چرا اضطراب اجتماعی دامن‌گیر نوجوانان و جوانان شده است؟

به گزارش مجله خبری نگار، اختلال اضطراب اجتماعی (جمع‌هراسی) تنها خجالتی‌بودن نیست؛ یک ترس شدید و ناتوان‌کننده از قرارگیری در موقعیت‌های اجتماعی است. طبق آمار‌های جدید، این اختلال به عنوان چهارمین اختلال روان‌پزشکی شایع در جهان شناخته می‌شود که زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وضعیت می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات متعددی از جمله انزوای اجتماعی، افت عملکرد تحصیلی و شغلی و حتی بروز افسردگی شود. با توجه به شیوع قابل توجه آن در جامعه، به ویژه در میان نوجوانان و جوانان، آگاهی از ابعاد مختلف این اختلال و راهکار‌های مقابله با آن ضروری به نظر می‌رسد.

​​​​​​​اضطراب اجتماعی چیست؟

این اختلال دارای چند ویژگی کلیدی است که عبارت‎اند از:

ترس پایدار و شدید| از یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن فرد با افراد ناآشنا مواجه است یا زیر نظر دیگران قرار می‌گیرد.

ترس از قضاوت| فرد می‌ترسد به گونه‌ای عمل کند که تحقیر یا شرمنده شود.

علایم فیزیکی|علایمی مانند تپش قلب، لرزش، تعریق شدید، سرخ شدن صورت، تهوع و خشکی دهان در مواجهه با موقعیت اجتماعی بروز می‌کند.

اجتناب| فرد به طور فعال از موقعیت‌های اجتماعی (مثل مهمانی‌ها، صحبت در جمع و ...) اجتناب می‌کند.

چرا درمان اضطراب اجتماعی حیاتی است؟

درمان نکردن این اختلال می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد که مهم‌ترین آنها عبارت‎اند از: فرد به تدریج خود را از تمامی ارتباطات اجتماعی جدا می‌کند؛ عملکرد شغلی و تحصیلی به شدت کاهش می‌یابد؛ خطر ابتلا به افسردگی اساسی و سایر اختلالات اضطرابی افزایش می‌یابد؛ برای کاهش موقت اضطراب، احتمال گرایش به مواد مخدر یا الکل بالا می‌رود؛ لذت‌بردن از زندگی و تحقق استعداد‌ها به شدت محدود می‌شود؛ این اختلال علاوه بر هزینه‌های فردی، بار اقتصادی قابل توجهی بر جامعه تحمیل می‌کند که شامل کاهش بهره‌وری و افزایش هزینه‌های درمانی است.

راه‌های درمان اختلال اضطراب اجتماعی

خوشبختانه این اختلال به خوبی به درمان پاسخ می‌دهد. روش‌های اصلی درمان عبارت‎اند از:

۱ روان‌درمانی (درمان غیردارویی) | موثرترین روش، درمان شناختی-رفتاری است که شامل دو بخش اصلی می‌شود: ۱- بازسازی شناختی که به فرد کمک می‌کند تا باور‌های منفی و غیرمنطقی خود را (مانند همه مرا نگاه می‌کنند و مسخره‌ام می‌کنند) شناسایی و اصلاح کند. ۲- مواجهه درمانی که فرد به صورت تدریجی و برنامه‌ریزی شده با موقعیت‌های اجتماعی ترس‌آور مواجه می‌شود تا یاد بگیرد می‌تواند آنها را مدیریت کند و ترسش کاهش یابد.

۲ دارودرمانی| در موارد متوسط تا شدید، دارو‌ها می‌توانند به کنترل علایم کمک کنند. تذکر مهم این که مصرف هرگونه دارو باید حتماً تحت نظر روان‎پزشک باشد.

۳ تغییرات سبک زندگی| این تغییرات مکمل درمان هستند و عبارت‎اند از: ورزش منظم به ویژه ورزش‌های هوازی در کاهش اضطراب کلی بسیار مؤثر است؛ تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند در لحظات اضطراب کمک‌کننده باشند؛ پرهیز از مصرف بیش از حد کافئین (چای، قهوه) و نوشیدنی‌های انرژی‌زا؛ داشتن یک رژیم غذایی متعادل و پیدا کردن گروه‌های حمایتی و ارتباط با افرادی که شرایط مشابهی دارند.

سخن پایانی

اختلال اضطراب اجتماعی یک بیماری واقعی و قابل درمان است. اولین و مهم‌ترین گام برای بهبود، تشخیص صحیح و مراجعه به متخصص (روان‎پزشک یا روان‎شناس) است. با ترکیب روش‌های روان‌درمانی و در صورت نیاز دارودرمانی، افراد می‌توانند بر ترس خود غلبه کرده و زندگی اجتماعی، شغلی و شخصی پربار و رضایت‌بخشی را تجربه کنند. افزایش آگاهی عمومی و زدودن انگ از بیماری‌های روانی، زمینه را برای مراجعه زودهنگام و بهبود عزیزان‌مان فراهم می‌کند.

منبع: خراسان-زهرا سقاء عیدگاهی | کارشناس‌ارشد روان‎شناسی شخصیت