به گزارش مجله خبری نگار، جهش در ژن CEBPA میتواند باعث تبدیل سندرم میلودیسپلاستیک (MDS) به لوسمی میلوئیدی حاد (AML)، نوعی سرطان خون خطرناک و دشوار برای درمان، شود. این نتیجهای است که دانشمندان دانشگاه بیرمنگام به آن رسیدهاند. نتایج این مطالعه در مجله Nature Communications (NatCom) منتشر شده است.
سندرم میلودیسپلاستیک (MDS) یک بیماری بدخیم سیستم خونساز است که در آن بلوغ سلولهای خونی در مغز استخوان مختل میشود. این بیماری میتواند برای مدت طولانی بدون علامت باشد، اما اغلب به لوسمی میلوئیدی حاد، نوعی سرطان با رشد سریع و پیشآگهی بسیار نامطلوب، تبدیل میشود.
در سرطان خون AML، گلبولهای سفید خون (لکوسیتها) تغییر یافته به سرعت در بدن تکثیر میشوند. آنها با تجمع در مغز استخوان، گلبولهای قرمز و پلاکتها و همچنین لکوسیتهای طبیعی را "جایگزین" میکنند.
تیمی از دانشمندان به رهبری پروفسور کنستانز بونیفر، نقش ژن CEBPA را که در تمایز سلولهای خونی نقش دارد، بررسی کردند. برای مدلسازی توسعه این بیماری، متخصصان سلولهای خونی یک بیمار مبتلا به MDS در مراحل اولیه را به سلولهای بنیادی پرتوان القایی (iPSCs) بازبرنامهریزی کردند که سپس در مسیر توسعه گلبولهای سفید و گلبولهای قرمز هدایت شدند. سلولهای بهدستآمده در آزمایشگاه دقیقاً مشابه سلولهای واقعی بیمار رفتار کردند.
محققان سپس جهش CEBPA را به این سلولها وارد کردند، همان جهشی که دو سال پس از تشخیص در بیمار یافت شد. این امر منجر به سرکوب خونسازی طبیعی، اختلال در بلوغ لکوسیتها و تشکیل سلولهای بدخیم مقاوم به شیمیدرمانی شد. به این ترتیب، دانشمندان به طور تجربی گذار MDS به AML را بازتولید کردند.
یک تجزیه و تحلیل دقیق نشان داد که این جهش نه تنها عملکرد سلولهای منفرد را مختل میکند، بلکه کل برنامه ژنتیکی را نیز تغییر میدهد. به گفته دانشمندان، وجود جهش در CEBPA ساختار کروماتین، شکلی که DNA در هسته سلول ذخیره میشود، را تغییر میدهد. این امر بر کار بسیاری از ژنها تأثیر میگذارد و منجر به اختلال در رشد طبیعی سلولهای خونی میشود و به "انحطاط" بدخیم آنها کمک میکند.
محققان خاطرنشان کردند که درک مکانیسم کلیدی پیشرفت MDS میتواند به توسعه روشهای جدید برای تشخیص و درمان سرطان خون کمک کند. دانشمندان اظهار داشتند که ویرایش ژن CEBPA میتواند از تبدیل سندرم میلودیسپلاستیک به لوسمی میلوئید حاد خطرناک جلوگیری کند.