به گزارش مجله خبری نگار، خامفروشی باعث از دست رفتن ارزش افزوده، کاهش درآمدهای ارزی و وابستگی اقتصادی و مانع از اشتغال پایدار در کشور میشود. در یکی از بندهای ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانشبنیان راهکاری برای انگیزه برخی تولیدکنندگان به سمت اضافه کردن ارزش افزوده به محصول دیده شده است.
حمایتهای مالی موضوع اصلی ماده ۱۱ قانون جهش دانشبنیان است. در بند الف ماده ۱۱ این قانون به خاطر توسعه تولید و صادرات کالا و خدماتی با ارزش افزوده بالاتر به ماده ۱۴۱ قانون مالیاتهای مستقیم، یک بخشی اضافه شده است.
طبق ماده ۱۴۱ این قانون ۲۰ درصد از درآمد حاصل از صادرات مواد خام مثل قیر، ذغال سنگ از مالیات معاف هستند. بعد از قانون جهش این ماده به این شکل تغییر کرد که صد درصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و ۲۰ درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطهای نیمهخام مشمول مالیات با نرخ صفر میشود. فهرست مواد خام، کالاهای نفتی و کالاهای واسطهای نیمهخام به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به تصویب هیئت وزیران میرسد.
این یعنی تا قبل از قانون جهش تولید دانشبنیان در صورتی که شرکتی یک کالای واسطهای نیمه خام مثل متانول را تولید و صادر میکرد، درآمد حاصل از صادرات این مواد به طور کامل معاف از مالیات بود، اما بعد از قانون جهش و طبق ماده ۱۱، تنها ۲۰ درصد در آمد حاصل از صادرات کالاهای واسطهای نیمهخام معاف از مالیات است و شرکتهای تولیدکننده این مواد، باید ۸۰ درصد درآمد حاصل از صادرات محصول خود را مالیات دهند.
با وجود این بند شرکتهای تولیدکننده مواد خام و کالاهای واسطهای نیمهخام، انگیزه برای رفتن به سمت تکمیل زنجیره ارزش پیدا میکنند تا محصولات با ارزش افزوده بالایی تولید کنند تا درنهایت مالیات پرداختی آنها بابت صادرات به صفر برسد. در ضمن درآمدی که از محل پرداخت مالیات کالاهای واسطهای نیمهخام به دست میآید، بهطور کامل صرف تکمیل زنجیره ارزش محصولات تولیدی میشود تا کشور از خامفروشی فاصله گرفته و به سمت تولید و صادرات کالاهای با ارزش افزوده بالا برود.
با هدف جهت دهی حمایتهای مالیاتی به سمت توسعه نوآوری و اقتصاد دانش بنیان، متن بند الف این ماده میگوید که در ماده (۱۴۱) قانون مالیاتهای مستقیم عبارت «و کالاهای واسطهای نیمه خام» بعد از عبارتهای «بیست درصد (۲۰ %) درآمد حاصل از صادرات مواد خام» و «فهرست مواد خام و کالاهای نفتی» اضافه میشود.