به گزارش مجله خبری نگار، طبق مجلهی Intelligence، نظریههایی که به رابطهی بین تواناییهای شناختی و اصول اخلاقی میپردازند، همچنان محدود هستند و نتایج آنها متناقض است. برای روشن شدن این ابهام، تیمی از دانشمندان به رهبری تیموتی بیتس، استاد روانشناسی تفاوتهای فردی در دانشگاه ادینبورگ، دو مطالعه انجام دادند که یافتههای آنها مفاهیم پیشین را به چالش کشید.
اولین مطالعه شامل ۴۶۳ بریتانیایی (۲۲۸ زن و ۲۳۵ مرد) با میانگین سنی تقریباً ۴۳ سال بود. این آزمون در دو مرحله با استفاده از یک پلتفرم نظرسنجی آنلاین انجام شد. شرکتکنندگان در مرحله اول پرسشنامهای در مورد اصول اخلاقی تکمیل کردند و سپس دو هفته بعد تحت آزمون توانایی شناختی قرار گرفتند. همه شرکتکنندگان به صورت ناشناس و با استفاده از کدهای ناشناس برای محافظت از حریم خصوصی خود شناسایی شدند.
نتیجه، محققان را شگفتزده کرد: رابطه بین تواناییهای شناختی و نگرشهای اخلاقی، آنطور که انتظار میرود، صفر یا مثبت نبود، بلکه منفی بود و میانگین آن -۰.۱۶ بود. یعنی افرادی که ضریب هوشی بالاتری داشتند، کمتر به اصول اخلاقی پایبند بودند.
برای اطمینان از صحت نتایج، محققان مطالعهی دومی را با استفاده از همان روش ارزیابی روی ۸۵۷ نفر از ساکنان بریتانیا با میانگین سنی ۴۰ سال انجام دادند. نتایج دوباره نشان داد که تواناییهای شناختی بالاتر با پاسخهای شهودی کمتر به موقعیتهای اخلاقی مرتبط هستند و منجر به حمایت ضعیفتر از تمام اصول اخلاقی میشوند.
پروفسور تیموتی بیتس میگوید: «این نتایج اکنون که ما از یک نمونه بزرگ، معیارهای ایدهآل اخلاق از طریق یک پرسشنامه بهبود یافته و یک مدل چندبعدی از تواناییهای شناختی استفاده کردیم، حتی قانعکنندهتر هم هستند. نتایج ما با مدلهایی که فرض میکنند تواناییهای شناختی پایبندی به ارزشهای اخلاقی را افزایش میدهند، در تضاد است.»
او افزود که این نتایج لزوماً به این معنی نیست که افراد باهوش غیراخلاقی هستند، بلکه به این معنی است که ارزشهای اخلاقی اغلب مبتنی بر احساسات و شهود هستند، در حالی که افراد با هوش بالا تمایل دارند احساسات خود را تجزیه و تحلیل کرده و زیر سوال ببرند.