نوشیدنی‌های سنگ‌ساز را بشناسید!

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری، سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های کلیوی است که با درد شدید و عوارض بالقوه جدی همراه است. عوامل متعددی ازجمله رژیم غذایی، مصرف کم مایعات و مصرف نوشیدنی‌های خاصی در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند. در این میان مصرف نوشابه گازدار، نوشابه‌های انرژی‌زا و چای پررنگ، ارتباط مستقیمی با احتمال ابتلا به سنگ کلیه دارند. دکتر رضا همایونفر، متخصص تغذیه به این موضوع پرداخته و عوارض سنگ‌کلیه و راه‌های پیشگیری از آن را تشریح کرده است.

نوشیدنی‌های سنگ‌ساز

نوشابه انرژی‌زا: محتوای بالای قند (به‌ویژه فروکتوز)، کافئین و سدیم، این نوشیدنی‌ها را به‌عنوان عامل خطر احتمالی مطرح می‌کند. فروکتوز می‌تواند سطح کلسیم ادراری را افزایش دهد که یکی از عوامل اصلی تشکیل سنگ‌های کلسیمی است.

چای سیاه: چای سیاه حاوی اگزالات است؛ ماده‌ای که می‌تواند با کلسیم ترکیب شود و سنگ‌های کلسیم اگزالات را تشکیل دهد که شایع‌ترین نوع سنگ کلیه است. مصرف یک یا ۲ فنجان چای سیاه در روز، به‌ویژه اگر با هیدراتاسیون (آبرسانی) کافی همراه باشد، بعید است خطر سنگ کلیه را افزایش دهد و حتی ممکن است مفید باشد.

نوشابه گازدار به‌خصوص کولا: مصرف ۲ قوطی یا بیشتر کولا در روز خطر ابتلا به سنگ‌کلیه را تا ۲۳ درصد افزایش می‌دهد. این خطر برای کولا‌های شیرین‌شده با شکر و کولا‌های حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی مشابه است که نشان می‌دهد اسید فسفریک موجود در این نوشیدنی‌ها نقش مهمی دارد.

راه‌های پیشگیری از سنگ کلیه

هیدراتاسیون: مصرف ۳-۲ لیتر آب در روز ضروری است.

کاهش سدیم: رژیم غذایی کم‌نمک می‌تواند ترشح کلسیم ادراری را کاهش دهد.

محدود کردن پروتئین حیوانی: پروتئین حیوانی سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهد که خطر سنگ‌های اسید اوریکی را بالا می‌برد.

مصرف سیترات: میوه‌هایی مانند لیمو سیترات دارند که از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کنند.

حفظ وزن سالم: چاقی خطر سنگ کلیه را افزایش می‌دهد.

عوارض سنگ کلیه

درد شدید: عبور سنگ از مجاری ادراری یکی از دردناک‌ترین تجربیات گزارش شده است.

عفونت مجاری ادراری: انسداد ناشی از سنگ محیطی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند.

آسیب کلیوی: انسداد طولانی‌مدت می‌تواند به تورم کلیه و آسیب دائمی آن منجر شود.

بیماری کلیوی مزمن: تکرار سنگ کلیه می‌تواند به نارسایی کلیوی منجر شود.

چرا نباید نوشیدنی‌های سنگ‌ساز بخوریم

نوشابه

قند بالا: می‌تواند منجر به چاقی، دیابت نوع ۲ و پوسیدگی دندان شود.

اسید فسفریک: ممکن است به کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر استئوپروز کمک کند.

نوشابه انرژی‌زا

کافئین بالا: می‌تواند باعث بی‌خوابی، اضطراب، تپش قلب و در موارد شدید، آریتمی قلبی شود.

قند بالا: خطر چاقی و دیابت را افزایش می‌دهد.

چای پررنگ

کافئین: مصرف بیش از حد می‌تواند باعث اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب شود.

تانن‌ها: می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند که برای افراد مبتلا به کم‌خونی مشکل‌ساز است.