سامانه پدافندی «سپر آسمان» تا چه حد اروپا را مصون می‌کند؟

به گزارش مجله خبری نگار،به نقل از وب‌سایت دویچه وله، عملیات نظامی روسیه در اوکراین، جنگ را به اروپا بازگردانده و قابلیت‌های دفاعی ناتو و اروپا را در کانون توجه قرار داده است. در حال حاضر، تلاش برای تسلیح مجدد در حال انجام و استراتژی‌های دفاعی جدید در حال آماده‌سازی است. این شامل محافظت در برابر حملات احتمالی موشکی روسیه در صورت تشدید جنگ بر سر اوکراین و رویارویی سایر کشور‌های اروپایی با مسکو است.

با این حال، سپر حفاظتی ناتو برای اروپا دارای حفره‌هایی است. این سیستم دفاع هوایی که آلمان در اکتبر گذشته راه‌اندازی کرد، قرار است این حفره‌ها را ببندد. در آن زمان در حاشیه نشست ناتو در بروکسل، ۱۵ کشور یادداشت تفاهمی برای راه‌اندازی یک سامانه دفاع هوایی اروپایی امضا کردند. بلژیک، بلغارستان، استونی، فنلاند، بریتانیا، لتونی، لیتوانی، هلند، نروژ، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، جمهوری چک و مجارستان در کنار آلمان از امضاکنندگان بودند. بعدا دانمارک، سوئد، اتریش و سوئیس هم به این طرح پیوستند.

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از حزب سوسیال دموکرات، از «افزایش ایمنی برای همه اروپا» صحبت و استدلال کرد که یک سیستم دفاع هوایی اروپایی هزینه کمتری خواهد داشت و مؤثرتر از آن است که هر کشوری سامانه‌های گران‌قیمت و پیچیده خود را استفاده کند. با این حال فرانسه، ایتالیا و لهستان هنوز به این طرح عمل نمی‌کنند. پاریس انتقاد کرده که فناوری ایالات متحده و رژیم صهیونیستی برای این پروژه خریداری می‌شود.

هدف از ابتکار عمل سپر آسمان اروپا که به اختصار ای‌اس‌اس‌آی (ESSI) خوانده می‌شود، دستیابی به هماهنگ‌ترین سیستم دفاعی در برابر تهدید‌های کوتاه، متوسط و دوربرد از هواست. وزارت دفاع آلمان در وب‌سایت خود، در تعریف کوتاه‌برد فاصله ۱۵ کیلومتر با ارتفاع ۶ کیلومتر را ذکر کرده است. دامنه برد متوسط، فاصله ۱۵-۵۰ کیلومتر و تا ۲۵ کیلومتر ارتفاع تعریف شده است. دامنه دوربرد هم فاصله بیش از ۵۰ کیلومتر و تا ۳۵ کیلومتر ارتفاع را پوشش می‌دهد.

«ایریس-تی» محافظی مقابل حملات پهپادی

وزارت دفاع آلمان نوشت: در هر سه زمینه، شکاف‌هایی در توانایی پوشش ای‌اس‌اس‌آی وجود دارد و همچنین مواردی وجود دارد که می‌تواند بیشتر توسعه یا تقویت شود.

برای دستیابی به این هدف، سیستم‌های محافظتی موجود باید با سیستم‌های مدرن جایگزین شوند. نمونه‌ای از سیستم جایگزین ایریس-تی Iris-T است که می‌تواند راکت‌های شلیک‌شده، موشک‌های کروز، پهپادها، هواپیما و هلیکوپتر‌ها را در فاصله حداکثر ۴۰ کیلومتر و ارتفاع تا ۲۰ کیلومتر از بین ببرد.

قیمت هر سامانه حدود ۱۴۵ میلیون یورو (۱۵۵ میلیون دلار) است. در ژوئن سال جاری، پارلمان آلمان خرید ۶ واحد آتشبار ایریس-تی را در بودجه خود تصویب کرد. نیروی هوایی آلمان در حال حاضر با این سیستم آشناست، زیرا سربازان اوکراینی را برای کار با آن آموزش داده است. آلمان تاکنون دو دستگاه از این سامانه را به اوکراین عرضه کرده است.

برای دفاع هوایی دوربرد، ارتش آلمان از سیستم تسلیحاتی پاتریوت استفاده می‌کند که هنوز هم مؤثر دانسته می‌شود، اما می‌تواند مدرن‌سازی هم شود. این سیستم موشکی ضد هوایی مبتنی بر زمین ایالات متحده می‌تواند در برابر هواپیماها، موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک با دامنه میان‌برد استفاده شود. پاتریوت از سال ۱۹۸۴ توسط نیرو‌های مسلح بسیاری از طرف‌ها از جمله ارتش آلمان مورد استفاده قرار گرفته است. آلمان در حال حاضر ۱۲ آتشبار پاتریوت دارد، اما این تعداد هنوز برای پوشش کل این کشور کافی نیست.

دفاع در برابر موشک‌های کروز هم باید دوباره تنظیم شود. از آنجا که آن‌ها ارتفاع بسیار کم پرواز می‌کنند و بابت همین خیلی دیر تشخیص داده می‌شوند، دفاع در برابر آن‌ها معمولا فقط با سیستم‌های مدرن مانند پاتریوت یا ایریس-تی امکان‌پذیر است. ارتش آلمان می‌گوید، به همین دلیل حفاظت جامع از این منطقه «بسیار گران است و تنها با استقرار بسیاری از این نوع سیستم‌ها ممکن است و این نشان‌دهنده نیاز به یک رویکرد چند ملیتی است.»

شکاف دیگر در امور دفاعی، وقتی است که صحبت از موشک‌های بالستیک دوربرد می‌شود. این نوع موشک‌ها همچنین می‌توانند از خارج از جو زمین به اهداف خود برسند. در وب‌سایت وزارت دفاع آلمان آمده است: «این شکاف‌ها باید به سرعت بسته شوند، به خصوص که روسیه این سه نوع سلاح را دارد. آلمان باید بتواند خود را در برابر تهدید موشک‌ها با محدوده بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر سریع‌تر از آنچه برنامه‌ریزی کرده بود، محافظت کند.»

این قرار شد با سیستم دفاع موشکی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی – آرو۳ (Arrow ۳) – که آلمان قرار است تا پایان سال ۲۰۲۵ دریافت و عملیاتی کند، حاصل شود. کمیته بودجه و دفاع پارلمان آلمان این خرید نظامی را در ماه ژوئن تصویب کرد. به گفته منابع تل‌آویو، هزینه‌های آن حدود چهار میلیارد یورو است.

آرو ۳ می‌تواند سیستم‌های تسلیحاتی مهاجم را در ارتفاع بیش از ۱۰۰ کیلومتر، دقیقا فراتر از جو زمین، از بین ببرد و دارای برد تا ۲۴۰۰ کیلومتر است. مانند سیستم پاتریوت، آرو ۳ با یک دستگاه پرتاب متحرک، یک ایستگاه کنترل از راه دور، یک ایستگاه رادار متحرک و موشک‌های هدایت‌شده فعالیت می‌کند.

کشور‌هایی که در ابتکارعمل سپر آسمان اروپا می‌خواهند با هم همکاری کنند، قصد دارند تا سیستم‌های تسلیحاتی مورد نیاز برای پوشاندن یک منطقه بزرگ را با مقرون به صرفه‌ترین روش تهیه کنند. همچنین باید به نیاز‌های هر کشور توجه شود. اعضای ابتکارعمل سپر آسمان اروپا می‌خواهند با سیستم‌های دفاعی و مهمات مربوطه از یکدیگر حمایت کنند و هدف این است که با همکاری مشترک برای تهیه و نگهداری این سیستم‌ها، آن‌ها در هزینه‌های خرید و هزینه‌های عملیاتی صرفه‌جویی کنند.