به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز، در این مطلب، با تکیه بر دانش علوم مواد غذایی و اصول بهداشتی، هفت نکته طلایی برای مصرف صحیح و ایمن کنسرو را بررسی میکنیم.
یک - بررسی ظاهری قوطی کنسرو جهت نحوه صحیح مصرف کنسرو
قبل از مصرف هر کنسروی برای نحوه صحیح مصرف کنسرو، اولین گام بررسی ظاهری قوطی است. قوطیهای بادکرده، زنگزده، سوراخ یا نشتیدار نباید مصرف شوند؛ باد کردگی میتواند نشانهای از تولید گاز توسط میکروارگانیسمهای بیهوازی مانند Clostridium botulinum باشد؛ این باکتری قادر است سم خطرناک بوتولینوم تولید کند که حتی در دوزهای میکروسکوپی کشنده است.
نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که قوطی سالم باید بدون فرو رفتگی یا تغییر شکل باشد و در زمان باز شدن صدای مخصوص «پاف» که نشانه وکیوم است، شنیده شود.
دو - تاریخ انقضا و شرایط نگهداری کنسروها
یکی از اشتباهات رایج، بیتوجهی به تاریخ انقضا و شرایط نگهداری ذکر شده روی برچسب کنسرو است؛ برای نحوه صحیح مصرف کنسرو حتی اگر قوطی ظاهری سالم داشته باشد، مصرف آن پس از تاریخ انقضا ممکن است منجر به رشد میکروبی شود.
مثلا کنسرو ماهی اگر در دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود، حتی قبل از پایان تاریخ مصرف، کیفیت حسی و میکروبی خود را از دست میدهد.
سه - جوشاندن کنسرو چرا باید ۲۰ دقیقه باشد؟
مطابق با توصیه سازمان غذا و دارو و بر اساس اصول ترمودینامیکی، جوشاندن کنسرو به مدت ۲۰ دقیقه (مخصوصاً کنسروهای گوشتی) قبل از مصرف، ضروری است؛ جوشاندن باعث نابودی احتمالی اسپورهای باکتریهای مقاوم به حرارت مانند C. botulinum میشود و باعث نحوه صحیح مصرف کنسرو میشود.
طبق تحقیقات منتشر شده، حرارت مرطوب بالای ۸۵ درجه سانتیگراد به مدت کافی برای غیرفعال سازی توکسین بوتولینوم ضروری است.
چهار - انتقال به ظرف سالم؛ نگهداری مجدد در یخچال
اگر کنسرو باز شده و مصرف کامل نشود، باقیمانده آن نباید در همان قوطی فلزی نگهداری شود؛ تماس طولانی با فلز قوطی (بهویژه در حضور اسید یا نمک) میتواند منجر به آزادسازی فلزات سنگین و آلایندهها شود.
یک راه حل انتقال محتوا به ظرف شیشهای یا پلاستیکی با درب محکم و نگهداری در یخچال حداکثر تا ۲ روز است.
پنج - توجه به بوی محتوای داخل قوطی کنسرو
یکی از سادهترین، اما مؤثرترین روشهای تشخیص فساد، بوییدن محتویات کنسرو پس از باز شدن است؛ بوی نامطبوع، ترش، یا فلزی میتواند نشانه فساد یا رشد باکتریایی باشد.
نکته: بسیاری از محصولات تخمیر نشده، اگر بوی نامتعارفی داشته باشند، احتمال آلودگی میکروبی آنها بالا است و باید از مصرف آن خودداری شود.
شِش - انتخاب برندهای معتبر مواد غذایی کنسروی
کیفیت کنسرو مستقیماً به استانداردهای کارخانه تولیدکننده بستگی دارد؛ استفاده از سیستمهای کنترل کیفیت مانند HACCP و انجام آزمونهای پایداری حرارتی میتواند تضمینکننده ایمنی محصول باشد.
یک راهنمایی: برندهایی که دارای نشان استاندارد ملی و تأییدیه سازمان غذا و دارو هستند، اولویت مصرف دارند.
هفت - افزایش آگاهی عمومی در راستای مصرف مواد غذایی کنسروی
بسیاری از مسمومیتهای غذایی به دلیل فقدان آموزش عمومی درباره نحوه صحیح مصرف کنسرو رخ میدهند؛ اطلاعرسانی دقیق به خانوادهها، رستورانها و حتی فروشندگان میتواند زنجیره خطر را قطع کند.
پیشنهاد: مدارس و دانشگاهها باید دورههای آموزشی پایه درباره ایمنی مواد غذایی ارائه دهند تا فرهنگ مصرف ایمن گسترش یابد.
سؤالات متداول شما درباره نحوه صحیح مصرف کنسرو
آیا جوشاندن کنسرو همیشه ضروری است؟
بله، به ویژه در مورد کنسروهای گوشتی؛ این عمل احتمال وجود باکتریهای خطرناک مانند C. botulinum را کاهش میدهد.
اگر کنسرو بوی غیرطبیعی بدهد، آیا میتوان آن را پخت و مصرف کرد؟
خیر، بوی غیرطبیعی معمولاً نشانگر فساد میکروبی است؛ پختن نمیتواند همه سموم را نابود کند.
آیا نگهداری کنسرو در یخچال قبل از باز کردن مفید است؟
ضرورتی ندارد، اما نگهداری در جای خنک و خشک توصیه میشود؛ پس از باز شدن باید در یخچال نگهداری شود.