قلب باطری دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار/ایلنا،انواع پیس میکر‌ها از پیس‌میکر‌های تک حفره‌ای که فقط در یکی از حفره‌های قلب قرار می‌گیرند، تا پیس‌میکر‌های سه‌حفره‌ای CRT که برای بیماران نارسایی قلبی استفاده می‌شوند، هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. علاوه بر این، پیشرفت‌های پزشکی منجر به تولید پیس‌میکر‌های بدون لید شده که کمترین میزان تهاجم را دارند.

در ادامه این مقاله از کلینیک آریتمی تهران – توانیر با انواع باطری قلبی، نحوه عملکرد آنها و تفاوت‌هایشان آشنا می‌شویم تا بتوانید درک بهتری از این روش درمانی حیاتی داشته باشید.

۰ تا ۱۰۰ انواع باتری قلبی و کاربرد‌های آن

انواع مختلفی از پیس میکر‌ها وجود دارد که بر اساس نیاز بیمار و مدت زمان بکارگیری در درمان، دسته بندی می‌شوند؛ در ادامه این مقاله، به معرفی انواع باطری قلبی میپردازیم.

انواع باتری قلب بر اساس عملکرد

۱. پیس میکر تک سیمی یا تک حفره‌ای (Single-Chamber Pacemaker)

این نوع پیس میکر دارای یک الکترود است که ژنراتور، آن را به یکی از حفرات قلب که معمولاً بطن راست است، متصل می‌کند. پیس میکر تک حفره‌ای برای کنترل ضربان بطن و در موارد خاص، تنظیم ضربان دهلیز راست کاربرد دارد. این مدل، تنها یک قسمت از قلب را تحریک می‌کند و معمولاً در بیمارانی استفاده می‌شود، که نیازی به هماهنگی بین دهلیز‌ها و بطن‌ها ندارند.

مزایا:

مناسب برای بیمارانی که دچار بلوک دهلیزی-بطنی درجه دو یا سه هستند.

ساختار ساده‌تر و کاشت آسان‌تر نسبت به مدل‌های پیچیده‌تر.

محدودیت‌ها:

ممکن است ضربان قلب را کاملاً طبیعی شبیه‌سازی نکند.

در برخی بیماران، عدم هماهنگی بین دهلیز و بطن می‌تواند مشکل‌ساز شود.

۲. پیس میکر دوسیمی یا دو حفره‌ای (Dual-Chamber Pacemaker)

دستگاه دو حفره‌ای مجهز به دو الکترود است، که به دهلیز و بطن سمت راست قلب متصل می‌گردند. این نوع پیس میکر از انواع باطری قلبی، برای هماهنگ‌سازی ضربان و انقباضات هر دو حفره دهلیز و بطن برنامه ریزی شده تا جریان خون از دهلیز به بطن، به صورت صحیح انجام پذیرد.

مزایا:

تقلید بهتر از ریتم طبیعی قلب.

کاهش علائم مانند سرگیجه، ضعف و خستگی ناشی از ضربان نامنظم.

محدودیت‌ها:

پیچیدگی بیشتر در کاشت و تنظیمات.

ممکن است برای برخی بیماران با مشکلات ساختاری قلب مناسب نباشد.

۳. پیس میکر سه حفره‌ای با سه سیم رابط (CRT)

از دیگر انواع باطری قلبی پیس میکر‌های سه حفره‌ای هستند که دارای سه الکترود است و به دهلیز راست، بطن راست و بطن چپ قلب متصل می‌شوند. از این نوع پیشرفته برای درمان آریتمی‌های ناشی از نارسایی قلبی پیشرفته استفاده می‌گردد تا انقباضات هماهنگ هر سه حفره را تنظیم نماید.

در بیمارانی که بطن‌های چپ و راست، بطور همزمان منقبض نمیشود؛ انواع باطری قلبی CRT، برای پمپاژ همزمان بطن‌های قلبی استفاده می‌کنند که به آن همگام سازی قلبی نیز میگویند. Types of Pacemakers | Stanford Health Care

مزایا:

بهبود توانایی پمپاژ قلب در بیماران نارسایی قلبی.

کاهش علائم خستگی، تنگی نفس و ضعف عمومی.

محدودیت‌ها:

نیاز به جراحی دقیق‌تر و زمان طولانی‌تر برای کاشت.

هزینه بالاتر نسبت به مدل‌های ساده‌تر.

انواع باتری قلب بر اساس مدت‌زمان و نوع استفاده

۱. پیس‌میکر دائمی (Permanent Pacemaker)

پیس میکر‌های دائمی به‌صورت دائم در بدن کاشته می‌شود و معمولاً ۵ تا ۱۵ سال عمر دارد. پس از این مدت، باتری آن نیاز به تعویض خواهد داشت.

ویژگی‌ها:

مناسب برای بیمارانی که دچار آریتمی‌های مزمن هستند.

عملکردی کاملاً خودکار و سازگار با نیاز بیمار.

۲. پیس‌میکر موقت (Temporary Pacemaker)

پیس میکر موقت در شرایط اضطراری و موقت مانند حمله قلبی، عوارض جراحی یا مسمومیت دارویی استفاده می‌شود.

ویژگی‌ها:

نیازی به جراحی دائمی ندارد و از طریق کاتتر از راه پوست وارد بدن می‌شود.

معمولاً برای بیمارانی که نیاز موقتی به تنظیم ضربان قلب دارند، کاربرد دارد.

پیس‌میکر‌های بدون لید (Leadless Pacemakers)

با پیشرفت تکنولوژی، پیس‌میکر‌های بدون سیم یا میکرو پیس میکر‌ها طراحی شده‌اند که مستقیماً در بطن راست کاشته می‌شوند. این مدل‌ها کوچک‌تر، کم‌تهاجمی‌تر و دارای عمر طولانی‌تر نسبت به مدل‌های سیم‌دار هستند.

مزایا:

عدم نیاز به سیم‌های سنتی که می‌توانند باعث عفونت یا خرابی شوند.

کاهش خطر عفونت، جابجایی و مشکلات مربوط به لیدها.

مناسب برای بیمارانی که تنها به تحریک بطن راست نیاز دارند.

محدودیت‌ها:

هنوز برای همه بیماران مناسب نیست و کاربرد آن محدود به برخی موارد خاص است.

در صورت نیاز به تعویض یا تنظیم مجدد، ممکن است گزینه‌های محدودی برای خارج کردن دستگاه وجود داشته باشد.

پیس میکر‌های سازگار با‌ام آرآی (Auto MRI)

بیماران دارای انوع باطری قلبی، ممکن است به دلایل مختلفی مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، سرطان یا آرتروز، نیاز به انجام تصویربرداری MRI داشته باشند. در گذشته، انجام MRI برای این دسته از بیماران با محدودیت‌های جدی همراه بود، زیرا میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج الکترومغناطیسی تولید شده توسط دستگاه MRI، می‌توانست با عملکرد انواع باتری قلبی تداخل ایجاد کرده و منجر به اختلال در تنظیمات آن شود.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی در این زمینه، انواع باطری قلبی با ویژگی جدیدی تحت عنوان آپشن Auto MRI (قابلیت سازگاری با تصویربرداری MRI)، روی کار آمده است. این پیس میکر‌های پیشرفته قادرند به صورت خودکار، میدان مغناطیسی قوی دستگاه MRI را تشخیص داده و به حالت ویژه‌ای از تنظیمات یا ” حالت ناهمزمان” تغییر وضعیت دهند.

انواع باطری قلبی سازگار با MRI عملکرد خود را در مدت انجام MRI تغییر می‌دهند، تا از هرگونه تداخل و اختلال جلوگیری شود. پس از تمام شدن فرایند اسکن MRI، پیس میکر سازگار با‌ام آر آی بدون نیاز به مداخله یا تنظیم دستی توسط پزشک، به طور خودکار به حالت عادی و تنظیمات قبلی خود باز می‌گردند.

با روی کار آمدن این پس میکر‌ها و مجهز بودن کلینیک آریتمی تهران – توانیر به این خدمات، توصیه می‌شود حتماً از این انواع باطری قلبی سازگار با MRI استفاده نمایید. با مراجعه به کلینیک آریتمی تهران – توانیر و مشاوره در این زمینه، میتوانید اطلاعات بیشتری کسب کنید.

درحالی‌که پیس‌میکر‌ها برای تنظیم ریتم کند قلب طراحی شده‌اند، دستگاه‌های دیگری مانند ICD نیز وجود دارند که وظایف متفاوتی دارند و در برخی موارد جایگزین یا مکمل پیس‌میکر‌ها هستند. برای آشنایی با تفاوت‌ها و مقایسه عملکرد این دو دستگاه، مقاله مقایسه عملکرد پیس‌میکر و ICD را بخوانید.

نحوه نصب انواع باطری قلبی برای بیماران

پس از بیهوش شدن بیمار، پزشک متخصص قلب برش کوچکی زیر استخوان ترقوه ایجاد می‌کند. سپس متخصص الکتروفیزیولوژی سیم‌های باطری قلب را به کمک اشعه ایکس از طریق سیاهرگ زیر ترقوه به سمت قلب هدایت می‌کند.

پس از بیهوش شدن بیمار، پزشک برش کوچکی زیر استخوان ترقوه ایجاد می‌کند. سپس سیم‌های باطری قلب را به کمک اشعه ایکس از طریق سیاهرگ زیر ترقوه به سمت قلب هدایت می‌کند.

پس از قرار گرفتن سیم‌ها در محل‌های مورد نظر، اتصال آن‌ها به باطری قلب اتفاق می‌افتد. باطری قلب به صورت مستقیم در زیر ترقوه نصب می‌شود. پس از تست عملکرد باطری قلبی، برش بخیه زده شده و بیمار به مرحله ریکاوری منتقل خواهد شد.

آیا قرار دادن انواع باطری قلبی در داخل بدن مشکلی ایجاد نمیکند؟

قرار دادن انواع باطری قلبی یا پیس میکر در داخل بدن و زیر پوست، به خودی خود مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. این دستگاه‌های الکترونیکی کوچک، با استفاده از مواد بیولوژیکی سازگار و ایمن برای بدن انسان ساخته شده‌اند. با این حال، رعایت نکات ایمنی در ارتباط با منابع میدان‌های الکترومغناطیسی و دستگاه‌های الکتریکی اطراف، ضروری است.

بهترین مارک باتری قلبی

در انتخاب بهترین مارک‌های باتری قلبی (پیس‌میکر)، علاوه بر توصیه پزشک، باید به چند عامل کلیدی توجه کرد. تکنولوژی ساخت دستگاه و قابلیت‌های برنامه‌ریزی آن اهمیت زیادی دارد، به‌ویژه در بیماران با آریتمی‌های پیچیده. کیفیت و دوام باتری، سابقه عملکرد موفق برند در مطالعات بالینی، و اطمینان از سازگاری با نیاز‌های خاص بیمار نیز بسیار مهم‌اند. برند‌های معتبر معمولاً خدمات پس از فروش قوی، دسترسی آسان به قطعات و پشتیبانی فنی ارائه می‌دهند.

در نهایت، انتخاب مارک باتری قلب باید تحت نظر متخصص قلب و باتوجه‌به امکانات مرکز درمانی انجام شود. پس بطور خلاصه، برخی از مهم‌ترین عواملی که باید در هنگام انتخاب مارک انواع باطری قلبی در نظر گرفته شوند؛ عبارت‌اند از:

تکنولوژی به کار رفته و قابلیت‌های فنی پیس میکر

کیفیت و قابلیت اطمینان محصول

دسترسی به خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی مناسب

هماهنگی با سیستم خرید و امکانات مجموعه درمانی

انتخاب نهایی نوع پیس میکر، توسط پزشک متخصص و بر اساس شرایط و نیاز‌های بالینی هر بیمار صورت میگیرد و تیم پزشکی، شما را در خرید بهترین مارک باتری قلبی راهنمایی میکند.

قیمت باطری قلب آمریکایی

قیمت باتری قلب آمریکایی بسته به مدل، شرکت سازنده، و نوع عملکرد (پیس‌میکر ساده، دوفضایی، یا ICD) متفاوت است. برند‌های آمریکایی مانند Medtronic، Boston Scientific و Abbott از معتبرترین تولیدکنندگان جهان هستند که محصولات آنها به دلیل کیفیت بالا و تکنولوژی پیشرفته، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به برند‌های آسیایی دارند.

در بازار ایران، قیمت باتری قلب آمریکایی ممکن است بین ۸۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان متغیر باشد. عواملی مثل نوع آریتمی، نیاز به شوک‌دهی، طول عمر دستگاه و هزینه خدمات نصب نیز بر قیمت نهایی تأثیر می‌گذارند.

عوارض کاشت انواع باتری قلبی

اگر کاشت انواع باطری قلبی توسط یک تیم حرفه‌ای و متخصص انجام شود، در اکثر موارد هیچگونه عارضه جانبی بروز نخواهد کرد. با این حال، برخی عوارض احتمالی ممکن است به شرح زیر رخ دهند:

عفونت؛ گاهی امکان دارد در طی عمل جراحی، باکتری‌ها وارد جریان خون شده و منجر به عفونت گردند. علائم احتمالی شامل قرمزی، تورم، درد یا ترشح چرکی در محل برش جراحی می‌باشد که در این صورت، ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها یا حتی خارج کردن باتری قلبی باشد.

جابجایی سیم‌ها؛ در برخی موارد، سیم‌هایی که باتری قلبی را به قلب متصل می‌کنند ممکن است از جای خود جابجا شده یا جدا گردند که این امر، کارکرد صحیح باتری را مختل می‌نماید و نیازمند انجام عمل جراحی برای اصلاح محل قرارگیری سیم‌ها خواهد بود.

پنوموتوراکس؛ چنانچه در طول کاشت انواع باطری قلبی، حباب هوایی در اطراف ریه تشکیل شود، می‌تواند منجر به فروپاشی ریه، درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی گردد.

ساییدگی پوست؛ امکان تخریب پوست در ناحیه قرارگیری باتری قلبی وجود دارد که در این صورت، ممکن است ژنراتور باتری قابل مشاهده یا جابجا گردد و نیاز به مداخله تیم پزشکی جهت رفع این مشکل میباشد.

سندروم باتری قلبی؛ برخی انواع باتری قلبی می‌توانند موجب بروز علائمی همچون خستگی، مشکلات تنفسی و کاهش فشار خون گردند که اغلب با تنظیم مجدد دستگاه، این علائم بهبود می‌یابند.

موارد گفته شده نادر هستند و درصورتی که کاشت انواع باطری قلبی توسط متخصص باتجربه و حرفه‌ای انجام شود رخ نمیدهد. در هرصورت، اگر هرگونه نشانه غیرطبیعی در ناحیه نصب باتری قلبی مشاهده کردید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

یک باطری قلب خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

اولین ویژگی مهم یک باتری قلب خوب، دوام بالا و عمر طولانی آن است. باتری‌های قلب باید قادر باشند برای سال‌ها بدون نیاز به تعویض، به طور پایدار کار کنند. معمولاً باتری‌های قلب بین ۵ تا ۱۵ سال دوام دارند، که این مدت زمان بستگی به نوع و میزان استفاده از دستگاه دارد.

ویژگی دوم، سازگاری با بدن بیمار است. یک باتری قلب خوب، باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که با بدن بیمار کمترین تداخل را داشته باشد، و واکنش‌های نامطلوب ایجاد نکند. همچنین، این دستگاه‌ها باید به گونه‌ای باشند که هنگام فعالیت‌های روزانه بیمار، مانند ورزش و حرکت‌های معمولی، بدون مشکل عمل کنند.

سومین ویژگی مهم، دقت در تنظیم ضربان قلب است. باتری قلب باید به دقت ضربان قلب را تنظیم کند، تا به جلوگیری از مشکلاتی نظیر تپش قلب نامنظم یا ایست قلبی کمک کند. یک باتری قلب خوب همچنین، باید قابلیت تنظیم مجدد توسط پزشک را داشته باشد تا بتواند در صورت نیاز، بهینه‌سازی شود.

در نهایت، ایمنی بالا یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک باتری قلبی خوب است. انواع باتری قلبی باید مطابق با استاندارد‌های پزشکی طراحی و ساخته شوند، تا از بروز هرگونه مشکل یا نقص فنی جلوگیری شود.

باتری قلبی بعد از چندسال نیاز به تعویض و شارژ مجدد دارد؟

به طور معمول، باتری پیس میکر‌های امروزی برای یک دوره زمانی ۷ تا ۱۳ سال طراحی شده‌اند. این محدوده زمانی می‌تواند براساس نوع مدل دستگاه، تنظیمات اولیه آن و همچنین میزان مصرف انرژی در طول کارکرد متفاوت باشد.

پس از گذشت زمان، زمانی که شارژ باتری داخلی پیس میکر به کمتر از یک حد مشخص برسد، لازم است در یک اقدام جراحی ساده، این دستگاه به همراه باتری آن تعویض گردد. پزشک متخصص با بررسی نتایج تست‌ها و کنترل‌های دوره‌ای، زمان دقیق لازم برای تعویض پیس میکر را تعیین می‌نماید.

آیا پس از کاشت انواع باتری قلبی در انجام ورزش‌های آبی یا حمام کردن محدودیت وجود دارد؟

خیر؛ باتری قلبی زیر پوست و داخل بدن قرار می‌گیرد و آب خارج بدن با آن ارتباطی ندارد و در فعالیت آن اختلالی ایجاد نمی‌کند.

انتخاب بهترین نوع از انواع باطری قلبی

انتخاب نوع باتری قلب یا پیس میکر مناسب، یکی از مهم‌ترین تصمیمات در روند درمان بیماری‌های قلبی و اختلالات ضربان است. این انتخاب باید با دقت و بر اساس شرایط و نیاز‌های خاص هر بیمار صورت گیرد. پزشک متخصص قلب با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند نوع آریتمی قلبی، وضعیت کلی سلامت بیمار، سبک زندگی، انواع باطری قلبی موجود در بازار و همچنین هزینه‌های درمانی، تشخیص می‌دهد که کدام نوع پیس میکر، مناسب‌ترین گزینه برای بیمار خواهد بود.