به گزارش مجله خبری نگار، این مطالعه شواهد محکمی را نشان داد که واکسنهای زونا (شینگریکس) و ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) در مقایسه با واکسن سالانه آنفولانزا، با کاهش خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط هستند.
این مطالعه که در دانشگاه آکسفورد انجام شد، شامل بیش از ۱۳۰ هزار نفر در ایالات متحده بود. دانشمندان خاطرنشان کردند که هر دو واکسن حاوی ماده کمکی AS۰۱ هستند که به طور خاص سیستم ایمنی را تحریک میکند، در حالی که واکسن آنفولانزا فاقد این ماده است.
اگرچه هر دو واکسن در برابر ویروسهای هدف محافظت ایجاد میکنند، اما محافظت در برابر زوال عقل لزوماً به دلیل پیشگیری مستقیم از عفونت ویروسی نیست. در عوض، یافتهها نشان میدهد که ماده کمکی AS۰۱ نقش مستقیمی در کاهش خطر زوال عقل دارد.
برای مثال، شرکتکنندگانی که واکسن شینگریکس دریافت کردند، در مقایسه با افرادی که تنها واکسن آنفولانزا دریافت کردند، در طول ۱۸ ماه ۱۸ درصد کاهش خطر ابتلا به زوال عقل را تجربه کردند، در حالی که افرادی که واکسن ویروس سینسیشیال تنفسی دریافت کردند، ۲۹ درصد کاهش خطر ابتلا را تجربه کردند. هنگامی که هر دو واکسن با هم ترکیب شدند، خطر ۳۷ درصد کاهش یافت، اما این اثر به طور قابل توجهی بیشتر از هر یک از واکسنها به تنهایی نبود.
نویسندگان این مطالعه، به رهبری روانپزشک ماکسیم تاکت از دانشگاه آکسفورد، توضیح میدهند که برخی از واکسنها ممکن است از طریق مکانیسمهایی که نه تنها به محافظت در برابر ویروسهای هدف مربوط میشوند، بلکه با تحریک مسیرهای مهم در سیستم ایمنی، در برابر زوال عقل نیز محافظت ایجاد کنند.
این یافتهها از فرضیه اخیر مبنی بر اینکه زوال عقل فقط یک بیماری مغزی نیست، بلکه اختلالی در سیستم ایمنی درون مغز است، پشتیبانی میکند، که میتواند واکسنها را به راهی برای فعالسازی مجدد این سیستم حتی در غیاب ویروسها تبدیل کند.
در سالهای اخیر، مطالعات متعدد نشان دادهاند که قرار گرفتن در معرض ویروسهای رایج مانند زونا، ذاتالریه و کووید-۱۹ میتواند خطر زوال شناختی را افزایش دهد، در حالی که واکسنها این خطر را به طور قابل توجهی کاهش میدهند، اگرچه دلیل آن هنوز مشخص نیست.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۴ در بریتانیا نشان داد که واکسن شینگریکس در مقایسه با نسخههای قدیمیتر واکسنهای زونا که فاقد ماده کمکی AS۰۱ بودند، شروع زوال عقل را ۱۷ درصد به تأخیر میاندازد که نشاندهنده اهمیت این ماده در محافظت از آن است.
در ایالات متحده، به افراد بالای ۵۰ سال توصیه میشود دو دوز واکسن زونا دریافت کنند، در حالی که به افراد بالای ۷۵ سال توصیه میشود واکسن ویروس سینسیشیال تنفسی را دریافت کنند تا در برابر عفونتهای جدی محافظت شوند و احتمالاً خطر ابتلا به زوال عقل را نیز کاهش دهند.
این مطالعه در مجله npj Vaccines منتشر شده است.
منبع: ساینس آلرت