به گزارش مجله خبری نگار به نقل از The Conversation، پروتئینی که برای دههها به عنوان یکی از نشانههای آسیب مغزی در بیماری آلزایمر شناخته میشد، ناگهان در نوزادان سالم به میزان بیسابقهای یافت شده است، کشفی که فرضیات زیربنایی تشخیص و درک یکی از بیماریهای نورودژنراتیو مورد مطالعه را به چالش میکشد.
ما در مورد پروتئین p-tau۲۱۷ صحبت میکنیم. تجمع آن به عنوان یکی از ویژگیهای متمایز بیماری آلزایمر در نظر گرفته میشود: در بدن یک فرد بالغ، این پروتئین به اصطلاح گرههای نوروفیبریلاری را تشکیل میدهد که عملکرد سلولهای مغزی را مختل کرده و منجر به زوال حافظه و عملکردهای شناختی میشود. با این حال، مطالعهای توسط یک تیم بینالمللی به رهبری دانشمندان دانشگاه گوتنبرگ نشان داده است که p-tau۲۱۷ ممکن است به هیچ وجه "دشمن" مغز نباشد - حداقل در دوران نوزادی.
تجزیه و تحلیل بیش از ۴۰۰ نمونه خون از نوزادان، افراد جوان و مسن و بیماران مبتلا به آلزایمر نشان داد که بالاترین سطح p-tau۲۱۷ در نوزادان نارس مشاهده شده است. هر چه کودک زودتر به دنیا آمده باشد، غلظت آن بیشتر است. در نوزادان کامل نیز این شاخصها بالا، اما پایینتر بودند. با این حال، هیچ یک از نوزادان علائم پاتولوژیک نشان ندادند.
با افزایش سن، سطح پروتئین به سرعت کاهش مییابد و در بزرگسالان سالم در حداقل مقدار خود باقی میماند. در بیماران مبتلا به آلزایمر، دوباره افزایش مییابد، اما حتی در آن زمان نیز به سطوح مشاهده شده در نوزادان نمیرسد.
این نشان میدهد که p-tau۲۱۷ ممکن است نقش مهمی در شکلدهی مغز داشته باشد - بهویژه در بخشهایی از مغز که مسئول حرکت و پردازش حسی هستند و اولین بخشهایی هستند که توسعه مییابند. به نظر میرسد این پروتئین به جای تخریب، به ساخت شبکههای عصبی کمک میکند.
نتایج این مطالعه ممکن است همین حالا هم بر رویکرد تشخیص تأثیر بگذارد. برای مثال، آزمایش خون برای p-tau۲۱۷ که اخیراً در ایالات متحده تأیید شده است، برای ارزیابی خطر زوال عقل استفاده میشود. اما اکنون مشخص شده است که سطح بالای این پروتئین به خودی خود نشاندهنده بیماری نیست - در نوزادان، بخشی از رشد طبیعی است.