بسیاری از موارد زوال عقل ممکن است در واقع نوعی بیماری کبدی پنهان باشند

به گزارش مجله خبری نگار، یک مطالعه اخیر نشان داد که ۱۰ ٪ از افراد مبتلا به زوال عقل در واقع به یک بیماری کبدی به نام انسفالوپاتی کبدی (HE) مبتلا هستند که یک بیماری قابل درمان است.

کبد می‌تواند توسط عوامل مختلفی از جمله الکل، رسوبات چربی و ویروس‌های هپاتیت آسیب ببیند. وقتی آسیب برای چندین سال ادامه یابد، کبد دچار زخم می‌شود (که به عنوان سیروز شناخته می‌شود) و در مقطعی دیگر نمی‌تواند یکی از مهم‌ترین وظایف خود را انجام دهد: سم‌زدایی خون. سموم (عمدتاً آمونیاک) می‌توانند تجمع یافته و به مغز نشت کنند و عملکرد آن را مختل کنند.

تشخیص PE می‌تواند بسیار خفیف یا دشوار باشد. علائم می‌توانند به اندازه تغییرات در الگو‌های خواب یا تحریک‌پذیری نامحسوس باشند. با بدتر شدن وضعیت، علائمی مانند فراموشی، اختلال در جهت‌یابی یا گیجی ایجاد می‌شوند. در شدیدترین شکل خود، می‌تواند منجر به کما و مرگ شود.

پس از تشخیص، می‌توان آن را درمان کرد، ابتدا با ملین‌ها، که به حذف آمونیاک و سایر سمومی که در روده‌ها تجمع می‌یابند کمک می‌کنند. سپس درمان با آنتی‌بیوتیک (ریفاکسیمین) انجام می‌شود که برخی از باکتری‌های مضر تولیدکننده آمونیاک را در روده‌ها از بین می‌برد. اگر بیماری بسیار شدید باشد، PE حتی ممکن است منجر به پیوند کبد شود.

اگر بدانیم که فرد مبتلا به سیروز است، تشخیص و درمان آمبولی ریه آسان‌تر است. مشکل این است که سیروز یک بیماری خاموش است تا زمانی که به مراحل بسیار پیشرفته برسد و کبد شروع به از کار افتادن کند.

تشخیص PE در جمعیت عمومی بسیار دشوارتر است. علائم تغییرات خلقی، تغییرات رفتاری، گیجی و فراموشی نیز در افراد مبتلا به زوال عقل مشاهده می‌شود.

زوال عقل یا دمانس (Dementia) بیماری است که در اثر آسیب طولانی مدت به عملکرد مغز ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب در اثر کاهش خونرسانی به مغز به دلیل آسیب به رگ‌های خونی کوچک ناشی از دیابت یا فشار خون بالا (زوال عقل عروقی) ایجاد می‌شود.

از دیگر انواع زوال عقل می‌توان به بیماری آلزایمر اشاره کرد که در آن رسوبات به مغز آسیب می‌رسانند و باعث علائم معمول فراموشی و گیجی می‌شوند.

یک مطالعه جدید در ایالات متحده، سوابق پزشکی سربازان سابق تحت درمان توسط اداره بهداشت کهنه سربازان را در یک دوره ۱۰ ساله بررسی کرد و حداقل در دو مورد جداگانه مبتلا به زوال عقل تشخیص داده شد.

این تیم داده‌های بالینی، از جمله نتایج آزمایش خون، را از این گروه بررسی کرد و از آنها برای محاسبه نمره FIB-۴ (نمره‌ای بر اساس نتایج آزمایش خون کبد و سن) استفاده کرد که می‌تواند برای پیش‌بینی آسیب کبدی استفاده شود.

این تجزیه و تحلیل شامل بیش از ۱۷۵۰۰۰ نفر بود. از این تعداد، ۱۰٪ (۱۸۳۹۰ نفر) نمره FIB-۴ بیشتر از ۳.۲۵ (آستانه پذیرفته شده برای تشخیص اسکار کبد) داشتند.

محققان دریافتند که سطح بالای FIB-۴ در افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی و مصرف زیاد الکل، که از عوامل خطر بیماری کبد هستند، شایع‌تر است.

احتمال نمره بالا در افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا بیماری کلیوی - که همگی از عوامل خطر زوال عقل هستند - کمتر بود. این نشان می‌دهد افرادی که نمره FIB-۴ بالایی دارند، ممکن است در واقع بیماری کبدی داشته باشند و HE به جای زوال عقل، باعث بروز علائم شود.

محققان سپس این یافته‌ها را با مطالعه گروه جداگانه‌ای از افرادی که در بیمارستان خود برای زوال عقل غربالگری می‌شدند، تأیید کردند و نتایج مشابهی یافتند: ۹٪ نمره FIB-۴ بالایی داشتند و احتمال ابتلا به سیروز کبدی در آنها وجود داشت.

این مطالعه نشان می‌دهد که حدود ۱۰٪ از افرادی که مبتلا به زوال عقل تشخیص داده می‌شوند، ممکن است بیماری زمینه‌ای کبدی داشته باشند و HE باعث ایجاد یا بدتر شدن علائم شود - تشخیص مهمی است، زیرا HE قابل درمان است.

این اولین مطالعه از نوع خود است که داده‌های سلامت جمع‌آوری‌شده به طور معمول را به این روش تجزیه و تحلیل می‌کند. با این حال، نتایج باید با احتیاط بررسی شوند.

اولاً، داده‌ها از کهنه سربازان نظامی - ۹۷٪ مرد و ۸۰٪ سفیدپوست - گرفته شده و بنابراین نماینده جمعیت وسیع‌تر نیستند.

دوم، FIB-۴ به عنوان نشانگری برای سیروز کبدی استفاده شده است. این یک شاخص مفید است که محاسبه آن آسان است، اما دقت آن به علت بیماری کبدی بستگی دارد و در افراد مسن کمتر است. در نهایت، FIB-۴ بالا لزوماً به معنای ابتلای فرد به PE نیست.

این مطالعه مسیر جدید و مهمی را در تحقیقات باز می‌کند. این مطالعه آگاهی از نیاز به غربالگری بیماری کبد در افرادی که علائم شایع زوال عقل دارند را افزایش می‌دهد. با افزایش میزان زوال عقل و سیروز کبدی، این احتمالاً یک مشکل رو به رشد خواهد بود.

اما ما هنوز به داده‌های بهتری نیاز داریم تا تعداد افراد مبتلا به HE که به اشتباه مبتلا به زوال عقل تشخیص داده می‌شوند و بهترین روش برای شناسایی و درمان آنها را به طور کامل درک کنیم.