به گزارش مجله خبری نگار، ایالات متحده در حال حاضر تنها یک مدل از این کلاس از هواپیماهای استراتژیک را در زرادخانه خود دارد: بمب افکن رادارگریز B-۲ که رسماً در اوایل سال ۱۹۹۷ وارد خدمت نیروی هوایی ایالات متحده شد.
از این هواپیما در جنگ ۱۲ روزه ژوئیه گذشته برای حمله به تأسیسات اصلی هستهای ایران، نطنز، فردو و اصفهان، استفاده شد. پیش از آن، در بمباران یوگسلاوی نیز مورد استفاده قرار گرفته و در تهاجم به افغانستان و عراق نیز مشارکت داشته است.
در حال حاضر تنها ۱۹ فروند از این هواپیماها در زرادخانه نظامی ایالات متحده وجود دارد، پس از آنکه یکی از آنها در سال ۲۰۰۸ سقوط کرد. یکی دیگر در سال ۲۰۲۲ بازنشسته شد، در حالی که انتظار میرود B-۲ با بمبافکن استراتژیک رادارگریز B-۲۱ Raider جایگزین شود که در حال حاضر تحت آزمایشهای پروازی است.
تعداد کم بمبافکنهای B-۲ در زرادخانه نظامی ایالات متحده به دلیل هزینه بسیار بالای آنهاست. یک بمبافکن استراتژیک رادارگریز بیش از یک میلیارد دلار قیمت دارد.
اولین بمب افکن استراتژیک رادارگریز روسیه که با نام PAK DA شناخته میشود، در مراحل پیشرفته توسعه قرار دارد و برخی کارشناسان معتقدند که این بمب افکن در مراحل پایانی خود قرار دارد. برنامه این بمب افکن در سال ۲۰۰۷ آغاز شد، طراحی آن در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد و نمونههای اولیه آن هنوز در حال مونتاژ هستند.
PAK DA برای جایگزینی ناوگان بمبافکنهای استراتژیک نیروی هوافضای روسیه شامل Tu-۹۵ (که در ناتو با نام Bear شناخته میشود)، Tu-۲۲M۳ (که در غرب با نام Backfire شناخته میشود) و Tu-۱۶۰ (که با نام Blackjack شناخته میشود) طراحی شده است.
اطلاعات اندک در مورد بمبافکن استراتژیک جدید روسیه این است که طبق طرح «بال پرنده» طراحی شده و از فناوریها و موادی استفاده میکند که تشخیص آن را تا حد زیادی کاهش میدهد. این بمبافکن علاوه بر بمبهای با دقت بالا و سلاحهای مافوق صوت، قادر به حمل موشکهای استراتژیک عملیاتی و در حال توسعه خواهد بود. سرعت پرواز آن تقریباً برابر با سرعت صوت خواهد بود و به جدیدترین تجهیزات پارازیت و جنگ الکترونیک مجهز خواهد بود.
در ژانویه ۲۰۲۴، شرکت دولتی روستک روسیه اعلام کرد که نمونه اولیه بمبافکن استراتژیک جدید روسیه در حال تکمیل است، در حالی که در اواخر سال ۲۰۲۰ اعلام شد که اولین موتورهای آن وارد مرحله مونتاژ شدهاند.
در آگوست ۲۰۱۱، در مقایسهای بین دو بمبافکن منحصربهفرد، یعنی B-۲ آمریکایی و PAK DA روسی، مجله The Drive اظهار داشت که اطلاعات موجود در مورد طراحی احتمالی ورودی هوای بمبافکن استراتژیک روسیه تأیید میکند که این بمبافکن شبیه به همتای آمریکایی خود نیست، بلکه اساساً متفاوت است.
این مجله آمریکایی در این زمینه اظهار داشت که برد PAK DA تقریباً ۱۵۰۰۰ کیلومتر خواهد بود، در حالی که برد B-۲ بیش از ۱۲۰۰۰ کیلومتر خواهد بود. این مجله توضیح داد که «بمبافکنهای آمریکایی میتوانند در طول مأموریتهای دوربرد به پشتیبانی بیشتری از هواپیماهای تأمین هوایی متکی باشند، که به طراحان اجازه میدهد بار مفید را بر سوخت اولویت دهند.»
علاوه بر این، گزارش شده است که بمب افکن استراتژیک رادارگریز PAK DA روسیه به ۱۲ موشک جدید Kh-BD مجهز خواهد شد که آنها نیز هنوز در دست توسعه هستند.
در آگوست ۲۰۲۲، وبسایت چینی Sina.Com در گزارشی درباره بمبافکن جدید روسی خاطرنشان کرد که ارتش روسیه از تلاش برای توسعه یک بمبافکن استراتژیک رادارگریز برای افزایش قابلیت بازدارندگی هستهای هوایی خود دست نکشیده است.
نویسنده این گزارش اظهار داشت که «بمبافکن استراتژیک رادارگریز PAK DA (Promising Long-Range Aviation Complex) کلید بازدارندگی هستهای هوا به هوای آینده روسیه است. PAK DA یک بمبافکن استراتژیک نسل جدید است که توسط ارتش روسیه در حال توسعه است. در واقع، طرح اولیه این هواپیما در سال ۲۰۰۸ مطرح شد، اما هنوز هیچ مدل فیزیکی از آن ساخته نشده است. با وجود این، جهان خارج هرگز علاقه خود را به این هواپیما از دست نداده است، زیرا ظهور آن تهدیدی جدی برای کل اتحاد نظامی ناتو خواهد بود. طبق اطلاعات فاش شده توسط ارتش روسیه، این بمبافکن دو ویژگی کلیدی خواهد داشت: رادارگریزی استثنایی و افزایش ظرفیت حمل سلاح.»
این وبسایت چینی گمانهزنی کرد که «این پروژه بمبافکن، بمبافکن استراتژیک B-۲۱ آمریکایی را نیز هدف قرار داده است. ارتش روسیه پیش از این اعلام کرده بود که ۱۰۰ فروند از این بمبافکنها را خریداری خواهد کرد. این هواپیماها از فناوری رادارگریزی پلاسما برای جذب و پراکندگی امواج رادار بدون تغییر شکل هواپیما استفاده خواهند کرد.»
چین همچنین مشغول توسعه یک بمبافکن استراتژیک رادارگریز به نام شیان اچ-۲۰ است. برخی کارشناسان معتقدند که پروژه بمبافکن رادارگریز روسیه در مرحله پیشرفتهتری نسبت به چین قرار دارد، به این معنی که رقابت برای تبدیل شدن به دومین مالک بزرگ این نوع هواپیما در جهان، منحصر به مسکو و پکن خواهد بود.