بانوی شیرازی؛ سومین تولید کننده محصولات بدون گلوتن در ایران

به گزارش مجله خبری نگار، نان گندم غذایی مغذی و کامل به حساب می‌آید و در فرهنگ بسیاری از جوامع به عنوان نمادی از برکت مواد غذایی اساسی تلقی می‌شود.

این محصولات غذایی با وجود ارزش غذایی بالا و معنویتی که برای بسیاری از ما دارند، در واقعیت می‌توانند برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند یا از بیماری سلیاک رنج می‌برند، منجر به مشکلات جدی شود.

افراد مبتلا به سلیاک باید از مصرف هر نوع محصول گندمی یا حاوی گلوتن پرهیز کنند تا از عوارض ناشی از بیماری خود جلوگیری کنند. 

محبوبه فضایلی، نخبه شیرازی و دغدغه‌مند با تحقیق و بررسی بر روی مشکلات جامعه موفق شد فرملاسیون محصولات بدون گلوتن را به دست بیاورد و سومین تولید کننده این محصول در کشور بشود و درنهایت محصولات مناسب افراد مبتلا به بیماری سلیاک را با سود کم ارائه دهد. 

با این عضو هیات علمی به گفتگو پرداختیم تا بیشتر با فعالیت هایش آشنا شویم. 

در ابتدا او خود را معرفی کرد و گفت: محبوبه فضایلی، متولد ۱۳۶۴ و اهل شیراز، عضو هیات علمی بخش علوم و صنایع غذایی دانشگاه شیراز و مدیرعامل شرکت دانش بنیان زرین‌دانه رویان هستم.

او از مدارک و سوابق تحصیلی اش گفت: من دبیرستان در رشته تجربی تحصیل میکردم تا سال ۸۲ که کنکور دادم و وارد دانشگاه شیراز شدم و در رشته علوم و صنایع غذایی دانشکده کشاورزی مشغول به ادامه تحصیل شدم.

او ادامه داد: بچه‌هایی که در رشته تجربی تحصیل میکنند اکثرا تمایل دارند که پزشکی قبول شوند یا نهایتا در رشته داروسازی و دندانپزشکی پذیرفته شوند، اما درکنار آنها رشته علوم و صنایع غذایی نیز وجود دارد که دارای بار بسیار زیادی است و جزء رشته‌هایی بود که اساتید بنده تحصیل در این رشته را توصیه می‌کردند، با توجه به اینکه من در آن سال رتبه نسبتا خوبی داشتم و با یکبار دیگر کنکور دادن به راحتی می‌توانستم در پزشکی قبول شوم، اما ترجیح دادم که همان سال اول با رتبه ۱۲۰۰ وارد دانشگاه شیراز شوم و این رشته را بخوانم. 
رتبه یک کنکور ارشد

این عضو هیات علمی با اشاره به اینکه پی اچ دی این رشته را نیز دریافت کرده است گفت: در سال ۹۶ در کنکور ارشد شرکت کردم و رتبه ۹۰ را کسب کردم، اما سال بعد مجددا کنکور دادم و رتبه ۱ را کسب کردم و مشغول به تحصیل در مقطع ارشد شدم؛ سپس دکترا را از دانشگاه تهران دریافت کردم و سال ۹۵ فارغ‌التحصیل شدم. 

عضو بنیاد ملی نخبگان 

این بانوی نخبه علت عضو بنیاد ملی نخبگان شدنش را تعداد بالای مقالاتش دانست و توضیح داد: به خاطر تعداد مقالات بین المللی که داشتم و همچنین به خاطر اینکه رتبه یک کنکور ارشد شدم و دانشجوی دکترا بودم، توانستم عضو بنیاد ملی نخبگان شوم و از این بنیاد کمک هزینه ماهیانه دریافت میکردم.

تحقیق در حوزه غلات و نان

او از تدریس در دانشگاه شیراز پس از اتمام دوره دکترا و نیاز‌های دانشگاه در آن زمان صحبت کرد و دراین‌باره گفت: پس از اتمام دوره دکترا مجددا به دانشگاه شیراز آمدم و وقتی وارد دانشگاه شدم؛ متوجه شدم آن زمان دانشگاه به نیرویی نیاز دارد که روی غلات کار کند و در حوزه گندم و محصولات بیکری و نانوایی فعالیت داشته باشد، اما در آن زمان من به این موضوع تسلط کافی نداشتم و موضوع پایان نامه ام خیلی مرتبط با این مسئله نبود؛ با این وجود وارد این مسیر شدم و با مطالعات و بررسی‌هایی که انجام دادم و پایان نامه‌هایی که برای دانشجوهایم تعریف کردم متوجه شدم که یک عده افراد هستند که به پروتئین گندم حساست دارند و مبتلا به بیماری سلیاک هستند. 

حساسیت به پروتئین گندم (گلوتن)

این بانوی فناور به نتیجه تحقیقاتش و بیماران سلیاکی پرداخت و دراین‌باره توضیح داد: حدود ۵.۱ درصد از افراد کشور ما به بیماری سلیاک مبتلا هستند، این بیماران بدنشان به پروتئین گندم و جو (گلوتن) واکنش نشان می‌دهد، درواقع یک نوع پاسخ خود ایمنی از خود نشان میدهد و این پروتئین به پرز‌های دیوار روده حمله میکند و پرز‌های دیواره روده را صاف می‌کند، این اتفاق خیلی بدی است و در صورتی که برای یک فرد اتفاق بیوفتد بدنش دیگر هیچ ریز مغذی‌ای جذب نمیکند حتی اگر محصولاتی که گندم یا پروتئین گلوتن هم ندارد مصرف کنند باز هم متاسفانه جذبی در بدن آنها اتفاق نمی‌افتد.

او به شرایط سخت این بیماران در جامعه اشاره کرد و افزود: در مطالعاتی که داشتیم دیدیم که چقدر این بیماران با شرایط سختی روبرو هستند و برای تامین مواد غذایی مورد نیازشان با تأمین کننده‌های محدودی سر و کار دارند و تنها دو تولید کننده در تهران محصولات بدون گلوتن تولید می‌کند.

استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: بنابراین شروع به بررسی و تحقیق کردیم و پایان نامه‌ها را جوری تعریف کردیم که روی فرمولاسیون محصولات کار کنیم و طرح‌های پژوهشی را برداشتیم و روی این زمینه کار کردیم و به لطف خدا توانستیم به فرمولاسیون محصولات بدون گلوتن دست پیدا کنیم، باتوجه به اینکه فقط گندم هست که می‌تواند این بافت مناسب را در محصولات بیکری مثل نان، کیک، بیسکویت و سایر محصولات ایجاد کند و وقتی این پروتئین نباشد بافتش چندان مناسب نخواهد شد و ماندگاری کوتاهی دارد و نمی‌تواند آن شبکه را در این محصولات به وجود بیاورد؛ با این وجود ما سعی کردیم یکسری جایگزین‌هایی به کار ببریم و این پروتئین را شبیه سازی کنیم و ترکیباتی به کار ببریم که بتواند جایگزین آن باشد و آن ساختار و بافت مناسب را در آنها به وجود بیاورد.

تولید نان و شیرینی بدون گلوتن

این نخبه شیرازی در خصوص محصولات بدون گلوتن که توسط خودشان تولید می‌شود بیشتر توضیح داد و گفت: یکی از تولید کنندگان قبل از ما این محصولات را تولید میکرد و به صورت منجمد ارائه میداد و مصرف کنندگان می‌بایست برای خرید نان و کیک و مصرف این محصولات به سراغ یخچال و فریزر در فروشگاه‌ها می‌رفتند، ما با بررسی‌هایی که داشتیم آمدیم شرایطی فراهم کردیم که بتوانیم این محصولات را به نحوی تولید کنیم که این افراد بیمار بتوانند مثل سایر مصرف کنندگان عادی از محصولاتی استفاده کنند که قابلیت ماندگاری در دمای محیط را داشته باشد. 

سود محصولاتمان را کم کردیم 

او ضمن اشاره به درنظر گرفتن شرایط بیماران و مصرف کنندگان این محصولات افزود: با توجه به بررسی‌هایی که داشتیم متوجه شدیم که این افراد اغلب از قشر ضعیف جامعه هستند و توانایی خرید این محصولات با قیمت بالا را ندارند؛ بنابراین ما در تولید این محصولات سعی کردیم سودمان را بسیار کم کنیم و با قیمت مناسب‌تر ارائه دهیم تا تعداد افراد بیشتری بتوانند ازین محصولات خریداری کنند، در صورتی که در سایر کشور‌ها رژیم گلوتن فری جزء رژیم‌های گران حساب می‌شود.

سومین تولیدکننده محصولات بدون گلوتن در کشور

این بانوی شیرازی که سومین تولید کننده محصولات بدون گلوتن در ایران است ضمن بیان اینکه با تولید این محصولات در استان فارس می‌توانند محصولات را تازه‌تر و بهتر به دست مصرف کنندگان برسانند، گفت: ما سومین تولید کننده این محصولات در ایران هستیم که در استان فارس فعالیت میکنیم و می‌توانیم به جنوب کشور محصولات را سریع‌تر و تازه‌تر ارسال کنیم، محصولات تولیدی ما در حال حاضر شامل نان تست، دو مدل کیک، آرد کیک، آرد نان، پودر پنکیک و پودر‌های ترکیبی فرموله شده و یکسری شیرینی بدون آرد گندم هستند، ما تا به امروز با ۷۵ فروشگاه در سراسر کشور برای ارائه محصولات بدون گلوتن درارتباط هستیم که ۶ تا از این فروشگاه‌ها در استان فارس قرار دارند. 

ایجاد ارتباط میان صنعت و دانشگاه

این نخبه استان فارسی با اشاره به اینکه کارگاهشان در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز قرار دارد، بیان کرد: به منظور ایجاد ارتباط میان صنعت و دانشگاه این کارگاه تولیدی را در دانشگاه کشاورزی شیراز راه اندازی کردیم و پروانه بهره برداری را از صنعت، معدن و تجارت، سیب سلامت از سازمان غذا و دارو علوم پزشکی و پروانه ساخت را دریافت کردیم و درحال حاضر تولیداتمان به صورت کاملا صنعتی انجام می‌شود. 

او ادامه داد: ما مواد اولیه‌ای که وارد کارگاهمان می‌شود را به صورت مداوم بررسی می‌کنیم و به صورت دقیق با کیت‌هایی مخصوص اندازه گیری گلوتن بررسی میکنیم، چون حساسیت این بیماران در حد ppm هست.

وی با اشاره به مواد اولیه مورد استفاده در تولید محصولاتشان گفت: ما از آرد برنج، نشاسته ذرت، نشاسته سیب زمینی و نشاسته تاپیوکا به عنوان مواد آردی اصلی مان استفاده میکنیم و سایر مواد اولیه را دانه به دانه چک می‌کنیم که هیچ آلودگی به آرد گندم یا نشاسته گندم نداشته باشند. 

کارآفرینی برای ۲۵ نفر

این فناور جوان به تعداد نیروهایشان در کارگاه پرداخت و توضیح داد: در اوایل با ۵ نفر شروع به کار کردیم و در حال حاضر تعداد نیروهایمان به ۲۵ نفر نیز می‌رسد، برخی از نیرو‌های ما به صورت پاره وقت هستند و در زمان‌هایی مثل شب عید که سفارشات افزایش می‌یابد در خدمتشان هستیم و تعداد افزایش می‌یابد. 

تولد یک سالگی کارگاه تولیدی 

او به تاسیس شرکت و دانش بنیان شدنشان نیز پرداخت و گفت: شرکتمان را در سال ۱۳۹۹ تاسیس کردیم و در پارک علم و فناوری فارس مستقر شدیم و در سال ۱۴۰۲ کارگاه و بخش تولیدمان را راه اندازی کردیم و خوشبختانه توانستیم در طول این یکسال محصولات با کیفیتی را تولید و به بیماران تقدیم کنیم و به تازگی تولد یک سالگی کارگاهمان را گرفتیم. 

خط تولید محصولات بدون شکر

او در خصوص برنامه برای راه اندازی لاین جدید کارگاه گفت: برخی از این بیماران دچار دیابت نیز هستند و ما سعی داریم بخشی از تولیداتمان را به محصولاتی اختصاص بدهیم که مناسب این افراد و بدون شکر باشد و آنها نیز به راحتی بتوانند مصرف کنند.

سرمایه‌گذاری اندک در این صنعت

این استاد دانشگاه به مشکلات و موانع موجود در این مسیر اشاره کرد و در این‌باره نیز گفت: علاوه بر بیماران سلیاکی افراد دیگری در جامعه مبتلا به بیماری پی کی یو هستند و نباید از موادی با پروتئین بالا استفاده کنند و تعداد محدودی از این افراد در جامعه وجود دارند، ما سعی داریم شرایطی را برای تولید محصولات برای این افراد نیز فراهم کنیم، اما وقتی با سرمایه گذار دراین‌باره صحبت میکنیم به علت تعداد کم متقاضیان این محصول قبول نمی‌کنند و سرمایه گذاری انجام نمی‌شود و ما که تنها تمرکزمان بر روی تولید این محصولات است؛ نسبت به سایر تولید کنندگان که علاوه بر این محصولات بدون گلوتن سود و درآمد از محصولات دیگری هم دارند تحت فشار بیشتری هستیم. 

او دیگر مشکلات موجود در این مسیر را قیمت بالای مواد اولیه و کیت‌های تست گلوتن دانست و توضیح داد: مواد اولیه مصرفی ما قیمت بالایی دارند، قیمت کیت‌های که از آنها برای اطمینان از صحت و سلامت این مواد استفاده میکنیم به دلیل عدم وجود نمونه داخلی بسیار بالا است.

راه اندازی انجمن بیماران سلیاکی در استان فارس

نخبه شیرازی با اشاره به راه اندازی انجمن بیماران سلیاکی در استان فارس از این اقدام خوب یاد کرد و توضیح داد: برای ثبت انجمن بیماران سلیاک تلاش زیادی کردیم که به امید خدا هرچه زودتر نتیجه دهد و بتوانیم شرایط خوبی را برای این این بیماران فراهم بکنیم.

ایجاد بن خرید به جای سهمیه آرد یارانه‌ای برای بیماران سلیاکی

او با بیان اینکه افراد بیمار نمی‌توانند از آرد یارانه‌ای که به آنها تعلق می‌گیرد استفاده کنند، به همین منظور اقداماتی انجام داده اند گفت: افراد مبتلا به این بیماری نمی‌توانند از سهمیه آرد یارانه‌ای شان استفاده کنند، ما این موضوع را با مسئولین استان فارس مطرح کردیم و پس از ماه‌ها پیگیری موفق شدیم برای این افراد به جای آرد؛ بن خرید از محصولات بدون گلوتن دریافت کنیم تا راحت بتوانند از سهمیه شان استفاده کنند و درتلاشیم تا در استان‌های دیگر نیز این شرایط را فراهم کنیم. 

خانواده مهم‌ترین مشوقان من در مسیر موفقیت هستند

این نخبه جوان مشوقان خود را معرفی کرد و گفت: در این مسیر خانواده ام به خصوص همسرم، دخترم ماهور و پدر و مادرم بسیار مرا حمایت کردند، اگر حمایت آنها نبود من نمی‌توانستم از پس این فعالیت‌ها با خیال راحت بر بیایم و به اهدافم برسم. 

عشق و علاقه زیاد به سرزمین مادری 

این عضو هیأت علمی عشق و علاقه به وطن را دلیل فعالیتش در ایران دانست و گفت: قطعا عشق و علاقه‌ی زیادی که به سرزمین مادری ام دارم باعث شده در اینجا برای رسیدن به اهدافم و خدمت به کشور و جامعه تلاش کنم و تمام سختی‌ها و فشار‌ها را تحمل کنم.

وجود موقعیت‌های پولساز زیاد در ایران

این بانوی نخبه و فناور در آخر از تجربیاتش توصیه‌هایی کرد و گفت: به قول یکی از اساتیدم، در ایران موقیعت‌های پولساز زیادی وجود دارد فقط باید به آنها توجه کرد و با دقت بیشتری به اطراف نگاه کرد، مثلا حوزه صنعت غذا روز به روز درحال پیشرفت است و به فارغ‌التحصیلان رشته کشاورزی توصیه میکنم در حوزه محصولات سلامت محور که امروزه هدف جامعه نیز هست بیشتر تمرکز کنند و به دنبال راه حلی برای ارائه خدماتی مفید به جامعه باشند.