تولید ایزوتوپ‌های کمیاب ضدسرطان ممکن شد!

به گزارش مجله خبری نگار/برنا،پژوهشگران دانشگاه یورک به روشی تازه دست یافته‌اند که می‌تواند انرژی هدررفته در شتاب‌دهنده‌های ذرات را به منبعی ارزشمند برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی تبدیل کند؛ موادی که در درمان و تشخیص سرطان کاربرد حیاتی دارند. این تحقیق در نشریه Physical Review C منتشر شده است.

به گزارش برنا، در شتاب‌دهنده‌های قدرتمند بخشی از فوتون‌های پرانرژی در بخش موسوم به تله پرتو یا beam dump جمع می‌شوند و معمولا بلااستفاده می‌مانند. اکنون دانشمندان نشان داده‌اند که می‌توان این فوتون‌های باقی‌مانده را بدون ایجاد اختلال در آزمایش‌های اصلی فیزیک، برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی به کار گرفت.

این روش اجازه می‌دهد پرتوی فوتونی که برای مطالعه پدیده‌هایی مانند ساختار ماده در جهان به کار می‌رود، همزمان در تولید ایزوتوپ‌های کاربردی در تشخیص و درمان سرطان نیز نقش ایفا کند.

تولید ایزوتوپ نایاب برای درمان سرطان

ممحد اسلامی، فیزیکدان هسته‌ای از دانشکده فیزیک، مهندسی و فناوری دانشگاه یورک با اشاره به ظرفیت بالای این روش گفت: ما نشان دادیم که می‌توان از خروجی‌های به ظاهر زائد یک آزمایش شتاب‌دهنده برای تولید مس۶۷ استفاده کرد؛ ایزوتوپی نادر که در تشخیص و درمان انواع سرطان‌ها کاربرد دارد و می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد. روش ما این امکان را می‌دهد که شتاب‌دهنده‌های پُرانرژی در کنار فعالیت علمی اصلی خود، به تولید مواد دارویی نیز کمک کنند.

ایزوتوپ مس۶۷ هم خاصیت درمانی دارد، زیرا با تابش خود سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهد و هم کاربرد تشخیصی، چون امکان پایش روند درمان را فراهم می‌کند. هرچند این ایزوتوپ در کارآزمایی‌های بالینی برای درمان سرطان‌هایی مانند پروستات و نوروبلاستوم در حال بررسی است، اما عرضه جهانی آن به دلیل دشواری تولید همچنان محدود باقی مانده است.

شتاب‌دهنده‌های بزرگ تحقیقاتی معمولا برای مدت‌های طولانی فعال هستند. به همین دلیل این روش می‌تواند در کنار انجام آزمایش‌های علمی دیگر، به‌تدریج مقدار قابل‌توجهی از ایزوتوپ‌های پزشکی تولید کند؛ بدون اینکه نیاز به تعیین زمان اختصاصی برای این کار باشد. این رویکرد به مراکز فیزیک امکان می‌دهد در کنار یافته‌های علمی به تولید مواد مورد نیاز پزشکی نیز کمک کنند و از انرژی شتاب‌دهنده‌ها بهره‌وری بیشتری داشته باشند.

گروه پژوهشی قصد دارد با همکاری آزمایشگاه‌های شتاب‌دهنده و نهاد‌های پزشکی، این روش را در سایر مراکز نیز آزمایش کند و امکان تولید در مقیاس بزرگ و مقرون‌به‌صرفه ایزوتوپ‌هایی مانند مس۶۷ را بررسی کند؛ اقدامی که می‌تواند به توسعه درمان‌های نجات‌بخش و تقویت زنجیره تامین جهانی ایزوتوپ‌های پزشکی منجر شود.