انتظارهای جامعه جهانی از آمریکایِ بایدن

رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در حالی قرار است در ماههای آینده فعالیت رسمی خود را آغاز کند که جامعه جهانی انتظارات گسترده و مهمی را از وی در زمینه‌های گوناگون دارد لذا برای بهبود جایگاه آمریکا در عرصه جهانی، لازم است ارشدترین مقام کاخ سفید درمسیر تغییر رفتار و سیاست‌های واشنگتن گام بردارد.

به گزارش مجله خبری نگار، "جو بایدن" در حالی توانست در انتخابات ریاست آمریکا بر دونالد ترامپ غلبه کند که امیدها برای تغییر سیاست‌های مُخرب و خارج از عرف دیپلماتیک جهانی واشنگتن افزایش یافته است. با توجه به رویکرد بایدن در مقایسه با سیاست های ترامپ، در این راستا جامعه جهانی انتظاراتی از آمریکا دارد که با توجه به تحولات چهار سال اخیر جهان، اکثر آنها به حق هستند.

تاکید بر ازسرگیری همکاری‌های سازنده

تمرکز دونالد ترامپ در دوره ریاست جمهوری‌اش سیاست " اول آمریکا" بود به همین دلیل منافع کشورش بر هر چیر دیگری اولویت داشت حتی اگر در این مسیر منافع کشورها نیز از بین برود.

کشورهای مختلف جهان در دوره ریاست جمهوری ترامپ بارها از دولت واشنگتن خواستند در مسیر قوانین بین‌المللی و احترام به منافع کشورها گام بردارد اما دولت تحت هدایت ترامپ اهمیتی برای این درخواست ها قائل نبود.

یکی از انتظارات اصلی جامعه جهانی از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، قرار گرفتن واشنگتن در مسیر ازسرگیری همکاری‌های سازنده با کشورهای جهان در راستای حل‌وفصل چالش‌های جهانی می باشد. پس از مشخص شدن پیروزی بایدن در انتخابات، مقامات جهان در اظهارنظرهایشان بر همکاری‌های سازنده دولت آتی واشنگتن با کشورها و نهادهای جهانی تاکید داشته‌اند. تندروی‌های دولت ترامپ در چهار سال گذشته خدشه جدی به وجهه جهانی آمریکا وارد کردند که نه تنها بیشتر کشورها بلکه حتی هم پیمانان واشنگتن نیز نسبت به تعامل سازنده کاخ سفید با جامعه جهانی ناامید شده بودند.

در این میان دبیرکل سازمان ملل و شماری از مقامات ارشد این سازمان از پیروزی جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و کامالا هریس معاون او در انتخابات آمریکا استقبال کرده و خواستار همکاری دولت او با سازمان ملل شدند.

توقف سیاست‌های یکجانبه و فرصت رفع اختلافات

فدریکا موگرینی مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیشتر طی اظهارنظری گفته بود: چهار سال گذشته برای آمریکایی‌ها و اروپایی‌هایی که شاهد بودند آمریکا ارزش‌های بنیادین خودش را زیر پا گذشته و نادیده گرفته است، دشوار بود. موگرینی ابراز اطمینان کرد که بازگشت به این ارزش‌ها و به طور کلی چندجانبه گرایی و سازکارهای بین‌المللی اولویت اول دولت جو بایدن خواهد بود.

این نوع اظهارنظرها در میان مقامات جهان پس از پیروزی بایدن طی روزهای اخیر به این دلیل زیاد به چشم می خورد که جامعه جهانی نسبت به تداوم حضور ترامپ در سمت ریاست جمهوری آمریکا به شدت نگران بود.

در زمان حضور ترامپ در کاخ سفید، مقامات جهان بارها از دولت آمریکا خواسته بودند تا یک جانبه‌گرایی را کنار بگذارد و در مسیر همکاری‌های جهانی گام بردارد اما رویکرد افراطی ترامپ و مشاورانش آمریکا را در یک سو و کل جهان را در سوی دیگر قرار داد.

انتقادها از سیاست های آمریکا در دوره ترامپ به حدی بی سابقه بود که صدای سیاسیون داخلی آمریکا را نیز در آورده بود. ترامپ در این دوره عملا خلاف مسیر حرکت جامعه جهانی حرکت می کرد و با سیاست های یکجانبه و خروج یک به یک از پیمان‌ها و معاهده‌های بین‌المللی بیش از پیش به جامعه جهانی و قوانین‌اش پشت کرد.

انتظار مهم دیگری که کشورهای جهان از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا دارند، پایان سیاست‌های یک جانبه آمریکا و بازگشت به مسیر تعامل با جامعه جهانی است.

مقامات جهان انتخاب بایدن را فرصتی مغتنم برای بهبود جایگاه آسیب دیده آمریکا در میان مردم جهان می دانند و انتظار دارند بایدن زمینه را برای اصلاحات اساسی در سیاست های واشنگتن فراهم کند. اگر رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در این مسیر موفق نشود، قطعا آمریکا منزوی ‌تر از گذشته خواهد شد و برای نمونه اروپا به کشورهایی همچون چین و روسیه نزدیک تر خواهد شد که خود خطری جدی برای امنیت ملی آمریکا محسوب می شود.

جامعه جهانی در این مقطع زمانی به این مهم پی برده است که راه‌حل رفع چالش‌های این روزهای بشر، همکاری‌های سازنده و دوری از اختلافات بوده است.

مشارکت سازنده در توافق‌ بین‌المللی

از جمله انتظارات جامعه جهانی از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا بازگشت به توافق‌نامه‌ها و معاهده‌هایی است که آمریکا یا از آن خارج شده یا به همکاری با آنها پایان داده، است.

از جمله این توافق‌نامه‌ها برجام است که جامعه جهانی بر بازگشت واشنگتن به آن تاکید داشته است. در حالیکه کشورهای جهان از توافق هسته‌ای با ایران به عنوان نمادی از موفقیت در چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی بین‌المللی یاد کرده‌اند، دولت ترامپ در اقدامی غیرمعقولانه از برجام خارج شد و این در حالی بود که دیگر اعضای این توافق بارها بر بازگشت واشنگتن به این معاهده و تداوم همکاری ها با ایران تحت چارچوب برجام تاکید داشته اند.

خروج دومینو وار ترامپ از سازمان جهانی بهداشت، پیمان تجاری اقیانوس آرام، توافق اقلیمی پاریس، یونسکو، شورای حقوق بشر سازمان ملل، سازمان تجارت جهانی نشانه‌هایی بارز از تعهدگریزی ترامپ و حرکت خلاف جهت آمریکا بود.

اهمیت دادن به منافع کشورها

اولویت ترامپ در دوران ریاست جمهوری‌اش تنها  بر حفظ منافع کشورش در عرصه های مختلف بود و برای منافع کشورهای دیگر اهمیتی قائل نبود. وی طی این دوران برای نمونه فقط بر همکاری با یکسری متحدان خاص آمریکا تمرکز کرد و در راستای همکاری‌های میان همه دولت‌ها گام برنداشت. ترامپ حتی در این دوران به منافع مناطقی در جهان همچون آفریقا و آمریکای لاتین توجه چندانی نداشت و مقامات این کشورها را به شدت خشمگین کرد. سیاست های خصمانه آمریکا علیه برخی کشورهای آمریکای لاتین در این دوران شرایط را برای این کشورها که با چالش‌های مختلفی دست و پنجه نرم می کردند، سخت‌تر کرد. تداوم اعمال تحریم‌های غیرانسانی علیه یکسری کشورهای جهان  از سوی دولت ترامپ اثبات کرد که واشنگتن چشمانش را به سوی منافع این کشورها و آسیبی که به مردمانشان وارد می شوند، بسته است.

قطعا یکی دیگر از انتظارات جامعه جهانی از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، اهمیت قائل شدن برای منافع کشورها و احترام به تمامیت ارضی انهاست.

لزوم تغییر رفتار آمریکا با کشورها

رفتار دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ از دید بسیاری از مقامات و تحلیل گران بین‌المللی غیرقابل تحمل و به شدت مُخرب بود. به همین دلیل بیشتر کشورها و نهادها به شدت از این سیاست آمریکای تحت هدایت ترامپ انتقاد کرده و این وضعیت را برای جهان خطرناک توصیف کردند.

رهبران جهان در این مقطع زمانی و با تغییر رئیس‌جمهوری آمریکا انتظار تغییر چشمگیر رفتار واشنگتن در قبال کشورها، قوانین بین‌الملل و چالش‌های بین‌المللی را دارند. به نظر می رسد تداوم ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا، جهان را به سوی  شرایط پیچیده و دشوار پیش می برد اما به نظر می رسد با تغییر رئیس‌جمهوری آمریکا، رویکرد این کشور در قبال مسائل مختلف جهان متفاوت از چهار سال گذشته خواهد شد.

تاکید بر کاهش تنش‌های جهانی

یکی از انتظارات مهم دولتمردان جهان از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا اتخاذ سیاست ها و تدابیری است که از تنش‌ها در جهان بکاهد. در دوران ریاست جمهوری ترامپ، عرصه سیاست خارجی جهان شاهد تنش‌های مختلفی بود که واشنگتن در آنها نقش بسزایی ایفا کرد.

عدم تمایل دولت ترامپ برای ایجاد فضای گفت وگوهای دوستانه با کشورها، بسیاری را نگران کرده بود.

در این مقطع زمانی که جهان با چالش شیوع ویروس کرونا روبرو بوده و جامعه جهانی به همکاری‌های گسترده برای مقابله با این چالش جدی نیازمدن بوده، جهان دیگر تاب تنش‌های بیشتر را ندارد و دولتها همواره بر کاهش تنش‌ها در دنیا تاکید دارند.

انتظار دیگر رهبران جهان از آمریکای تحت هدایت بایدن نه تنها حرکت در مسیر تنش‌زدایی بوده بلکه خواهان مشارکت گسترده واشنگتن برای حل وفصل مسالمت‌آمیز تنش‌ها و چالش‌های جهانی است.

منبع: ایرنا