به گزارش مجله خبری نگار، حدود ۴۱۰۰۰ سال پیش، میدان مغناطیسی زمین ناگهان ضعیف شد و ساختار معمول خود را از دست داد. این رویداد که به عنوان انحراف لاشامپ شناخته میشود، با تغییرات ژئوفیزیکی چشمگیری همراه بود که ممکن است بر رفتار مردمی که در آن زمان زندگی میکردند، تأثیر گذاشته باشد. دانشمندان رشتههای مختلف - باستانشناسی و ژئوفیزیک - برای درک چگونگی وقوع دقیق این اتفاق، با یکدیگر همکاری کردهاند. این کار در مجله Science Advances (SA) منتشر شده است.
در طول رویداد لاچمپ، قطبهای زمین برخلاف آنچه در یک وارونگی ژئومغناطیسی معمولی اتفاق میافتد، تغییر نکردند، اما شروع به حرکت نامنظم کردند. شدت میدان مغناطیسی به ۱۰ ٪ از سطح فعلی خود کاهش یافت. مگنتوسفر، سپری که زمین را از باد خورشیدی و تابش خطرناک فرابنفش محافظت میکند، شروع به "نشت" کرد و تابش بیشتری نسبت به حالت معمول بر روی سطح سیاره جاری شد.
مدلسازی نشان داد که چنین تغییراتی میتوانسته شفقهای قطبی را که معمولاً در عرضهای جغرافیایی معتدل نادر هستند، به منظرهای رایج حتی در نزدیکی خط استوا تبدیل کند. اما این زیبایی میتواند خطراتی نیز به همراه داشته باشد: تابش خورشیدی میتواند خطر آفتابسوختگی، آسیب چشمی و نقصهای مادرزادی را افزایش دهد.
این موضوع باعث شد محققان به این فکر بیفتند: آیا چنین تغییراتی در آسمان میتواند رفتار مردم باستان را تغییر داده باشد؟
به گفته باستان شناسان، بله. علم هیچ مدرک مستقیمی از احساسات و ترسهایی که پدیدههای آسمانی غیرعادی در مردم باستان ایجاد میکردند، ندارد. اما دادههای ملموستری وجود دارد: در اروپا، جایی که اثرات انحراف لاچمپ به ویژه قوی بود، افزایش قابل توجهی در تعداد یافتههای مرتبط با پناهگاهها در غارها، لباسها و استفاده از گل اخری - احتمالاً به عنوان یک رنگدانه محافظ در برابر خورشید - وجود دارد.
به گفته نویسندگان، چنین رویدادهایی ممکن است دوباره اتفاق بیفتند. درک چگونگی برخورد اجداد دور ما با آنها میتواند به ما در آماده شدن برای چالشهای مشابه در آینده کمک کند.