نوشابه‌های گازدار «رژیمی» بر سلامت درازمدت تأثیر می‌گذارند

به گزارش مجله خبری نگار، بسیاری از مردم نسبت به گذشته نوشابه‌های شیرین کمتری می‌نوشند. با توجه به خطرات شناخته‌شده‌ی رژیم‌های غذایی سرشار از نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر، این یک پیروزی بزرگ برای سلامت عمومی است. اما با گذشت زمان، مصرف نوشابه‌های رژیمی افزایش یافته است. در واقع، این محصولات اکنون به طور منظم در فاضلاب یافت می‌شوند؛ بنابراین تحقیقات در مورد اینکه چگونه نوشیدن مکرر این نوشیدنی‌ها در درازمدت بر سلامت شما تأثیر می‌گذارد، چه می‌گویند؟

سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کند که افراد «مصرف روزانه قند‌های آزاد خود را به کمتر از ۱۰ ٪ از کل انرژی دریافتی خود کاهش دهند. کاهش بیشتر به کمتر از ۵ ٪ یا حدود ۲۵ گرم (شش قاشق چایخوری) در روز، مزایای سلامتی بیشتری را به همراه خواهد داشت.».

اما بیشتر نوشابه‌های معمولی حاوی مقدار زیادی قند هستند. یک قوطی معمولی ۳۳۵ میلی‌لیتری کوکاکولا اصلی حداقل هفت قاشق چایخوری شکر اضافه دارد.

نوشابه‌های رژیمی طوری طراحی شده‌اند که طعم نوشابه‌های معمولی را داشته باشند، اما بدون شکر. نوشابه‌های رژیمی به جای شکر، حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا طبیعی هستند.

شیرین‌کننده‌های مصنوعی شامل آسپارتام، ساخارین و سوکرالوز هستند. شیرین‌کننده‌های طبیعی شامل استویا و عصاره میوه مانک هستند که از منابع گیاهی به دست می‌آیند.

بسیاری از شیرین‌کننده‌های مصنوعی بسیار شیرین‌تر از شکر هستند، بنابراین برای رسیدن به همان سطح شیرینی، مقدار کمتری از آنها مورد نیاز است.

نوشابه‌های رژیمی به عنوان جایگزین سالم‌تری برای نوشابه‌های معمولی به بازار عرضه می‌شوند، به خصوص برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف قند یا کنترل وزن خود هستند.

اما در حالی که نظرسنجی‌های انجام شده روی بزرگسالان و نوجوانان نشان می‌دهد که اکثر مردم مزایای کاهش مصرف قند را درک می‌کنند، اغلب از اینکه نوشیدنی‌های رژیمی چگونه می‌توانند به طور گسترده‌تری بر سلامت تأثیر بگذارند، بی‌اطلاع هستند.

شیرین‌کننده‌های مصنوعی موجود در نوشابه‌ها توسط مقامات ایمنی مواد غذایی برای مصرف بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، برخی از محققان نگرانی‌هایی را در مورد خطرات طولانی مدت مصرف آنها مطرح کرده‌اند.

افرادی که به طور منظم و مکرر نوشابه رژیمی مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که نوشابه رژیمی نمی‌نوشند، بیشتر در معرض ابتلا به برخی اختلالات متابولیک (مانند دیابت و بیماری‌های قلبی) قرار دارند.

این ارتباط حتی پس از در نظر گرفتن سایر عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی (مانند فعالیت بدنی) نیز مشاهده شد.

در سال ۲۰۲۳، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که گزارش‌ها نشان می‌دهد آسپارتام، شیرین‌کننده اصلی مورد استفاده در نوشابه‌های رژیمی، «احتمالاً برای انسان سرطان‌زا» است (سرطان‌زا به معنای ایجاد سرطان است).

با این حال، لازم به ذکر است که در این گزارش اشاره شده است که در حال حاضر شواهد علمی کافی برای اطمینان کامل از اینکه آسپارتام می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد، وجود ندارد و تأکید شده است که می‌توان آن را گهگاه مصرف کرد و بی‌خطر است.

با وجود کلمه «رژیمی» در نام این نوشیدنی‌ها، نوشابه‌های رژیمی هیچ ارتباط مستقیمی با کنترل وزن ندارند.

در سال ۲۰۲۲، سازمان بهداشت جهانی یک بررسی سیستماتیک (که در آن محققان تمام شواهد موجود در مورد یک موضوع را بررسی می‌کنند) در مورد اینکه آیا استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی برای کنترل وزن مفید است یا خیر، انجام داد.

در مجموع، آزمایش‌های تصادفی کنترل‌شده‌ای که آنها بررسی کردند، کاهش وزن کمی بیشتر را در افرادی که شیرین‌کننده‌های مصنوعی مصرف می‌کردند، نشان داد.

با این حال، مطالعات مشاهده‌ای (که در آن هیچ مداخله‌ای انجام نمی‌شود و شرکت‌کنندگان در یک دوره زمانی پیگیری می‌شوند) نشان داده‌اند افرادی که مقادیر زیادی شیرین‌کننده مصنوعی مصرف می‌کنند، تمایل به افزایش خطر ابتلا به شاخص توده بدنی بالاتر دارند و ۷۶ ٪ بیشتر احتمال دارد که چاق شوند.

به عبارت دیگر، شیرین‌کننده‌های مصنوعی نمی‌توانند مستقیماً در درازمدت به کنترل وزن کمک کنند. این امر باعث شده است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی را برای کنترل وزن توصیه نکند.

مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مصرف مقادیر زیاد شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است به مغز سیگنال دهد که سوخت آن رو به اتمام است، که ممکن است منجر به مصرف بیشتر غذا شود. با این حال، شواهدی مبنی بر وقوع این اتفاق در انسان هنوز قطعی نیست.

شواهد اولیه‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است پوشش دستگاه گوارش را تحریک کنند و باعث التهاب و افزایش احتمال اسهال، یبوست، نفخ و سایر علائمی شوند که اغلب با سندرم روده تحریک‌پذیر مرتبط هستند. با این حال، این مطالعه خاطرنشان کرد که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

نوشیدن مقادیر زیاد نوشابه رژیمی همچنین با بیماری کبد که مبتنی بر التهاب است، مرتبط است. نوشیدن نوشابه رژیمی همچنین با فرسایش دندان مرتبط است. بسیاری از نوشابه‌ها حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک هستند که می‌توانند به مینای دندان آسیب رسانده و به فرسایش دندان کمک کنند.

همانند بسیاری از جنبه‌های تغذیه، نکته کلیدی در مصرف نوشابه‌های رژیمی، اعتدال است.

بعید است که نوشیدن گاه به گاه نوشابه رژیمی به سلامت شما آسیبی برساند، اما نوشیدن مکرر یا به مقدار زیاد آن ممکن است خطرات سلامتی طولانی مدت را افزایش دهد.

بهترین گزینه‌ها برای حفظ تعادل آب، آب ساده، آب دم‌کرده، آب گازدار، دمنوش‌های گیاهی یا شیر هستند.

* اطلاعات ارائه شده صرفاً جهت اطلاع رسانی است و به عنوان توصیه‌ای برای درمان بیماری‌ها عمل نمی‌کند.