به گزارش مجله خبری نگار، موج گرما یک دوره طولانی هوای بسیار گرم است، هم در روز و هم در شب. در حالی که گرمای شدید ممکن است از نظر بصری به اندازه طوفان یا سیل به نظر نرسد، تأثیرات آن بسیار زیاد است. این رویداد خطرناک طبیعی میتواند پیامدهای اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی گسترده داشته باشد و سلامت و رفاه انسان را بهویژه در میان آسیبپذیرترین گروههای جامعه مانند کودکان و سالمندان، زنان و کسانی که در سکونتگاههای غیررسمی زندگی میکنند بهشدت به خطر بیاندازد.
استرس ناشی از گرما بر بدن انسان، از فعالیتهای عادی روزانه و توانایی ما برای خنک شدن مناسب جلوگیری میکند. مناطقی که معمولاً رطوبت بیشتری دارند نیز میتوانند زندگی را در معرض خطر قرار دهند. عرق به بدن ما کمک میکند تا خنک شود، اما رطوبت نحوه تبخیر عرق از بدن را تغییر میدهد. عدم توانایی در خنک شدن سلامت افراد را به خطر میاندازد و میتواند منجر به افزایش عوارض قلبی عروقی و تنفسی، کم آبی بدن، گرمازدگی، افزایش فشار خون و کم خوابی شود.
شرایط بسیار گرم و مرطوب میتواند کشنده باشد، زیرا بر تنظیم حرارت انسان تأثیر میگذارد، فرآیندی که دمای داخلی بدن را ثابت نگه میدارد - به طور ایده آل بین ۳۶.۵ تا ۳۷.۵ درجه سانتیگراد - علیرغم تغییرات در شرایط خارجی. به عبارت دیگر زمانی که آستانه - حد بالایی تئوری سازگاری بدن انسان با گرمای شدید که دانشمندان در دمای ۳۵ درجه سانتیگراد تعیین کردهاند - شکسته شود، تعریق برای خنک کردن بدن کافی نخواهد بود.
مطالعهای که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد نشان داد که تقریباً ۴۸۹ هزار مرگ ناشی از گرما در سراسر جهان بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ رخ میدهد.
در ایالات متحده، موج گرما کشندهترین رویداد آب و هوایی طی سه دهه گذشته بوده است. در سایر نقاط جهان، گرمای شدید منجر به مرگ و میر بیشماری نیز شده است. یک مطالعه اخیر نشان داد که تنها در اروپا بیش از ۶۰ هزار نفر در تابستان ۲۰۲۲ بر اثر استرس ناشی از گرما جان خود را از دست دادند. در این قاره - که سریعترین گرمایش در جهان است - مرگ و میر ناشی از گرما در دو دهه گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است، در حالی که برآورد میشود مرگ و میر ناشی از گرما در ۹۴ درصد از مناطق اروپایی تحت نظارت افزایش یافته است.
اخیراً، گرما دهها نفر را در کشورهای جنوب شرقی آسیا از جمله تایلند و بخشهایی از ایالات متحده کشته است، در حالی که در مکه، عربستان سعودی، بیش از ۱۳۰۰ زائر در طول مراسم حج سالانه جان خود را به دلیل گرمای شدید از دست دادند.
امواج گرما معمولاً از وجود یک سیستم پرفشار سرچشمه میگیرند که به آن آنتی سیکلون نیز میگویند. این شرایط جوی باعث میشود که هوای بالای یک منطقه جمع و فشرده شده و در نتیجه باعث افزایش دما و کاهش رطوبت شود. هوای غرق شده به عنوان یک گنبد گرما عمل میکند و گرمای جذب شده را در داخل چشم انداز به دام میاندازد. به طور همزمان، سیستم پرفشار هوای خنکتر را جابجا میکند و ابرها را پراکنده میکند و اجازه میدهد نور خورشید بدون وقفه به زمین برسد. در نتیجه هوای نزدیک زمین به طور مداوم گرم میشود تا زمانی که از دمای متوسط فراتر رود.
امواج گرما به ویژه در مناطق خشک مانند صحرای جنوب غربی و در ارتفاعات بالاتر رایج است جایی که تشکیل سیستمهای فشار بالا بیشتر مستعد رخ دادن است.
وجود رطوبت در زمین میتواند تأثیر گرما را کاهش دهد دقیقاً مانند اینکه چگونه تعریق بدن را از طریق تبخیر خنک میکند. با این حال زمانی که خاک، آبراهها و پوشش گیاهی آب محدودی را حفظ میکنند، ظرفیت جذب گرما به میزان قابل توجهی کاهش مییابد و هوا را به عنوان محیط اولیه برای حفظ گرما باقی میگذارد.
جهان به تازگی از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد برای ۱۲ ماه متوالی عبور کرده است و ژوئن به گرمترین ژوئن در تاریخ مستند تبدیل شده است - سیزدهمین ماه متوالی که شاهد رکوردشکنی دما است. این افزایش گرمای شدید نتیجه مستقیم تغییرات آب و هوایی است که توسط انسان ساخته شده است. همانطور که انتشار گازهای گلخانهای گرمای بیشتری را در جو به دام میاندازد، امواج گرما طولانیتر و داغتر میشوند.
یک مطالعه اسنادی توسط World Weather Attribution (WWA) نشان داد که موج گرمایی که هند و پاکستان را در مارس ۲۰۲۲ تحت تأثیر قرار داد، به شدت تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان قرار گرفت که حداقل ۳۰ برابر احتمال وقوع آن را افزایش داد.
همانطور که ویکی تامپسون، دانشمند آب و هوا در مؤسسه کابوت دانشگاه بریستول توضیح میدهد: تغییرات آب و هوا امواج گرما را در سراسر جهان گرمتر و طولانیتر میکند. دانشمندان نشان دادهاند که بسیاری از امواج گرمای خاص به دلیل تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان شدیدتر هستند. سیگنال تغییر اقلیم حتی در تعداد مرگ و میر ناشی از موج گرما قابل تشخیص است.
این توضیح با ششمین گزارش ارزیابی هیئت بیندولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) مطابقت دارد که نشان میدهد تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان، فرکانس و شدت موجهای گرما را از دهه ۱۹۵۰ افزایش داده است و با ادامه گرم شدن سیاره، این روند ادامه خواهد یافت.