افزایش ۳۰ هزار تنی ظرفیت تولید قارچ

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: قارچ یکی از محصولات پروتئینی است که محبوبیت زیادی در میان مصرف کنندگان دارد. این محصول در اوایل دهه ۸۰ جزو محصولات لوکس محسوب می‌شد، اما از اواسط دهه ۸۰ و ابتدای دهه ۹۰ حجم تولید قارچ در کشور افزایش پیدا کرد و باعث شد به وفور در اختیار مردم قرار بگیرد.

ایران اکنون جزو ۶ تولیدکننده اصلی قارچ خوراکی در جهان محسوب می‌شود. تولید قارچ در سال گذشته نسبت به سال ۹۲ با رشد بیش از ۷۵ درصدی روبه‌رو بوده است به طوری که از تولید ۱۰۳ هزار تنی سال ۱۳۹۲ به ۱۸۱ هزار تن در سال ۱۴۰۰ رسید و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۱ تولید این محصول به ۱۸۰ هزار تن برسد. میزان صادرات قارچ خوراکی در ۱۰ ماهه سال گذشته بر اساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران ۲ هزار و ۹۷۶ تن به ارزش ۳ میلیون و ۵۸۵ هزار دلار بوده است.

این در حالی است که میزان صادرات این محصول در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل از آن، از نظر وزنی به میزان ۲۰۰۵ تن و از لحاظ ارزشی ۲ میلیون و ۲۵۵ هزاردلار افزایش داشته است. کشور در صادرات قارچ خوراکی افزایش ۴۸.۴ درصدی رشد وزنی و ۵۸.۹ درصدی رشد ارزشی را داشته است.

قارچ به علت فسادپذیری سریع آن با شروع فصل گرما و عدم وجود دستگاه‌های خنک کننده به اندازه کافی با کاهش تولید مواجه شد که همین امر منجر به نوسان قیمت در بازار شد، اما با توجه به قرار گرفتن در شش ماهه دوم سال عرضه این محصول افزایش پیدا کرده و شاهد کاهش قیمت آن خواهیم بود. قیمت قارچ تا یک هفته گذشته در سر مزرعه ۵۰ الی ۵۵ هزار تومان و در فروشگاه‌ها ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان بود، اما با رشد عرضه و کاهش دمای هوا قیمت در سر مزرعه به ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان و در فروشگاه‌ها به ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان رسیده است.

نیما باغبانی دبیر انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ خوراکی ایران با اشاره به میزان تولید قارچ در کشور بیان کرد: معیار میزان تولید قارچ بر اساس ظرفیت اسمی واحد‌های تولیدی در نظر گرفته می‌شود که با احتساب این مسأله تا پایان سال ۱۴۰۰ ظرفیت اسمی پروانه‌های تولیدی قارچ در حدود ۱۹۵ هزار تا ۲۰۰ هزار تن در کشور بوده است.

وی گرمای هوا را یکی از دلایل نوسان در قیمت و کاهش عرضه قارچ در کشور عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه دامنه آسایش قارچ در دمای مرطوب و پایین است، تولید در ۶ ماهه اول سال کاهش پیدا می‌کند و بیشتر واحد‌هایی که دارای تأسیسات مکانیزه‌ای هستند، می‌توانند به تولید خود ادامه دهند. در ۶ ماهه اول امسال نیز با توجه به ماه رمضان و ماه محرم میزان تولید نسبت به ۶ ماهه ابتدایی سال قبل کاهش یافت، اما با پایان فصل گرما برآورد می‌شود در ۶ ماهه دوم سال این میزان کاهش تولید محصول، پوشش داده شود و تا پایان سال به ۱۷۰ تا ۱۷۵ هزار تن تولید قارچ برسیم.

باغبانی از عرضه روزانه ۴۰۰ تا ۴۵۰ تن قارچ در بازار خبر داد و گفت: با بهبود شرایط تولید در فصل سرما پیش‌بینی می‌شود که تولید ماه آینده به ۵۵۰ تن در سطح کشور برسد. وی با اشاره به فرایند افزایش تولید قارچ در سال‌های اخیر اضافه کرد: ما در سال گذشته در حدود ۱۸۰ هزار تن قارچ تولید کرده‌ایم و از دو سال قبل جهش خوبی را در زمینه تولید داشته‌ایم. تا پایان سال ۹۸ تولید قارچ در کشور به ۱۴۰ هزار تن رسید در حالی که ظرفیت اسمی تولید ۱۵۰ هزار تن بود، اما در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ در راستای اقداماتی که در جهت افزایش سرانه تولید مصرف قارچ انجام گرفت، میزان مصرف از ۱.۷ درصد به ۲.۱ درصد رسید.

دبیر انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ خوراکی ایران با بیان اینکه تهدید کرونا باعث افزایش میزان مصرف قارچ شد، افزود: ایران از نظر دارا بودن دانش فنی، تولید و تکنولوژی در رتبه ششم دنیا در تولید قارچ قرار دارد و در دو سال اخیر ۳۰ هزار تن ظرفیت تولید قارچ را افزایش داد و این روند تا سال ۱۴۰۱ ادامه پیدا کرد.

فرصت صادرات قارچ به روسیه

باغبانی فرصت صادرات قارچ به روسیه را برای کشور با اهمیت دانست و افزود: مصرف قارچ سالانه روسیه ۲۵۰ هزار تن است و این کشور از دیرباز تمایل زیادی برای خرید قارچ از ایران داشت، اما به علت هزینه بالای ترابری و لجستیک صادرات قارچ به این کشور تمایل زیاد برای صادرات این محصول وجود ندارد. صادرات قارچ باید از طریق کامیونت یخچال‌دار یا حمل و نقل هوایی انجام شود، اما چون نسبت حجم به وزن قارچ بیشتر است، هزینه‌های آن بالا می‌رود و همین مسأله باعث می‌شود صادرات قارچ توجیه اقتصادی نداشته باشد. این در حالی است که کامیونت‌های یخچال‌دار زیادی در کشور وجود ندارد.

باغبانی تصریح کرد: ایران برای افزایش صادرات قارچ به کریدور سبز صادراتی هم نیازمند است تا کامیونت‌های حمل محصول که از درب واحد تولیدی پلمب می‌شوند فقط در مقصد صادراتی باز شوند و بجز مقصد نهایی در منطقه دیگری پلمب کامیونت باز نشود، زیرا این باز و بسته شدن باعث کاهش کیفیت و رنگ محصول می‌شود.

میزان مصرف قارچ در کشور، کمتر از استاندارد‌های جهانی

وی با بیان اینکه میزان مصرف قارچ در کشور کمتر از استاندارد‌های جهانی است، افزود: استاندارد جهانی مصرف قارچ ۴.۵ کیلوگرم در هر سال به ازای هر نفر است در حالی که در کشور ما ۲.۱ کیلوگرم است، ولی ما می‌توانیم بیش از دو برابر ظرفیت فعلی در کشور تولید داشته باشیم.

باغبانی با اشاره به اینکه دولت تمهیدات ویژه‌ای را برای افزایش صادرات قارچ به روسیه درنظر گرفته است، گفت: دولت قرار است یارانه‌ای را برای صادرات قارچ از طریق حمل و نقل هوایی به روسیه در نظر بگیرد و ما هم به این واسطه کنسرسیومی در انجمن صنفی تشکیل داده‌ایم که با حضور واحد‌های شاخص تولیدی صادرات محور سند توسعه صادرات قارچ تدوین شود که در اختیار ارگان‌های ذیربط قرار گرفته شود.