برنج در مدار خودکفایی قرار گرفت

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: وزارت جهاد کشاورزی یکی از اولویت‌های خود را رسیدن به خودکفایی در تولید برنج اعلام کرده است. افزایش میزان تولید و خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی پیش درآمدی مهم در رسیدن به امنیت غذایی است که یکی از اولویت‌های اساسی وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم اعلام شده است.

این وزارتخانه در یک‌سال اخیر با حمایت از کشاورزان در زمینه‌های مختلف از جمله افزایش نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی، اجرای کشت قراردادی و کاهش ۴۵ درصدی قیمت نهاده‌های کشاورزی از جمله کود و سم، چشم‌انداز رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات مهمی از جمله برنج را ترسیم کرده است.

برنج بعد از گندم مهم‌ترین محصول غذایی مورد استفاده خانوارهاست که طبق آمار‌های رسمی تولید آن در سال جاری از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن فراتر رفته است، در حالی که میزان مصرف این محصول در کشورمان به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می‌رسد.

این حجم تولید نسبت به میانگین سال‌های قبل حدود ۲۵ درصد افزایش داشته و نسبت به سال گذشته که میزان تولید کمتر از میزان طبیعی بود، حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی هم با تأیید افزایش ۲۵ درصدی میزان تولید برنج طی سال جاری تأکید کرده که امسال کیفیت برنج بالا رفته و میزان ضایعات بشدت کاهش داشته است. در شرایط فعلی سالانه یک میلیون تن برنج به کشور وارد می‌شود که از طریق زهکشی اراضی در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان می‌توان به خودکفایی در این محصول استراتژیک دست یافت.

تحقق خودکفایی با اجرای طرح کشت قراردادی

یکی از مهم‌ترین سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در افزایش میزان تولید برنج اجرای طرح کشت قراردادی است. این وزارتخانه در تلاش است با افزایش کشت قراردادی تولید برنج در کشور را تا سه سال آینده به میزان مصرف مردم برساند تا در این بخش به خودکفایی دست پیدا کنیم.

برنامه کشت قراردادی برنج در سال جاری در ۴۶ هزار هکتار در حال انجام است و ۲۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مازندران، ۱۵ هزار هکتار از اراضی گلستان و ۱۵ هزار هکتار از اراضی گیلان در ذیل این طرح قرار گرفته‌اند، بنابراین صد درصد اهداف این برنامه محقق شده است.

وزارت جهاد کشاورزی در تلاش است تا زمین‌های مورد استفاده برای کشت قراردادی برنج را توسعه دهد. در همین راستا شایگان ادبی، مجری طرح برنج این وزارتخانه از برنامه‌ریزی برای افزایش ۶۰ تا ۷۰ هزار هکتاری کشت قراردادی برنج در سال آینده خبر داده است. همچنین وزارت جهاد کشاورزی ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از شالیزار‌های برنج در استان‌های شمالی را در قالب کشت قراردادی تحت پوشش بیمه قرار داده است.

هدف از اجرای این طرح افزایش بهره‌وری، تکمیل زنجیره ارزش، تأمین نهاده‌های مورد نیاز کشت برنج، کم کردن فاصله قیمت برنج در بازار و تأمین بخشی از ذخایر استراتژیک کشور از محل تولید داخلی عنوان شده است.

همچنین از دیگر راهکار‌های دولت در رسیدن به خودکفایی و رشد تولید، معرفی دو رقم جدید برنج در مازندران است تا با رشد تولید بتدریج کشور از واردات بی نیاز شود. این دو رقم جدید که ۰۸ و ۰۱۵ نام دارند، در فصل زراعی امسال در شهرستان آمل کشت شده‌اند که علاوه بر مصرف کمتر آب، کیفیت در طعم و افزایش عملکرد در تولید دارند.

واردات برنج؛ راهکاری برای کنترل قیمت در بازار

یکی از مهم‌ترین سیاست‌گذاری‌های وزارت جهاد کشاورزی برای کنترل قیمت برنج در بازار علاوه بر کشت قراردادی و حمایت از برنجکاران، واردات برنج از سایر کشورهاست. در سال جاری با توجه به لغو ممنوعیت واردات برنج در دوره برداشت و عدم ایجاد محدودیت برای واردات برنج، بیش از یک میلیارد دلار برنج به کشور وارد شده است.

براساس آمار گمرک در ۵ ماه منتهی به مردادماه امسال در مجموع بیش از یک میلیارد و ۹۶ میلیون دلار برنج وارد کشور شده که بیشترین سهم در میان واردکنندگان به هند اختصاص داشته است. آمار‌های گمرک نشان می‌دهد از ابتدای فروردین تا پایان مردادماه برنج مورد نیاز کشور از ۴ کشور «هند»، «پاکستان»، «تایلند»، «امارات متحده عربی» و «مناطق آزاد» وارد شده است.

براساس داده‌های اعلام شده، برنج وارد شده از هند برابر با ۵۸۳ میلیون و ۶۱۰ هزار دلار بوده و با این شرایط این کشور همچنان توانسته بیشترین حجم صادرات در مدت زمان مورد بررسی را به خود اختصاص دهد. پاکستان هم در رتبه دوم صادرکنندگان برنج به کشورمان قرار دارد که ۳۵۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار برنج از این کشور وارد ایران شده است.

دولت با توجه به رشد یکباره قیمت برنج از سال گذشته، ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت را نیز لغو کرد تا ذخایر برنج کشور دچار هیچ کمبودی در استفاده از این محصول نشود. در نتیجه واردات به کشور در سال جاری ادامه پیدا کرد تا همزمان با این اقدام، قیمت برنج در داخل جهش قیمتی پیدا نکند.

ظرفیت‌های گسترده‌ای برای تولید برنج در کشور وجود دارد که در صورت حمایت از کشاورزان و سیاست‌گذاری صحیح و قابل اجرا می‌تواند جوابگوی نیاز سالانه کشور و جایگزین واردات شود. ایران می‌تواند با اجرای برنامه‌هایی از جمله کشت قراردادی برنج و حمایت از کشاورزان به اشکال مختلفی از جمله تأمین نهاده‌های مورد نیاز برنجکاران با قیمت مناسب، توسعه و نوسازی زمین‌های زراعی و برداشت برنج از طریق ماشین‌آلات و روش‌های مکانیزه به خودکفایی در تولید این محصول دست یابد.