عواملی که سبب درد مفاصل می‌شوند/روش‌های درمان

به گزارش مجله خبری نگار،برای اینکه از درد مفاصل نجات یابید می‌توانید در یک ظرف دردار یک عدد پوسته تخم مرغ را خرد کنید و کمی سرکه سیب به آن بیفزایید. سپس به مدت ۲ روز استراحت دهید. بعد از ۲ روز آن را روی مفاصل خود مالش دهید تا درد آن بخش از بدن تان کاهش یابد.

چه عواملی باعث درد‌های مفصلی می‌شود؟

متاسفانه باید گفت که امروزه ابتلا به بیماری‌های مرتبط با مفاصل بسیار شیوع پیدا کرده است. چیزی که این وضعیت را بدتر می‌کند این است که عوامل زیادی هستند که در درد‌ها و بیماری‌های مفصلی مؤثر هستند و در ایجاد آن نقش دارند. مثلا درد مفصلی که شما تجربه می‌کنید ممکن است به خاطر آسیب دیدگی رباط ها، تاندون ها، عضلات، عصب‌ها، بورس، استخوان‌ها و یا حتی آسیب دیدگی خود مفصل باشد. گاهی اوقات هم مشکلات جزئی‌تر مثل از بین رفتن لایه محافظ مفصل است که باعث درد می‌شود. هر کدام از این آسیب دیدگی‌ها هم خود انواع مختلفی دارند و درمان آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

اگر شما هم جزو کسانی هستید که درد‌های مفصلی یا علائم آرتروز را مشاهده می‌کنید خیلی خوب درک می‌کنید که یک فرد مبتلا بیش از هر چیز می‌خواهد بهترین روش درمانی و ترجیحاً سریع‌ترین آن‌ها را پیدا کند و دوم اینکه عامل و علت این درد که احتمالاً در روند زندگی اش تأثیر گذاشته و اخلال ایجاد کرده است، را پیدا کند. دانستن و کشف کردن علت اصلی درد، یعنی ریشه یابی مشکل و رفتار یا اتفاقی که از ابتدا باعث آسیب رسیدن به بافت‌ها شده است، مهم‌ترین اطلاعاتی است که پزشک باید با بررسی آسیب دیدگی به دست بیاورد که به پیدا کردن راه حل دائم و قطعی برای درمان بیماری منجر می‌شود.

آسیب دیدگی یا ضربه خوردن به مفصل

یکی از شایع‌ترین انواع درد‌های مفصلی درد‌هایی هستند که به علت یک آسیب دیدگی و جراحت فیزیکی به وجود می‌آیند. در این جا عامل اصلی و ریشه آسیب دیدگی در واقع همان ضربه یا جراحتی است که به مفصل تان وارد شده است. مثلاً ممکن است موقع ورزش کردن یا فعالیت فیزیکی مفصل تان آسیب دیده باشد. فوتبال، والیبال و ... از ورزش‌هایی هستند که آسیب دیدگی مفاصل در آن‌ها به کرات اتفاق می‌افتد. تصادف با اتومبیل هم معمولا آسیب دیدگی مفاصل را در پی دارد. جراحت و ضربه‌ای که به مفصل وارد می‌شود هم می‌تواند به خود مفصل و استخوان آسیب وارد کند و هم بافت‌های اطراف آن و عضلات و تاندون‌هایی که در عملکرد مفصل مشارکت دارند را دچار مشکل کند. درواقع شایع‌ترین نوع آسیب دیدگی مربوط به جراحت مفصل مربوط به استخوان‌ها یا خود مفصل نیست بلکه این عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها هستند که دچار پارگی و کشیدگی می‌شوند و عملکرد مفصل را مختلف می‌کنند.

استفاده بیش از حد از مفصل یا آسیب دیدگی‌های ناشی از حرکات مکرر

وقتی شما به اندازه معمول از یک مفصل استفاده می‌کنید مفصل و بافت‌ها می‌توانند با آن سازگار شوند و آسیب خاصی نمی‌بینند. ولی وقتی بیش از حد قرار باشد از یک مفصل کار بکشید، میزان آسیب دیدگی و فرسایشی که مفصل پیدا می‌کند چندین برابر می‌شود و بافت‌ها دیگر قادر به جبران آن نخواهند بود. به طور مثال افرادی که مشاغلی مثل گچ کاری یا کاشی کاری دارند ساعات زیادی را مجبورند در حالت نیمه نشسته یا نشسته یا زانو زده قرار بگیرند. کافی است خودتان امتحان کنید. حتی اگر چند دقیقه هم در این حالت‌ها قرار بگیرید، مفاصل مختلف بدن تان درد می‌گیرد و خسته می‌شود، چه برسد که مدت طولانی و به صورت مکرر این حرکت را بخواهید انجام دهید. این موقعیت بدن باعث می‌شود احتمال ابتلا به آرتروز زانو چندین برابر شود.

افرادی که کارشان ماساژ درمانی است هم یک نمونه دیگر از افراد مستعد برای درد‌های مفصلی هستند. کسانی که خودشان به رفع درد مفاصل و بخش‌های مختلف بدن کمک می‌کنند، به خاطر اینکه یک سره و به طور دائم در حال کار با انگشت‌ها و دست‌ها هستند، احتمال آن که مبتلا به یکی از آسیب‌های مفصلی مزمن و فرسایشی شوند زیاد است.

خیلی از ورزش کار‌ها هم چنین مشکلاتی را تجربه می‌کنند. مثلاً یک بازیکن بیسبال که مسئول پرتاب توپ است، مرتباً باید با فشار بسیار زیاد و تمام قدرت، یک توپ را پرتاب کند که در این میان مفصل مچ، آرنج و شانه تحت فشار بسیار زیادی قرار می‌گیرند. این ورزشکار‌ها معمولاً از ناحیه آرنج که بیشترین فشار را دریافت می‌کند، آسیب می‌بینند. ورزش‌های دیگر مانند والیبال، تنیس و ... هم شرایط مشابهی دارند؛ بنابراین خیلی از حرکاتی که ما در طول روز انجام می‌دهیم، که ممکن است در قالب ورزش، کار و یا کار‌های روزمره باشند، می‌توانند آسیب‌های جدی به ما وارد کنند و باعث آسیب‌های مربوط به درد مفاصل شوند. در نتیجه باید بیشتر مراقب کار‌ها و فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهیم باشیم.

مکانیک و طرز کار مفصل و موقعیت‌ها و حالاتی که می‌تواند برای آن مضر باشد

اگر با طرز کار مفاصل و اسکلت بدن آشنا باشید، می‌دانید که فقط میزان فشار و تکرار حرکات نیست که به مفاصل آسیب وارد می‌کند بلکه نحوه انجام حرکات و موقعیت‌هایی که در آن قرار می‌گیریم هم نقش مهم و غیر قابل انکاری دارند.

دقیقا به همین دلیل است که کسانی که کف پایشان صاف است، احتمال بیشتری دارد به درد‌های مفصلی پا مبتلا شوند. چون مفاصل دیگر در حالت صحیح و موقعیت درست خود قرار نمی‌گیرند. یا مثلاً کسانی که مدت طولانی بدون حفظ حالت صحیح بدن در حالت نشسته هستند به احتمال زیاد دچار درد تحتانی کمر می‌شوند؛ و همه این‌ها به این معنی است که حتی اگر شما یک حرکت را به صورت مکرر انجام ندهید یا فشار زیادی به مفصل وارد نکنید، یا حتی اگر مفصل دچار آسیب دیدگی و جراحت هم نشود، باز از دست درد‌ها و بیماری‌های مفصلی در امان نخواهید بود. تا زمانی که حالات صحیح بدن را رعایت کنید.

موقعیتی که بافت‌های بدن ما در آن قرار می‌گیرد تا حدی تحت کنترل خودمان است. مثلاً حالت بدن را می‌توانیم درست و صحیح رعایت کنیم، ولی نحوه حرکت و قرار گیری رباط‌ها دیگر چندان تحت کنترل ما نخواهد بود. با این حال با رعایت اصول صحیح نشستن، خوابیدن و ... تا حد زیادی می‌توانید از فشار اضافی به مفاصل و بافت‌ها جلوگیری کنید که می‌تواند به معنی جلوگیری از آسیب‌های مفصلی و نداشتن درد باشد.

بیماری‌های سیستمیک و نقاط دیگر بدن

برخی بیماری‌ها هستند که لزوماً در مفصل ایجاد نمی‌شوند. یعنی بخش‌های دیگر بدن را درگیر خود می‌کنند که یکی از عوارض جانبی آن ممکن است درگیری مفصل هم باشد. مثلاً آرتریت روماتیسمی که ما به صورت رایج به آن «رماتیسم» می‌گوییم، در واقع یک بیماری خود ایمنی است که در مفصل اتفاق می‌افتد. آرتروز پسوریاتیک (psoriatic) هم یکی دیگر از نمونه‌های بیماری‌های خود ایمنی است که پوست را درگیر می‌کند و التهاب مفصل در ارتباط با آن اتفاق می‌افتد. بیماری‌های دیگر مثل نقرس و لوپوس هم از جمله بیماری‌های سیستمیک هستند که با ایجاد اختلال در سیستم بدن، بر روی عملکرد مفصل هم اثر می‌گذارند و باعث بیماری‌ها و درد‌های مفصلی می‌شوند.

بیماری‌های عفونی و واگیر دار

شاید کمتر کسی تصور کند که بیماری مفصلی که به آن دچار شده است از فرد دیگری به او منتقل شده باشد. ولی حقیقت این است که برخی از بیماری‌های مفصلی واقعا به خاطر انتقال بیماری از یک فرد دیگر به وجود می‌آیند. مثلاً سرخک، تب روماتیسمی، اوریون، سرخجه، آبله مرغان و آنفلوآنزا همگی جزو بیماری‌های واگیردار هستند که می‌توانند در مفاصل باعث التهاب و عفونت و ... شوند. اگر مثال ساده در این مورد بخواهیم بزنیم که برای همه ملموس باشد، باید به سرما خوردگی‌ها (در واقع آنفلونزا منظورمان است) اشاره کنیم. اگر به خاطراتتان مراجعه کنید حتماً به یاد می‌آورید که هنگام ابتلا به آنفلونزا مفاصل بدن خشک و سفت می‌شوند و حتی ممکن است کمی ملتهب و دردناک هم بشوند که دقیقاً به علت درگیری مفاصل با ویروس‌ها و اختلال در عملکردشان است. در بیماری‌های دیگری هم که نام بردیم، همین اتفاق به صورت شدید یا خفیف‌تر می‌تواند رخ دهد.

وزن

یکی از ساده‌ترین مسائلی که باعث آسیب‌های مفصلی و درد می‌شود، اضافه وزن است. چیزی که احتمالاً همه ما کاملاً با آن آشنا هستیم و بار‌ها در مورد آسیب‌های مختلف آن شنیده ایم. وقتی بدن وزنی بیشتر از آن چیزی که برایش طراحی شده است را قرار باشد تحمل کند، اولین مشکلی که پیدا می‌کند، آسیب مفاصل خواهد بود. هر چه وزن بیشتر باشد، مفاصل تحت فشار و استرس بیشتری قرار می‌گیرند. از آن جا که وزن بیشتر باعث فرسایش بیشتر و سریع‌تر بافت‌های مفصل می‌شود، اضافه وزن را می‌توان عاملی برای افزایش احتمال ابتلا به آرتروز دانست. در اضافه وزن معمولاً مفاصل لگن، زانو و پا‌ها هستند که بیشترین فشار را تحمل می‌کنند و در نتیجه افراد چاق و دارای اضافه وزن در این مفاصل دچار درد می‌شوند.

همان طور که گفتیم هرکدام از انواع درد‌های مفصلی به یک شکل درمان می‌شوند. مثلاً درد‌های مفصلی که به علت جراحت یا فرسایش و کار پیش از حد ایجاد شده اند با فیزیوتراپی، یخ درمانی و دارو‌های ضد التهاب قابل درمان هستند و بهبود پیدا می‌کنند.

ولی درد‌های مفصلی که به علت بیماری‌های سیستمیک به وجود آمده اند به این شکل قابل درمان نیستند. البته این اقدامات ممکن است برای برخی از آن‌ها هم مؤثر باشد، ولی راه اصلی برای حل این نوع مشکلات مفصلی این است که بیماری سیستمیک به همراه اشکالی که در مفصل ایجاد شده است، درمان شود. مشکلات مفصلی در هر بیماری هم با دیگری متفاوت است که نیاز به بررسی دارد و روش درمانی که روی مفصل انجام می‌شود هم مطابق نوع آسیب دیدگی انتخاب می‌شود.

نقشی که شما در این میان می‌توانید داشته باشید که بسیار هم به بهبود سریع‌تر درد مفصل کمک می‌کند این است که اطلاعات تان را در مورد بیماری‌های مفصلی، نشانه‌ها و علل آن‌ها بالا ببرید. به این صورت می‌توانید خیلی سریع‌تر مشکل را تشخیص دهید و اقدام به درمان آن کنید. به علاوه خیلی بهتر می‌توانید در طول دوره درمان و حتی پس از آن از مفصل مراقبت کنید و اصول و نکاتی را که احتمال آسیب دیدگی مفاصل را پایین می‌آورند رعایت کنید.