صدور فناوری در رویکرد شهید رئیسی، صادرکردن واقعی انقلاب بود

به گزارش مجله خبری نگار، روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی رئیس جمهور، با حضور در یک برنامه تلویزیونی به دغدغه‌های رئیس جمهور شهید با موضوع زیست‌بوم علم و فناوری کشور و گام‌های موثر برداشته شده در مسیر هموارسازی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان پرداخت.

دهقانی، با تسلیت رحلت حضرت امام خمینی (ره) عنوان کرد: بزرگترین حمایت یا زیرساختی که حاکمیت جمهوری اسلامی در حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه فناوری داشته، قطعا قانون جهش تولید دانش بنیان است.

معاون علمی رئیس‌جمهور افزود: پیش‌نویس این قانون اولین بار در اواخر دولت دوازدهم تهیه شد و در کمیسیون علمی، فناوری و هوشمندسازی مطرح شد و به شکل قاطع مخالفت داشت و قانون کنار گذاشته شد.

دهقانی در ادامه گفت: در زمان تصویب این قانون، من در معاونت حضور نداشتم و اوایل دولت که سال توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شد، قانون در دولت مطرح و، چون به نظر هزینه‌دار بود یعنی دولت باید تعهد بدهد از یک سری امکانات برای توسعه فناوری بگذرد، مخالفانی داشت.

وی عنوان کرد: شخص رئیسی از این قانون حمایت می‌کند و در کمال ناباوری، تصویب می‌شود. این قانون قطعا ضعف‌هایی نیز دارد، اما در مجموع این قدر قوی است که اگر ده سال اجرا کنیم، حتما اقتصاد کلان ما دانش‌بنیان می‌شود.

برکات قانون جهش تولید دانش‌بنیان

دهقانی در ارتباط با برکات قانون جهش تولید دانش‌بنیان اظهار کرد: یکی از مصداق‌های برکات این قانون این است که صنایع بزرگ کشور اعتبار مالیاتی برای تحقیق و توسعه بگیرند. آن سرمایه به عنوان اعتبار مالیاتی برای صنایع حساب می‌شود. یعنی مالیات هزینه در توسعه علم و فناوری می‌شود. سال گذشته قریب به ۷ هزار میلیارد تومان از همین محل توانستیم به شرکت‌ها کمک کنیم.

وی در اتباط با یکی دیگر از مصداق‌های برکت این قانون گفت: شبکه‌های تحقیق و توسعه را در شرکت‌ها تقویت و شرکت‌های کوچکتر را به بزرگ تبدیل می‌کند و اقتصاد سنتی را به سمت بهره‌وری می‌برد.

دهقانی در ارتباط با نگاه ویژه رئیسی به فناوری عنوان کرد: بزرگترین تفاوت شهید رئیسی در این حوزه با تمام روسای محترم قبل، از دید من مسئله فناوری، بازار شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از تولید دانش‌بنیان داخلی بود که این مسائل دغدغه اول شخص ایشان بود. 

وی در ادامه گفت: شهید رئیسی یک شخص فنی نبود، اما یک راهبرد اساسی داشت و آن هم اطاعت از راهبرد‌های رهبری بود. رئیسی از جنبه اطاعتی مسئله توجه ویژه به فناوری را تکلیف می‌دانست. رهبری در بیست و چند سال گذشته راهبرد‌های کشور را در حوزه علم و فناوری ترسیم کردند.

دهقانی اظهار کرد: رئیسی در جلسه اول در این مورد به من تأکید کردند و دو انتظار کلی از من داشتند. یکی این که آن‌چه در فناوری به دست آمده با اقتصاد واقعی در حوزه‌های مختلف پیوند بخورد که بهره‌وری بالا برود.

وی افزود: نگاه دیگر ایشان این بود که توجه به حوزه اقتصاد و درآمد، شما را از نگاه به آینده دریغ نکند؛ لذا فناوری‌های نوظهور شناسایی و ظرفیت‌های کشور را شناسایی و برنامه‌ریزی کنید.

دهقانی در ارتباط با صنعت و دانشگاه در دولت سیزدهم گفت: رئیس جمهور در همان اوایل دولت، دانشگاه را کانون شناخت و حل مسائل کشور می‌دانستند. ایشان در این جریان دو کار از ما و دستگاه‌های دیگر خواسته بودند. یکی این که نظرات نخبگان دانشگاهی ولو منتقد دولت، شنیده شود. نگاه دیگر کمک کردن به دانشگاه برای این که ابزار حل مسئله داشته باشد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان در ارتباط با نگاه سیاسی شهید رئیسی در جذب نخبگان عنوان کرد: شخص رئیسی برای تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف تلاش می‌کرد. یکی از ضعف‌ها در رسانه بود. رئیس جمهور نگاه باز در جذب نخبگان داشت و معتقد بود هرکسی که به وطن علاقه دارد، ظرفیت کشور است و باید در جای خود استفاده شود. رسانه‌ها نتوانستند این نگاه رئیس جمهور را به درستی منعکس کنند. از طرفی جوان‌گرایی در بدنه دولت و استفاده از نخبگان جوان از نگاه‌های ویژه ایشان بود.

نگاه رئیسی به دیپلماسی علم و فناوری

دهقانی اظهار کرد: در دوره‌های مختلف دو رویکرد سازش و خواهش را در دیپلماسی و تعامل با کشور‌ها تجربه کردیم که هردو مورد ناموفق بود. شهید رئیسی دریافته بود به سبب حمایت مداوم رهبری از علم و فناوری، و داشتن ده هزار شرکت دانش‌بنیان و دستاورد‌ها و فناوری‌ها، این مسئله قدرت ایجاد می‌کند.

وی افزود: در دنیا علم و فناوری دیگر تزئینی و صرفا ابزار ثروت آفرینی نیست و تعیین کننده قدرت است. اولین مزیت آن این است که فناوری زبان مشترک است و دوم این که در علم و فناوری، دسته برتر داریم وقتی فناوری را به یک کشور می‌دهیم قدرت را صادر می‌کنیم و فقط صادر کردن محصول نیست بله صادر کردن واقعی انقلاب است؛ لذا در رویکرد شهید رئیسی، صادرکردن فناوری، صادرکردن واقعی انقلاب بود.

دهقانی اظهار کرد: از نظر ساختاری و سازمانی سال‌ها بود که بحث داشتن یک سازمان تعاملات بین‌المللی علم و فناوری در کشور مطرح بود. ایشان اسفندماه سال گذشته تأسیس این سازمان را هم ابلاغ کردند.

همکاری‌های علمی با دنیا

وی افزود: مسئله دیگری که رئیس‌جمهور تأکید داشتند، همکاری‌های علمی با دنیا بود. صندوق حمایت از پژوهشگران در دولت سیزدهم به بنیاد علم ایران ارتقا پیدا کرد و باعث همکاری‌های بین‌المللی شد.

دهقانی در ارتباط با افزایش بودجه در این موضوع گفت: درست است که همه چیز بودجه نیست، اما بودجه تخصیص داده شده بخشی از موضوع است. این که در برمانه هفتم توسعه و در قانون بودجه ۱۴۰۳، در ردیف بودجه، بودجه معاونت علمی ۵ برابر ۱۴۰۱ است معنایش فقط این است که اقتصاد دانش‌بنیان موضوع تزئینی نبود و موضوع جدی و محور یک بود.

توجه به اقتصاد دانش بنیان با تغییر نام معاونت علمی

وی در این باره گفت: از همه معاونین قبلی باید تشکر کنم و، چون همیشه این موضوع در نگاه مقام معظم رهبری بوده معاونت علمی، مسیر خوبی را طی کرده است. ما در ابتدا فقط ۵۰ شرکت دانش‌بنیان داشتیم که الان به ۱۰ هزار رسیده است. به اندازه کافی این زیست بوم بزرگ شده که در زندگی مردم اثر خودش را نشان دهد؛ لذا یک سیاست جدی به من ابلاغ شد همین بود که فناوری‌های به دست آمده به همه حوز‌ه‌های غذا، حمل و نقل، سلامت، شهری، اداری و ... رسوخ کند.

کاهش وابستگی به نفت با توجه به ظرفیت‌های دانش‌بنیان

دهقانی عنوان کرد: در کشور با توجه به مصرف و هزینه و شرایط تحریم بهترین سرمایه گذاری، سرمایه‌گذاری در بهره‌وری است. مهمترین رکن بهره‌وری این است که اقتصاد از منبع‌پایه به دانش‌پایه تبدیل شود. بزرگترین نعمت سرزمین ما نفت است یعنی دانش‌بنیان شدن اقتصاد حتما از نفت می‌گذرد. این دو مورد بهره‌وری و اقتصاد دانش‌بنیان از توجهات ویژه شهید رئیسی بود.
معاون علمی رئیس‌جمهور در پایان خاطرنشان کرد: اقتصاد نفتی ما باید از اقتصاد خام فروشی نفت به اقتصاد دانش‌بنیان نفت تبدیل شود و در آن صورت منابع و دانش را داریم و اقتدار ویژه خواهیم داشت. ضمانت می‌دهم اگر به قانون جهش تولید در ۲ دولت دیگر پایبند باشیم، تولید ناخالص ملی در دانش‌بنیان از ۳ درصد بی تردید به ۱۵ درصد خواهد رسید.