دارو‌های خواب چه تاثیری بر زندگی سالمندان می‌گذارد؟

به گزارش مجله خبری نگار، بی‌خوابی یکی از نگرانی‌های مهم برای سلامت و کیفیت زندگی سالمندان است؛ به‌طوری‌که حدود نیمی از افراد بالای ۶۵ سال علائم بی‌خوابی را تجربه می‌کنند. در مطالعه‌ای جدید، پژوهشگران کالج بهداشت و توسعه انسانی دانشگاه ایالت پنسیلوانیا و دانشگاه پزشکی تایپه، داده‌های پنج‌ساله‌ای از سالمندان در ایالات متحده را بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد که شدت بیشتر علائم بی‌خوابی و استفاده از دارو‌های خواب‌آور با افزایش خطر ناتوانی در سال بعد همراه است.

بی‌خوابی یکی از نگرانی‌های مهم برای سلامت و کیفیت زندگی سالمندان است؛ به‌طوری‌که حدود نیمی از افراد بالای ۶۵ سال علائم بی‌خوابی را تجربه می‌کنند. در مطالعه‌ای جدید، پژوهشگران کالج بهداشت و توسعه انسانی دانشگاه ایالت پنسیلوانیا و دانشگاه پزشکی تایپه، داده‌های پنج‌ساله‌ای از سالمندان در ایالات متحده را بررسی کردند. یافته‌ها نشان داد که شدت بیشتر علائم بی‌خوابی و استفاده از دارو‌های خواب‌آور با افزایش خطر ناتوانی در سال بعد همراه است.

به گفته پژوهشگران، هر سالی که فرد دچار افزایش تدریجی در علائم بی‌خوابی می‌شود، احتمال ناتوانی در فعالیت‌های روزمره او تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. خطر مشابهی نیز با افزایش مصرف دارو‌های خواب مشاهده شد. افرادی که هم به طور مداوم علائم بی‌خوابی داشتند و هم دارو مصرف می‌کردند، بیشترین خطر ناتوانی را داشتند؛ ناتوانی‌ای که بر عملکرد روزانه آنها تأثیر می‌گذارد.

اورفیو باکستون، استاد بهداشت زیست‌رفتاری در ایالت پن، توضیح داد: «با بررسی رابطه بین بی‌خوابی، استفاده از دارو‌های خواب و ناتوانی، دریافتیم افرادی که علائم شدیدتر بی‌خوابی دارند یا بیشتر از دارو‌های خواب استفاده می‌کنند، با سرعت بیشتری به سمت ناتوانی پیش می‌روند.»

این تحقیق داده‌های مربوط به ۶۷۲۲ شرکت‌کننده از مطالعه ملی سلامت و روند پیری (NHATS) را بررسی کرد. این مطالعه نمونه‌ای ملی از دریافت‌کنندگان خدمات Medicare بالای ۶۵ سال است. اطلاعات مورد استفاده شامل بیش از ۲۲۰۰۰ مشاهده فردی از پنج دوره جمع‌آوری داده بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ بود.

برای سنجش ناتوانی، سالانه پرسشنامه‌ای معتبر درباره فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، استفاده از توالت، حمام کردن، تحرک در خانه و بیرون رفتن تکمیل شد. شرکت‌کنندگان بر اساس توانایی‌شان در انجام این فعالیت‌ها به سه گروه تقسیم شدند:

۱. کاملاً قادر (نمره ۱)،

۲. آسیب‌پذیر (نمره ۲)،

۳. نیازمند کمک (نمره ۴).

نمره بالاتر نشان‌دهنده سطح بالاتری از ناتوانی است. بر اساس مطالعات پیشین، افزایش دو نمره یا بیشتر در این مقیاس به عنوان افزایش معنادار بالینی در ناتوانی تلقی می‌شود.

برای سنجش بی‌خوابی و استفاده از دارو، پنج سطح در نظر گرفته شد: هرگز، یک بار در هفته، برخی شب‌ها، بیشتر شب‌ها، و هر شب – از نمره ۱ تا ۵. نتایج نشان داد به ازای هر افزایش در شدت بی‌خوابی، نمره ناتوانی در سال بعد به‌طور متوسط ۰.۲ افزایش می‌یابد. برای دارو‌های خواب این مقدار ۰.۱۹ بود.

دکتر تو یو "تیم" چن، استادیار دانشگاه پزشکی تایپه و نویسنده اصلی مطالعه، گفت: «این یافته‌ها نشان می‌دهد که بی‌خوابی و استفاده از دارو‌های خواب‌آور می‌تواند به بروز ناتوانی کمک کند. مثلاً اگر فردی در طول پنج سال مصرف داروی خواب خود را از “هرگز” به “هر شب” افزایش دهد، احتمال زیادی دارد که به سطحی از ناتوانی بالینی برسد.»

مطالعات قبلی نشان داده‌اند که دارو‌های خواب می‌توانند خطر زمین‌خوردن در سالمندان را افزایش دهند. به گفته باکستون، این زمین‌خوردن‌ها احتمالاً یکی از عوامل کلیدی در افزایش ناتوانی در میان مصرف‌کنندگان دارو‌های خواب است.

سومی لی، دانشیار توسعه انسانی و مطالعات خانواده در ایالت پن، افزود: «از آن‌جایی که هم بی‌خوابی و هم دارو‌های خواب می‌توانند به ناتوانی منجر شوند، سالمندان باید این مشکلات را به‌صورت ایمن و مؤثر مدیریت کنند.»

لی تاکید کرد: «بی‌خوابی می‌تواند کیفیت زندگی را به طور مستقیم و غیرمستقیم کاهش دهد. هر سالمندی که با بی‌خوابی مواجه است یا از دارو‌های خواب استفاده می‌کند، باید در این باره با پزشک خود مشورت کند تا علت احتمالی، از جمله تداخل دارویی، مشخص شود.»

به گفته او، درمان شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی یکی از روش‌های مؤثر و ایمن است. این درمان به افراد کمک می‌کند الگو‌های فکری و رفتاری خود را شناسایی و اصلاح کنند.

او گفت: «بسیاری از سالمندان تصور می‌کنند اختلالات خواب بخشی طبیعی از پیری است، اما این یک مشکل واقعی است که نیاز به رسیدگی دارد. از آن‌جایی که کلینیک‌های خواب کافی – به‌ویژه در مناطق روستایی – وجود ندارد، سالمندان ممکن است نیاز به حمایت برای دسترسی به درمان مناسب داشته باشند.»