ذراتی از غبار دنباله‌دار که میتواند باعث انفجار سهمگین در جو زمین شود!

به گزارش مجله خبری نگار/برنا،گروهی از دانشمندان به سرپرستی کریستوفر مور زمین‌شناس دانشگاه کارولینای جنوبی موفق به شناسایی ذرات ریز و بی‌نظیری از غبار کیهانی در رسوبات کف اقیانوس شده‌اند که ممکن است نشانه‌ای از انفجار یک دنباله‌دار بزرگ در جو زمین حدود ۱۲٬۸۰۰ سال پیش باشد؛ رویدادی که از آن با عنوان فرضیه برخورد یانگر درایاس (Younger Dryas Impact Hypothesis) یاد می‌شود.

این رویداد فرضی که در جامعه علمی هنوز محل مناقشه است برای توضیح یک دوره ناگهانی و ۱۲۰۰ ساله از سرمای شدید اقلیمی در اواخر دوره پلیستوسن مطرح شده است؛ دوره‌ای که در آن زمین در حال گذار به شرایط گرم‌تر و خروج از عصر یخبندان بود. برخی دانشمندان این فرضیه را رد کرده‌اند، زیرا تاکنون هیچ دهانه برخوردی مشخصی به عنوان گواهی قاطع بر این رویداد کشف نشده است. با این حال پژوهشگران می‌گویند شواهد چنین برخوردی ممکن است بسیار کوچک‌تر از یک دهانه و در مقیاس میکروسکوپی پنهان شده باشد.

اکنون تیم مور با بررسی چهار مغزه رسوبی دریایی از خلیج بفین در نزدیکی گرینلند شواهدی تازه برای تأیید این فرضیه ارائه کرده‌اند. مغزه‌های رسوبی استوانه‌هایی از مواد کف دریا هستند که لایه‌های رسوبات ته‌نشین‌شده در طول هزاران سال را در خود نگه داشته‌اند و امکان بازسازی تغییرات گذشته زمین را فراهم می‌کنند.

مور در گفت‌و‌گو با نشریه علمی PLOS ONE توضیح داده است: ما مغزه‌های دریایی از خلیج بفین را انتخاب کردیم، چون این منطقه از منابع احتمالی آلودگی انسانی دور است و در بیشتر موارد لایه‌های رسوبی آن به‌شدت لایه‌لایه و منظم‌اند؛ به این معنا که سوابق ثبت‌شده در آنها نسبتاً دست‌نخورده باقی مانده‌اند.

رس‌های مریخ حافظه‌ای از حیات دارند؟

پژوهشگران با استفاده از روش رادیوکربن‌سنجی سن لایه‌های مختلف را تعیین کردند و سپس با بهره‌گیری از فناوری طیف‌سنجی جرمی زمان‌پرواز پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP-TOF-MS) به بررسی ذرات منفرد در این لایه‌ها پرداختند. آنها در لایه‌هایی که مربوط به دوران سرمای یانگر درایاس بود ذرات فلزی بسیار کوچکی یافتند که ترکیبات شیمیایی آنها نشان‌دهنده منشأ دنباله‌داری است.

برخی از این ترکیبات شامل آهن کم‌اکسیژن با درصد بالایی از نیکل و میکروکره‌هایی غنی از آهن و سیلیس بودند. به گفته پژوهشگران، بیشتر این میکروکره‌ها از مواد زمینی تشکیل شده‌اند، اما مقادیر اندکی از مواد خارجی نیز در آنها دیده می‌شود؛ نشانه‌ای از آن‌که احتمالا این مواد در اثر انفجار دنباله‌دار در جو و برخورد هوایی (Airburst) ایجاد شده‌اند.

مور می‌افزاید: لایه رسوبی مربوط به یانگر درایاس در مغزه‌های خلیج بفین حاوی چندین شاخص برخوردی است؛ از جمله میکروکره‌ها، ذرات فلزی پیچ‌خورده و دفرمه‌شده با شیمی سازگار با مواد دنباله‌داری یا شهاب‌سنگی، شیشه‌های ذوب‌شده، و اوج حضور نانوذراتی از عناصر کلیدی نظیر پلاتین و ایریدیوم.

این یافته‌ها به گفته پژوهشگران با داده‌های مشابهی که پیش‌تر از سایت‌های خشکی در چندین قاره در هر دو نیمکره زمین گزارش شده بود هم‌راستا هستند و می‌توانند نشان‌دهنده مقیاس جهانی این رویداد باشند.

تیم تحقیقاتی در مرحله بعدی قصد دارد مغزه‌های دریایی از دیگر نقاط جهان را نیز بررسی کند تا دامنه جغرافیایی و قطعیت علمی این فرضیه را تقویت نماید.