بازبینی در تحریم‌ کشورها برای مهار کرونا

جو بایدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا دستور بازبینی فوری در تحریم‌های یکجانبه یا چندجانبه تجاری و اقتصادی، برای جلوگیری از تاثیر بی‌جهت آن برای مبارزه با کرونا صادر کرده است. این دستور اعتراف به شکست اخلاقی دولت پیشین‌آمریکا در اعمال تروریسم اقتصادی علیه کشورهای مختلف است.

به گزارش مجله خبری نگار، جو بایدن رییس‌جمهوری جدید آمریکا دستور بازبینی فوری تحریم‌های یکجانبه یا چند جانبه تجاری و اقتصادی، برای جلوگیری از تاثیر بی‌جهت آن برای مبارزه با کرونا را صادر کرده است. بایدن به وزارت خزانه‌داری، خارجه، بازرگانی و نهادهای زیرمجموعه وزارت بهداشت و خدمات انسانی، همچنین نمایندگی ایالات متحده آمریکا برای توسعه بین‌المللی دستور داده در تحریم‌های موجود بازبینی کنند تا مطمئن شوند که این تحریم‌ها مانعی برای مقابله با شیوع کرونا نیست.

این سند روز پنجشنبه منتشر شد و «دستور العمل امنیت ملی درباره رهبری جهانی ایالات متحده برای تقویت پاسخ بین المللی به کووید-۱۹ و پیشبرد امنیت بهداشت جهانی و آمادگی بیولوژیک» نام دارد.

 ایران در  مدت نزدیک به یک سالی که از شیوع کرونا می‌گذرد شرایط دشواری را در مقابله با این ویروس داشته است. ‌در واقع علاوه بر مشکلات و چالش‌هایی که این ویروس برای همه کشورها ایجاد کرده است ایران ‌با مشکل بزرگ تحریم‌های یکجانبه ‌آمریکا هم مواجه بوده است.

 طی ماه‌های اخیر دولت ترامپ نه تنها به درخواست‌ها برای تجدید نظر در تحریم‌ها برای جلوگیری از مرگ بیشتر شهروندان ایرانی در اثر کرونا گوش نداد حتی از آن به مثابه فرصتی برای تشدید تحریم‌ها بهره برداری کرد. ترامپ حتی در این مدت مانع از پرداخت وام پنج میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول به ایران شد.

 با اینکه دولت ترامپ ادعا می‌کرد کمک‌های بشردوستانه و پزشکی معاف از تحریم‌ها هستند، اما دیده بان حقوق بشر سازمان ملل فروردین ماه اعلام کرد که قوانین آمریکا بر دسترسی ایران به تجهیزات مهم از قبیل دستگاه اکسیژن مصنوعی، سی تی اسکن و تجهیزات ضد عفونی کننده اثر گذاشته است. در واقع شرکت‌های بین‌المللی از بیم تحریم‌های آمریکا حتی در انجام معاملات قانونی با ایران محتاط عمل می‌کنند.

در واقع دولت ترامپ از بیماری کرونا نیز به عنوان ابزاری برای تحت فشار قرار دادن ایران و به نفع خود استفاده کرد و با وجود هشدارهای بسیاری از مقامات بین المللی نه تنها تحریم ها را متوقف نکرد بلکه بر شدت آنها افزود. آمریکا در این زمینه در ماه‌ها و هفته‌های پایانی کار خود هم کارشکنی‌های جدی در مسیر مقابله دولت و ملت ایران با کرونا داشته است که از آن جمله می‌توان به ترور شهید محسن فخری زاده که در زمینه تجهیزات و ابزارهای مقابله با کرونا تلاش می‌کرد و نیز تحریم بنیاد برکت اشاره کرد.

 البته در ماه‌هایی که ایران به کرونا دست و پنجه نرم می‌کرد، درخواستهایی از ترامپ برای کاهش فشارها بر تهران مطرح شد که ترامپ به هیچ کدام از این درخواست‌ها اعتنایی نکرد. «میشل باشله» کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد روز ۲۶ اردیبهشت خواستار لغو یا تعلیق تحریم‌ها علیه ایران برای کمک به روند مبارزه با کرونا شد. باشله در مصاحبه‌ با شبکه فرانس ۲۴ از آمریکا خواست تحریم‌ها علیه ایران و ونزوئلا را لغو کند و تأکید کرد که اوضاع فعلی، ایجاب می‌کند تا برای حفظ جان مردم چنین اقدامی صورت بگیرد. او افزود: معافیت‌های اقلام پزشکی از تحریم‌ها که دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در نظر گرفته، بسیار ضعیف است و فقط تعلیق یا لغو تحریم‌ها می‌تواند تأثیر واقعی داشته باشد.

اعضای پارلمان اروپا همزمان روز ۲۵ اردیبهشت نیز در مورد تاثیر تحریم ها بر بیماری کووید-۱۹ ابراز نگرانی کردند و خواستار تعلیق موقت تحریم‌ها علیه کوبا، ایران، لیبی، سوریه، کره شمالی، ونزوئلا و سایر کشورهای آسیب دیده شدند.

پیش از آن و نهم فروردین ماه آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در نشستی ویدئو کنفرانسی با دیگر مقامات ارشد این سازمان از اعضای جی۲۰ خواست تا از تحریم‌هایی که توان کشورها را در مقابله با شیوع بیماری کرونا تضعیف می‌کند، چشم‌پوشی کنند. اما تمامی این هشدارها نتوانست ترامپ را از سیاست فشار حداکثری بر ایران منصرف کند. با این حال ترامپ و دولت وی هم از رسیدن به هذدفی که داشت ناکام ماند.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در روزهای اخیر در مقاله ای در نشریه «فارن افرز» در این خصوص نوشته است: آن رئیس‌جمهور ایالات متحده تلاش کرد تا یک دستاورد دیپلماتیک چندجانبه بزرگ را از میان بردارد و بعد با آغاز کارزاری از جنگ آشکار اقتصادی، مردم ایران را هدف قرار داد تا عملا ایران را به دلیل پایبندی به یک توافق مورد تأیید سازمان ملل متحد تنبیه کند. تحریم‌هایی که دولت ترامپ اعمال و بازاعمال کرده است، حتی واردات اقلام مورد نیاز برای مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ را هم تقریبا ناممکن کرده است. اما این دشواری‌ها، نه ما را به تسلیم واداشت، نه به فروپاشی اقتصاد ما منتهی شد و نه محاسبات راهبردی ما را دستخوش تغییر کرد.

هرچند ایران به واسطه زیرساخت‌های بهداشتی و کادر درمانی توانمند و قدرت انطباق بخش‌های اقتصادی خود توانست از ورودآسیب‌های بیشتر این  ویروس جلوگیری کرده و با آن مقابله کند. با این حال تا همین الان نزدیک به ۶۰ هزار نفر از شهروندان ایرانی بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده‌اند. حالا جو بایدن دستور بازبینی در تحریم‌هایی که بر موضوع مقابله با کرونا تاثیرگذار است را صادر کرده است اقدامی که انتظار می‌رود از دایره حرف و شعار فراتر رفته و عملیاتی شود. نباید فراموش کرد که ایران با وجود سختی‌ها و دشواری‌های بسیار توانسته گام‌های بلندی در مقابله با کرونا بردارد.

شاید بتوان دستور بازنگری در تحریم‌های ایران را به عنوان نشانه‌ای از حسن نیت و اتخاذ رویکردی متفاوت با دولت ترامپ ارزیابی کرد. واقعیت این است که تحریم‌ها ماهیت غیرانسانی دارند و زندگی شهروندان عادی را در معرض خطر وآسیب قرار می‌دهند. برای همین است که از تحریم‌ها به عنوان تروریسم اقتصادی یاد می‌شود.

منبع: ایرنا