طرد فرد معتاد خواسته مافیای مواد مخدر است

کارشناس اعتیاد و آسیب‌شناس اجتماعی آحاد جامعه را در قبال فرد معتاد مسئول دانست و گفت، طرد چنین افرادی خواست مافیای مخدر است زیرا این اقدام معتادان را بیش از پیش به مصرف مواد مخدر سوق می‌دهد.

به گزارش مجله خبری نگار،اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک آسیب اجتماعی، زندگی بسیاری از افراد را به تباهی کشانده، اما حبیب بهرامی مدیرعامل موسسه کاهش آسیب سیمای سبزرهایی (فعال در حوزه کاهش آسیب و اعتیاد) با تجربه ای فراوان از سال ها فعالیت در حوزه کاهش آسیب اجتماعی و اعتیاد، نگاه دیگری را به این معضل مطرح کرده است.

وی معتقد است معتادان جزئی از جامعه هستند و باید از حداقل حقوق برای گذران زندگی بهره مند شوند و همه مردم و مسئولان در قبال و بهبود شرایط آنها، تشویق برای ترک سوءمصرف اعتیاد و حمایت از معتادان برای داشتن زندگی بهتر و سالم تر مسئول هستند و آن را یک رسالت اجتماعی می داند.

مشروح این گفت وگو در پی می آید. 

مجله خبری نگار،: تعریف شما از اعتیاد چیست؟
بهرامی: اعتیاد با سوءمصرف مواد مخدر تفاوت دارد. در واقع سوءمصرف می تواند یکی از عواقب اعتیاد باشد اما الزاما اعتیاد همه افراد معتاد به سوءمصرف مواد ختم نمی شود زیرا گاهی اعتیاد آنها اعتیاد به استعمال سیگار، کار و فعالیت زیاد، اعتیاد به پول، شهرت، قدرت، اعتیاد به روابط جنسی و... نمود پیدا می کند. از این جهت می توان گفت اعتیاد، یک  بیماری روحی، روانی و جسمانی است که ضمن داشتن ریشه ژنتیکی و محیطی می تواند مسری هم باشد.

مجله خبری نگار،: یعنی محیط می تواند بر اینکه فردی به اعتیاد گرایش پیدا کند، اثرگذار باشد؟
بهرامی: بله در واقع هم خود محیط و هم نحوه تربیت فرد. به همین دلیل اعتیاد را اینجا از سوء مصرف مواد مخدر جدا می کنم. به این معنی که سوء مصرف مواد قسمتی از اعتیاد است که به راحتی می شود آن را کنار گذاشت. 

مجله خبری نگار،: پس چطور فردی پس از خروج از کمپ ترک اعتیاد یا محروم ماندن از دسترسی به مواد، پس از خروج از آن محیط و فضا بار دیگر به سمت مصرف مواد می رود؟ 
بهرامی: در این شرایط جنبه های روحی و روانی اعتیاد است که منجر به مصرف مجدد می شود. اعتیاد یک بیماری روحی، روانی و جسمانی است که باید به همه جنبه های آن رسیدگی شود اما می توان گفت مراتب روحی و روانی اعتیاد از جسمانی آن پیچیده تر و مهم تر است.

می توان گفت خلاء معنوی در زندگی فرد باعث می شود وی به سمت سوء مصرف مواد برود زیرا این فرد به این دلیل که احساس ارزش نمی کند، از طریق یک سری رفتارهای خارجی مثل سوء مصرف مواد بر روی نقطه های کور زندگی خود سرپوش بگذارد تا با آنها روبرو نشود. پس مواد مصرف می کند تا با خود واقعی اش روبرو نشود، مواد مصرف می کند تا با مشکلات اجتماعی اش مواجه نشود اما اگر فرد بتواند به لحاظ روحی و روانی خود را ارتقاء دهد و به جایگاهی برساند که احساس ارزش و بودن کند، آنجا وی می تواند با تداوم بخشیدن به این ارتقاء دادن، زندگی سالمی را دنبال کند. 

مجله خبری نگار،: در این میان چه اتفاقی منجر به مختل شدن زندگی فرد معتاد و طرد شدن وی از خانواده و جامعه می شود؟ 
بهرامی: شاید وقتی که عمیق شویم به این نتیجه برسیم که خود مواد مخدر چیزی نباشد که به تنهایی زندگی فرد را مختل کند. این مواد در طبیعت به وجود می آید و در واقع سوءمصرف منجر به یکسری آشفتگی ها می شود اما این سوءمصرف در هر چیزی باعث آشفتگی افراد می تواند بشود.

پرخوری، کار بیش از حد، رفتارهای افراط گونه و... همه می تواند زندگی فرد را به آشفتگی بکشاند. این مواد به شکل گیاه گاها در دل طبیعت وجود داشته اما اگر به گذشته برگردیم می بینیم که پیش از شکل گیری دولت ها به صورت امروزی کسی به خاطر مصرف مواد زندگی اش مختل نمی شد یا کیفیت زندگی اش پایین نمی آمد. شاید دچار سوءمصرف نیز می شد اما به کارهای دیگر خود نیز رسیدگی می کرد. 

مجله خبری نگار،: خب دلیل این مسئله چه می تواند باشد؟
بهرامی: شاید یکی از دلایل این بود که در گذشته مصرف مواد غیرقانونی نبوده و پای مافیای مواد مخدر نیز برای بهره برداری های مالی از این قضیه در میان نبود. مافیای مواد تصمیم گرفت تا از مواد مخدر بهره برداری مالی کند، پس آن را به انحصار خود درآورد و کوشید تا در دولت ها و جوامع بین المللی آن را غیر قانونی کند و با فرهنگ سازی و ایجاد تابوی اجتماعی نسبت به آن، غیر قانونی بودن آن را استمرار بخشد. نتیجه هم این می شود که بیشترین سود مالی در دنیا برای موادمخدر صورت می گیرد و موضوعات دیگری از جمله قاچاق اسلحه و نفت در رده های بعدی قرار گرفته اند. مجله خبری نگار: خب دلیل این مسئله چه می تواند باشد؟
بهرامی: شاید یکی از دلایل این بود که در گذشته مصرف مواد غیرقانونی نبوده و پای مافیای مواد مخدر نیز برای بهره برداری های مالی از این قضیه در میان نبود. مافیای مواد تصمیم گرفت تا از مواد مخدر بهره برداری مالی کند، پس آن را به انحصار خود درآورد و کوشید تا در دولت ها و جوامع بین المللی آن را غیر قانونی کند و با فرهنگ سازی و ایجاد تابوی اجتماعی نسبت به آن، غیر قانونی بودن آن را استمرار بخشد. نتیجه هم این می شود که بیشترین سود مالی در دنیا برای موادمخدر صورت می گیرد و موضوعات دیگری از جمله قاچاق اسلحه و نفت در رده های بعدی قرار گرفته اند. 

مجله خبری نگار،: ارتباط این مسئله به مختل شدن زندگی مصرف کنندگان را بیشتر توضیح می دهید؟ 
بهرامی: تصور کنید سیگار در دسترس نبود. اگر سیگار غیرقانونی شود بدون شک تعداد افرادی که سیگاری می شوند بیشتر است. اما وقتی در دسترس باشد هیجانی برای به دست آوردن آن وجود ندارد. وقتی مواد هم غیرقانونی نباشد زندگی یک فرد معتاد نیز تونلی نمی  شود زیرا در این حالت همه تلاش او برای به دست آوردن و مصرف مواد است و تمرکزش از جنبه های دیگر زندگی پرت می شود. هدفش فقط به دست آوردن مواد خواهد بود و باید هزینه بالایی را برای به دست آوردن آن پرداخت کند. این درحالیست که بخش دیگری از انرژی اش را نیز باید صرف مصرف و یافتن محیطی امن و بدون ترس برای مصرف کند. محیطی که مورد توهین و تحقیر قرار نگیرد. 

مجله خبری نگار،: ترس چه تاثیری بر روی فرد معتاد می گذارد؟
بهرامی: در واقع ترس ریشه بیماری اعتیاد است. اگر ترس را از فرد معتاد بگیرید بدون شک در درمان وی نیز می توان بهتر عمل کرد. وقتی توجه این فرد و تمام دغدغه او تهیه و مصرف مواد به شکل غیر قانونی باشد دیگر مهلتی برای فکر کردن به جنبه های دیگر زندگی دارد و زندگی اش دچار مشکل می شود. این درحالیست که در همه مدتی که انرژی خود را صرف تهیه مواد می کند مدام نگران و وحشت زده از گرفتار شدن در چنگال قانون است. 

مجله خبری نگار،: دلیل اینکه مردم اغلب تمایلی به کمک به فرد معتاد ندارند را چه می دانید؟
بهرامی: این دقیقا همان فرهنگی است که مافیای مواد ساخته تا به سود بیشتری برسد. چون عدم کمک به افراد معتاد در جوامع به فرایند غیرقانونی بودن مواد و برجا بودن سود آن می انجامد، در ضمن فرد معتاد را بیش از پیش به مصرف مواد مخدر سوق می دهد. 

مجله خبری نگار،: مسئولیت مردم و جامعه در قبال این افراد چیست؟
بهرامی: همه افراد جامعه در قبال فرد معتاد مسئول هستند. برای مثال شرکت یا صاحبان مشاغل که کار و سودی از این جامعه می برند باید در قبال آن، بهایی پرداخت کرده و فعالیت اجتماعی داشته باشد. در این میان ممکن است فردی بر اساس ژنتیک یا شرایط محیط دچار سوءمصرف و اعتیاد شود.

اگر جامعه در واقع وقتی فردی را نتوانسته با عزت به نفس، اعتماد به نفس و با احساس رضایت رشد و پرورش دهد، در قبال او مسئول است.

مجله خبری نگار،: پس بخشی از بروز آسیب های اجتماعی می تواند نتیجه علت کم کاری در مسئولیت اجتماعی باشد؟ 
بهرامی: بله. «اریک برن» روانپزشک آمریکایی کانادایی، مثال جالبی در این زمینه می زند. وی می گوید کودک تا سن 6 سالگی استخوان بندی شخصیتش شکل و بعد از آن همه آموزش و تربیت مثل لباسی است که به این استخوان پوشانده می شود. حال سوال اینجاست که چند درصد از جامعه ما تا سن 6 سالگی طوری روی آنها کار شده که شخصیشان یک استخوان بندی محکم داشته باشد؟ گاه ضعفی که در فرهنگ خانواده ها و نظام آموزش و پرورش مشاهده می شود، می تواند بعدها منجر به شکل گیری بیماری اعتیاد در فرد شود. به همین دلیل همه در برابر مشکلات جامعه مسئول هستیم و باید به حل آن کمک کنیم.

هر کسی به اندازه ای که در توانش است می تواند باری از مشکلات جامعه بردارد. این اعتقاد اشتباهی است که فردی که سمت مواد می رود دیگر نمی تواند ترک کند. افراد حتی بنامی را می شناسیم که از طریق 12 قدم اعتیاد خود را ترک کرده و به زندگی سالم و عادی خود بازگشته اند. 

مجله خبری نگار،: برگترین کمک مردم و جامعه در حوزه اعتیاد چه می تواند باشد؟
بهرامی: مهم ترین کار در قدم اول این است که ذهنیت خود را نسبت به اعتیاد تغییر دهیم. این افراد مثل ما انسان هستند و روح خداوند هم در وجودشان قرار گرفته است. مثل هر انسان دیگری ارزش انسان بودن را داشته و فقط درگیر اعتیاد هستند. پس با فرد بیماری روبروی هستیم که موظف هستیم برای بازگشت وی از چرخه اعتیاد به زندگی سالم قدم برداریم.

منبع: ایرنا