نقش لندن در روند پسا جنگ غزه برجسته است

به گزارش مجله خبری نگار، کنفرانس سه‌روزه ویلتون‌پارک عصر دوشنبه به میزبانی وزارت امور خارجه انگلیس در منطقه وست‌ساسکس آغاز شد. این نشست که با همکاری مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین برگزار می‌شود، بخشی از تلاش لندن برای ایفای نقش در مرحله بازسازی غزه پس از دو سال جنگ و ویرانی توصیف شده است.

همیش فالکونر، معاون وزیر امور خارجه انگلیس در امور خاورمیانه در مراسم افتتاحیه، این نشست را «فرصتی تاریخی برای آغاز مسیر صلح و توسعه در غزه» خواند و گفت: «اکنون که توافق صلح اجرا شده، می‌توانیم برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر برای مردم فلسطین تلاش کنیم؛ آینده‌ای بر پایه همکاری، اصلاحات اقتصادی و تقویت نهاد‌های مدنی».

وی افزود: «انگلیس با همکاری دوستان خود از تشکیلات خودگردان فلسطین و مصر، این نشست را برای بررسی مسیر بازسازی و توسعه اقتصادی برگزار کرده است تا غزه از مسیر ثبات و امید حرکت کند». فالکونر در بخش دیگری از سخنانش با تمجید از میانجیگری‌های آمریکا، قطر، مصر و ترکیه گفت که تلاش این کشور‌ها زمینه‌ساز آغاز روند صلح و بازسازی شده است.

بر اساس اعلام وزارت خارجه انگلیس، تمرکز این نشست بر «بازسازی زیرساخت‌ها، اصلاحات نهادی و احیای ظرفیت‌های اقتصادی» در غزه است. در میان حاضران، نمایندگانی از کشور‌های اروپایی، سازمان‌های مالی بین‌المللی از جمله بانک جهانی و بانک اروپایی بازسازی و توسعه و چند شرکت فعال در حوزه انرژی، آب و زیرساخت نیز حضور دارند.

هم‌زمان با این نشست، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس، در اجلاس صلح شرم‌الشیخ شرکت کرده و وعده داده است که لندن در مرحله بازسازی غزه «نقش رهبری‌کننده» ایفا خواهد کرد. او در دیدار با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، از نقش آنکارا در حصول آتش‌بس قدردانی کرد و گفت: «این لحظه باید نقطه عطفی برای منطقه باشد و ما باید شتاب خود را برای اجرای کامل طرح صلح حفظ کنیم. بریتانیا آماده است در مرحله بعدی نقشی فعال و رهبری‌کننده ایفا کند.»

استارمر همچنین در دیدار با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، از «رهبری شخصی» وی در روند دستیابی به توافق صلح قدردانی کرد و گفت دیدن آزادی اسرا و ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه، همان چیزی است که جهان در انتظارش بود. وی تأکید کرد: «بریتانیا آماده است در مرحله بعدی صلح مشارکت کند، در مأموریت نظارت بر آتش‌بس حضور داشته باشد و در روند خلع سلاح حماس مشارکت کند تا این گروه دیگر تهدیدی برای آینده غزه نباشد.»

نخست‌وزیر انگلیس همچنین در حاشیه نشست شرم‌الشیخ با امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه دیدار کرد و دو طرف بر لزوم تمرکز بر اجرای مرحله دوم طرح صلح و تداوم کمک‌های انسانی به مردم فلسطین تأکید کردند. استارمر در دیدار با عبدالله دوم شاه اردن هم بر لزوم حفظ شتاب روند صلح و همکاری نزدیک برای اجرای مرحله بعدی طرح بازسازی و نظارت بر آتش‌بس تأکید کرد.

تحلیلگران سیاسی، هم‌زمانی این تحرکات را تلاشی هماهنگ برای تثبیت جایگاه سیاسی لندن در پرونده غزه و نمایش قدرت دیپلماسی اقتصادی آن ارزیابی می‌کنند. ناظران معتقدند دولت استارمر با تقسیم صحنه میان ابتکار سیاسی در شرم‌الشیخ و نشست اقتصادی در ویلتون‌پارک، در پی آن است که برای خود نقشی ماندگار در روند پساجنگ دست‌وپا کند.

با این حال، منتقدان داخلی در انگلیس و شماری از رسانه‌های اروپایی با دیده تردید به این ابتکار می‌نگرند. برخی رسانه‌های انگلیسی از جمله «گاردین» نوشته‌اند که این نشست بیش از آن‌که نشانه رویکردی تازه باشد، تلاشی برای احیای حضور سیاسی لندن در خاورمیانه است.

در همین حال، فعالان مدنی و گروه‌های حامی فلسطین در انگلیس خواستار شفافیت درباره نحوه تخصیص کمک‌های وعده داده‌شده شده‌اند. دولت انگلیس اعلام کرده است بسته‌ای به ارزش ۲۰ میلیون پوند برای حمایت از پروژه‌های آب، بهداشت و تصفیه در غزه اختصاص می‌دهد که از طریق یونیسف، برنامه جهانی غذا و شورای نروژی پناهندگان هزینه خواهد شد.

ناظران سیاسی در لندن معتقدند برگزاری هم‌زمان نشست‌های ویلتون‌پارک و شرم‌الشیخ، پیام روشنی از تلاش انگلیس برای بازتعریف نقش خود در خاورمیانه پس از دوران انفعال دارد. با این حال بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که هیچ طرح بازسازی پایداری بدون حضور نمایندگان واقعی مردم فلسطین شکل نخواهد گرفت و هر ابتکار خارجی که از درون جامعه غزه مشروعیت نگیرد، در نهایت به سرنوشت پروژه‌های شکست‌خورده گذشته دچار می‌شود.

دولت استارمر در مقابل امیدوار است که این کنفرانس، زمینه‌ای برای حضور بلندمدت انگلیس در روند بازسازی فراهم کند و لندن را از بازیگری حاشیه‌ای به یکی از مدعیان رهبری در عرصه بازسازی و همکاری‌های منطقه‌ای تبدیل سازد.