«امانت» این مسئولیت را چطور باید حفظ کرد؟

به گزارش مجله خبری نگار، اسلامیت و جمهوریت، دو رکن اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایران، و لازم و ملزومِ هم است، و تاکنون ظهور این دو رکن در تمام مراحل انقلاب اسلامی و در تمام شئونات اجرایی، تقنینی، قضایی، و امنیتی این نظام سیاسی، جاری بوده و هست؛ از جمله در موضوع انتخابات، و به طور خاص در انتخاب مردمی رئیس جمهور و نصب شرعی رئیس جمهور. #جمهوریت نظام، انتخاب رئیس جمهور را اقتضا می‌کند، لکن طاغوت است، مادامی که به نصب شرعی امام برحق نرسد؛ لذا مسأله‌ی #تنفیذ حکم ریاست جمهوری، یک مسأله‌ی صوری و تشریفاتی نیست، چنانکه عده‌ای تصور کرده اند، یک مناسک مرسومِ بی‌غرض و بی‌محتوا نیست، بلکه نفوذ قدرت و اراده‌ی رئیس جمهور منتخب و وجوب تبعیت از تصمیمات و مصوبات دولت متبوع وی، وابسته به همین امضای ولیّ معظّم فقیه است، و چنانکه رهبران انقلاب مستمراً در احکام تنفیذ تأکید کرده اند، «رأی ملّت و تنفیذ آن، موکول به حفظ و رعایت تعهّد به صراط قویم و مستقیم اسلامی و انقلابی است.» ۱۲/۵/۱۳۹۶

سیره رهبر معظّم انقلاب در صدور احکام تنفیذ رؤسای جمهور و مراسم تنفیذ، همواره مبتنی بر طرح رئوس مطالبات و توصیه‌هایی متناسب با شرایط و اقتضائات روز کشور و جهان، خطاب به رئیس جمهور جدید بوده است. طی یک دهه‌ی اخیر که سه تنفیذ در سال‌های ۹۲، ۹۶ و ۱۴۰۰ انجام گرفته، مطالبات و توصیه‌هایی مطرح شده که با توجه به قرابت نسبی زمانی و اقتضایی آنها به #انتخابات ۱۴۰۳، به شرح زیر ارائه می‌گردد. پرداختن به این #مطالبات و توصیه‌ها را می‌توان براساس ارتباط موضوعی، در یک دسته بندی پنج گانه مطرح کرد: در ارتباط با خدای متعال، در ارتباط با مردم، در ارتباط با کشور، در ارتباط با دنیا، و در ارتباط با دشمن.

۱) در ارتباط با خدای متعال

پس از جایگاه رهبری، سنگین‌ترین و حساس‌ترین مسئولیت در کشور، مسئولیت #قوه_مجریه است. بخش عمده‌ی قدرت اجرایی کشور در ریاست جمهوری، متمرکز است؛ تمام بودجه و امکانات بیت المال، در اختیار رئیس جمهور است و یک تصمیم او در زندگی و سرنوشت ده‌ها میلیون ایرانی و حتی در معادلات بین المللی، مؤثر و تعیین کننده است. چنین جایگاه حساسی نیاز به یک قدرت روحی والا و اعتماد به نفس ویژه در شخص رئیس جمهور دارد؛ لذا مهمترین و بنیانی‌ترین توصیه، همواره توجه دادن به قدرت لایزال الهی و «استعانت از حضرت احدیت و التزام به پرهیزگاری و خشوع و توسّل به خداوند قادر متعال» ۱۲/۵/۱۳۹۲ بوده است. 

کسی که در این مسند می‌نشیند، باید بداند که قدرتش امانت است و ماندگار نیست، از همین روست که رهبر انقلاب تأکید می‌کنند: «این مسئولیّت، #امانت الهی است در اختیار من و شما؛ امانت‌داری باید کرد؛ حفظ امانت باید کرد.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ برای این تحقق امانت‌داری هم، «راه موفقیت این است که دنبال رضای الهی و دنبال انجام تکلیف الهی باشیم... راه اسلام، پایبندی به مبانی اسلام، پایبندی به ارزش‌های اسلامی، و پایبندی به آنچه که امام بزرگوار برای ما به یادگار گذاشته.» ۱۲/۵/۱۳۹۲ و در این راه نیز #توکل به خدا و باور به وعده‌ی نصرت الهی لازم است: «شما در راه اقامه‌ی دین، احیای دین، ایجاد حاکمیّتِ دینِ خدا هستید، این نصرت الهی است، پس مطمئن باشید که خدای متعال شما را نصرت خواهد کرد. در مقابل دین‌ستیزی‌ها و قانون‌شکنی‌ها آرام ننشینید، بی‌تفاوت نمانید و بدانید ان‌شاءالله آینده متعلّق به شماست.» ۱۲/۵/۱۳۹۶،

۲) در ارتباط با مردم

توصیه بعدی، مردمی بودن رئیس جمهور است که معطوف به پنج مؤلفه‌ی ذیل می‌باشد: 

• پرداختن به مشکلات معیشتی مردم: کار اصلی و اولویت دار دولت، «پرداختن به مشکلات مردم -امروز در درجه‌ی اوّل، #مشکلات_اقتصادی و معیشتی- است.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ و البته «یک جنبه‌ی دیگر از مردمی بودن عبارت است از مبارزه‌ی با فساد.» ۱۲/۵/۱۴۰۰

• ارتباط بی‌واسطه با مردم: از جمله کار‌های مهم و اساسی، این است که رئیس جمهور به گزارش‌ها اکتفا نکند و خود به میان مردم برود، «هرچند آن گزارش‌ها صادقانه باشد، امّا خیلی تفاوت می‌کند با آنچه انسان در مواجهه‌ی با مردم و رفتن در میان مردم مشاهده می‌کند و می‌بیند.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ و در این خصوص، لازم به ذکر است که «مردم یعنی همه‌ی مردم؛ بدون امتیاز‌های طبقاتی و گروهی.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ باید سراغ عموم #مردم و اقشار مختلف رفت. 

• حرف زدن صادقانه با مردم: آنچه که خود، حلّال بخشی از مشکلات است، این است: «حرف زدن با مردم از روی صداقت، با قطع نظر از پیرایه‌های #سیاسی و مانند اینها؛ صادقانه با مردم حرف بزنند، مشکلات را به مردم بگویند، راه‌حل‌ها را به مردم بگویند، توقّعات را از مردم ابراز کنند و کمک‌های لازم را به مردم تقدیم کنند.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ این صداقت، همراهی و کمک مردم به دولت را هم در پی خواهد داشت که نمونه‌های موفق و ناموفق آن را در یک دهه‌ی اخیر شاهد بودیم.

• نگاه وفاق آمیز به عموم مردم: رئیس جمهور منتخب، رئیس جمهور همه‌ی مردم ایران است، نه فقط کسانی که به او رأی داده اند؛ لذا از آغاز این مسئولیت، باید از فضای رقابت‌های انتخاباتی و جناحی و احیاناً دوقطبی سازی‌های اجتماعی خطرناک، به کلی منصرف و رویگردان شود و کانون تمرکز و #وحدت همه‌ی نظرات و سلایق متنوع جامعه باشد. «دولت باید مظهر وفاق باشد. بعضی از این تغایر‌های موهومی را که در بین مردم وجود دارد، بایستی با نگاه وفاق‌آمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهّمات را تضعیف کرد.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ رئیس دولت باید آرامش جامعه را حفظ کند و دقت کند «التهاب‌آفرینی نشود؛ دودستگی‌های مضر ایجاد نشود. مردم سلایق مختلف و نظرات مختلفی دارند؛ بگذاریم در کنار هم زندگی آرامی داشته باشند.» ۱۲/۵/۱۳۹۶

• انتقادپذیری: رئیس جمهور نباید خود را مبرّا از خطا و اشتباه بداند، اداره‌ی کشور، کار سختی است و نیاز به خرد جمعی دارد، همواره باید گوش شنوایی برای نظرات مختلف و مخالف داشته باشد. «مخالفین اگر نظری دارند، انتقادی اگر دارند، بگذارید انتقاد کنند، نظرات مخالف را بدهند؛ آشفته نباید شد؛ بالاخره کار‌های سنگینی است. نقص هم در کار‌های ما کم نیست، ممکن است کسانی انتقاد کنند به ما؛ انتقاد را بپذیریم، تحمّل کنیم.» ۱۲/۵/۱۳۹۶،

۳) در ارتباط با مسائل کشور

توصیه‌ها و مطالباتی که در ارتباط با کشور مطرح می‌شود نیز در قالب چند مؤلفه اساسی، قابل طرح است:

*سرعت عمل در تشکیل دولت: اولین مطالبه، این است که «در تشکیل دولت ان‌شاءالله بایستی سرعت عمل به خرج داده بشود.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ در این زمینه، هم #دولت و هم نمایندگان #مجلس، مورد خطاب هستند و باید تلاش کنند هرچه زودتر تکلیف اعضای هیأت دولت تعیین شود و دولت به ثبات برسد. 

*توجه به اولویت اقتصاد: بیش از یک دهه است که اولویت اول کشور، مسأله‌ی اقتصاد است و بسیاری از مسائل و اولویت‌های دیگر هم ذیل اقتصاد می‌گنجد. بر همین اساس، توصیه همیشگی رهبری خطاب به مسئولان این بوده که سرگرم حواشی و مسائل فرعی نشوند و روی مسائل اصلی کشور، تمرکز کنند. «وقتمان کم است، کارمان بسیار است، اولویت‌ها را بایستی رعایت کرد... مسأله‌ی عدالت، ریشه‌کن کردن فقر و ریشه‌کن کردن فساد، اولویت‌های درجه‌ی اول ماست... اجرای برنامه‌ی اقتصاد مقاومتی و توجّه ویژه به موضوع اشتغال و تولید داخلی» ۱۲/۵/۱۳۹۶ ایشان همچنین بر حرکت جهشی کشور در این مقطع، تأکید دارند و معتقدند کشور «نیازمند مدیریّتی باکفایت و جهادی و دانا و شجاع است که بتواند توانمندی‌های آشکار و نهفته‌ی ملّت، به ویژه جوانان را که بسیار فراتر از مشکلات است، بسیج کرده و به میدان کار و تلاش سازنده آورَد؛ موانع را از سر راه #تولید بردارد؛ سیاست تقویت پول ملّی را بِجِد دنبال کند، و قشر‌های متوسّط و پایین جامعه را که سنگینیِ مشکلات اقتصادی بر دوش آنهاست، توانمند سازد.» ۱۲/۵/۱۴۰۰

*شناسایی و بهره برداری از ظرفیت ها: یکی از پرتکرارترین مطالبات رهبری خطاب به دولت ها، تأکید بر توجه به #ظرفیت‌های بلااستفاده‌ی کشور است که قابلیت حل بسیاری از مشکلات را دارد: «جمهوری اسلامی و کشور عزیز ما یک نظام پرظرفیت و پرامکان و پراستعداد است؛ این استعداد‌ها را باید دانه‌دانه شناخت و از آنها بهره‌برداری کرد.» ۱۲/۵/۱۳۹۲ «کمبود‌ها زیاد است، مشکلات هم زیاد است، ظرفیت‌ها زیادتر از مشکلات است... و مطمئنّاً استفاده‌ی از این ظرفیت‌ها به کمبود‌های کنونی غلبه خواهد کرد.» ۱۲/۵/۱۴۰۰

*حرکت و اقدام، طبق برنامه: دولت را با تصمیمات خلق الساعه نمی‌شود اداره کرد، نمونه‌های تلخ چنین مدیریتی را در سال‌های دهه ۹۰ –بخصوص در تصمیمات اقتصادی- تجربه کردیم. «هر اقدام اقتصادی که شما می‌کنید، جزئی از برنامه‌ای باشد که قبلاً تنظیم کرده‌اید و آماده کرده‌اید؛ کار‌های روزمره و اقدامات پیش‌بینی‌نشده نمی‌تواند مشکلی را حل کند.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ از جمله اسناد و برنامه‌هایی که رهبر انقلاب تأکید ویژه‌ای بر آن دارند، برنامه‌های پنج ساله توسعه است: «با #برنامه حرکت کنید. به برنامه [توسعه]باید اهمیت داد.» ۱۲/۵/۱۳۹۶

*استفاده از ظرفیت نیرو‌های انقلابی پرانگیزه: «نیرو‌های مؤمن، پُرانگیزه و انقلابی، کسانی هستند که در مشکلات، کشور را حفظ می‌کنند، دفاع می‌کنند، سینه سپر می‌کنند؛ قدر اینها را بدانیم.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ اینها نیرو‌های مطمئن و قابل اعتماد برای کشور و #نظام هستند که حقیقتاً جایگزینی ندارند و هیچ کشوری هم به قدر ایران اسلامی، چنین نیرو‌هایی ندارد.

۴) در ارتباط با دنیا

در نقطه‌ی مقابل خواست دشمنان ایران که خواهان انزوا و انفعال کشورمان در سطح بین المللی هستند، رهبر انقلاب تأکید بر "تعامل گسترده با دنیا" دارند و معتقدند «ما می‌توانیم با #دنیا ارتباطات وسیع و گسترده‌ای داشته باشیم، هم به ملّت‌ها و دولت‌های دیگر کمک کنیم، هم از کمک آنها بهره‌مند بشویم؛ حیات اجتماعی بشریت این‌جور پیش می‌رود: همکاری، همدلی، همراهی، تعامل با دنیا؛ اقلیم ما، جغرافیای ما، امکانات فراوان ما، این را برای ما آسان می‌کند.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ لذا از ظرفیت‌های موجود در سایر کشور‌ها برای منافع و مصالح ملّی باید استفاده کرد، البته در چارچوب "عزّت، حکمت، مصلحت" به عنوان اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی.

۵) در ارتباط با دشمن

آخرین دسته از مطالبات و توصیه‌ها مربوط به نحوه‌ی مواجهه با جبهه‌ی دشمن و در رأس آنها آمریکاست. در این رابطه نیز طی سالیان اخیر، چند نکته‌ی مهم و اساسی، مرتب تکرار و تأکید شده است:

*مراقبت دائمی نسبت به تحرکات دشمن: یکی از آسیب‌های مضر در دولت‌های دهه ۹۰ این بود که به بهانه‌ی تعامل با دنیا، در وادی غفلت از حضور دشمن و ترفند‌های دشمن افتادند. در دنیای وحشی امروز نمی‌توان چشم‌ها را بست، دشمن را ندید و حرف از "#توهم_توطئه" زد! «اگر شما در سنگر خوابتان برد، در سنگرِ مقابل شما -که دشمن شماست- ممکن است چشمی بیدار باشد، علیه شما فعالیت کند؛ نباید خوابتان ببرد، مراقبت را نباید فراموش کنید.» ۱۲/۵/۱۳۹۶ آن هم دشمنانی که در آشکار و پنهان، قصد و نیت شوم خود را اعلام می‌کنند، «صریح می‌گویند در صدد نابودی نظام جمهوری اسلامی هستند... تعامل بین‌المللی نباید ما را از این نکته که دشمنانی هستند که به نابودی ما کمر بسته‌اند، غافل کند.» ۱۲/۵/۱۳۹۶

*صلابت و قدرت در برابر سلطه طلبان: در برابر دشمن که انگیزه‌ی سلطه گری و نابودی ما را دارد، هرگونه ملایمت و سازش، منجر به تجرّی و جسارت بیشتر دشمن می‌شود؛ لذا حفظ صلابت، #شجاعت و قدرت در این کارزار، از ضروریات است و باید مقاومت کرد؛ «با پشتوانه‌ی اقتدار ملّی و کمک این مردم می‌توانید از ترفند‌های آنها جلوگیری کنید و آن را دفع کنید. چهار دهه، تجربه‌ی فعالیت بین‌المللی به ما نشان می‌دهد که هزینه‌ی تسلیم در برابر قدرت‌های زورگو بمراتب بیشتر از هزینه‌ی ایستادگی در مقابل آنهاست.» ۱۲/۵/۱۳۹۶

*استحکام ساخت داخلی قدرت در برابر تحریم ها: بهترین و مؤثرترین راه غلبه بر دشمن و حربه‌ی تحریم و فشار اقتصادی این است که کشور در داخل، قوی بشود. «هرچه می‌توانیم، باید به استحکام ساخت داخلی قدرت بپردازیم؛ هرچه می‌توانیم، در درون، خودمان را مقتدر کنیم؛ دل به بیرون نبندیم. آنهایی که دل به بیرون ظرفیت ملّت ایران می‌بندند، وقتی با یک چنین مشکلاتی مواجه شوند، خلع سلاح خواهند شد. ظرفیت‌های ملت #ایران خیلی زیاد است. ما باید بپردازیم به استحکام ساخت درونی اقتدار ملّی.» ۱۲/۵/۱۳۹۲

*کار تبلیغاتی قوی و هوشمندانه: علاوه بر لزوم مقابله با دشمن در جبهه اقتصادی و سیاسی، اخیراً حضور فعال در جبهه رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز لازم است: «در زمینه‌ی کار تبلیغاتی و حرکت تبلیغاتی درست و تمهیدات رسانه‌ای باید قوی‌تر و هوشمندانه‌تر عمل بکنیم.» ۱۲/۵/۱۴۰۰ که رهبر انقلاب، حضور مجاهدانه مردم و مسئولان در این جبهه را تعبیر به "#جهاد_تبیین" می‌کنند. 

حفظ امانت این مسئولیت سنگین، در گرو پیگیری و تحقق این توصیه‌ها و مطالبات است، و اکنون رئیس جمهور منتخب باید خود را برای به دوش کشیدن بار سنگین این #امانت، آماده و مهیا سازد.