ماهواره‌ها قلب تپنده خودرو‌های خودران

به گزارش مجله خبری نگار/ایران-میترا جلیلی: یکی از فناوری‌هایی که این روز‌ها بیشتر کشور‌های پیشرفته و دارای توان بالا در صنعت خودروسازی و تکنولوژی به دنبال آن هستند، تولید خودرو‌های خودران هوشمند است؛ خودرو‌هایی که پیش از این به نظر می‌رسید حداقل برای دوره‌ای، در انحصار امریکا و گروه خودروسازی تسلا با مدیریت ایلان ماسک باقی بماند، اما با تلاش کشور‌های دیگر ازجمله چین برای ورود به این حوزه و افزایش میزان استفاده آزمایشی از خودرو‌های خودران، عملاً این انحصار از بین رفت و شاهد جایگاه ویژه چین در عرصه خودرو‌های خودران در کشور‌های مختلف هستیم. درحال حاضر چین و ایالات متحده دو کشور پیشرو در ارائه خدمات حمل‌ونقل خودران در جهان هستند و انتظار می‌رود ارزش بازار خودرو‌های خودران تا سال ۲۰۲۶ به ۶۱.۹ میلیارد دلار برسد.

جایگاه ویژه چین

چین در سال ۲۰۲۳ تلاش‌هایی گسترده برای آزمایش خودرو‌های هوشمند و خودران خود داشت و این موضوع بسیاری از طرفداران این فناوری را به فکر استفاده از خدمات این خودرو‌ها انداخت. در سال گذشته میلادی درمجموع ۷۳۲هزار سفارش برای خدمات حمل‌ونقل خودران در چین دریافت شد. همچنین به ۹۰۰هزار متقاضی استفاده از این خودرو‌ها خدمت‌رسانی شد.

چین از این خودرو‌ها در یک منطقه آزمایشی در منطقه توسعه اقتصادی و فناوری ووهان (WEDZ) و همچنین منطقه دونگ‌شی‌خو ووهان استفاده کرد و در قالب این آزمایش بزرگ، بیش از ۷.۷ میلیون متقاضی و علاقه‌مند به فناوری‌های نوین موفق شدند از خدمات ۵۰۰ تاکسی خودران استفاده کنند؛ البته برای ایمنی بیشتر متقاضیان و پرهیز از حوادث احتمالی، یک اپراتور به این خودرو‌ها دسترسی داشت تا در صورت نیاز وارد عمل شود.

رقابت گسترده با تسلا

یکی از شرکت‌های خصوصی چین برای رقابت گسترده با تسلا، به حوزه فضا و پرتاب ماهواره‌های مورد نیاز برای جمع‌آوری و ارسال داده‌ها به این خودرو‌ها ورود کرده است.

geely، این گروه خودروساز چینی که محصولات آن در ایران هم طرفدارانی دارد، گام بلندتری برای ورود به حوزه خودرو‌های خودران برداشته و بتازگی ۱۱ ماهواره در مدار پایین برای خودرو‌های خودران پرتاب کرده است. این، دومین پرتاب ماهواره به مدار‌های پایین فضا ازسوی گروه هلدینگ چینی جیلی، در تلاش برای افزایش توانایی‌ها برای ارائه ناوبری دقیق‌تر به خودرو‌های خودران محسوب می‌شود. ماهواره‌های GeeSAT-۱ از مرکز پرتاب ماهواره شیچانگ در استان سیچوان در جنوب غرب چین پرتاب شده‌اند.

این غول خودروسازی چینی حدود یک دهه گذشته دامنه فعالیت خود را به همه موارد حمل و نقل از قطار‌های پرسرعت گرفته تا خودرو‌های خودران و تاکسی‌های هوایی گسترش داده است، اما جدیدترین تلاش آن می‌تواند همه این موارد را به هم پیوند دهد، زیرا چندی پیش اعلام کرد که قصد دارد شبکه ماهواره‌ای خود را بسازد تا آنچه را که «اکوسیستم تحرک سه بعدی هوشمند» می‌نامد، فعال کند.

این هلدینگ در سال ۲۰۲۰ یک مرکز تولید ماهواره و مرکز آزمایش در شهر بندری تایژو در استان ژجیانگ که این غول چینی آن را خانه می‌نامد، احداث کرد. این مرکز قادر به ساخت انواع مدل‌های ماهواره‌ای خواهد بود که البته برخی از آن‌ها را هم برای سایر شرکت‌های خودروساز متقاضی، تولید خواهد کرد تا به رونق فناوری خودرو‌های خودران کمک کند.

تولید ۴۰ ترابایت داده در ساعت

شرکت geely عملاً سال قبل ورود به حوزه پرتاب ماهواره را کلید زد و ۹ ماهواره را در مدار پایین برای پشتیبانی از خودرو‌های خودران پرتاب کرد. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ حدود ۷۲ ماهواره مربوط به این هلدینگ خودروسازی به فضا پرتاب شده و در مدار پایین زمین آرام بگیرد تا عملاً با ایجاد یک شبکه ماهواره‌ای برای ارائه ناوبری دقیق‌تر، حرکت وسایل نقلیه خودران، امن‌تر و بی‌خطرتر شود. با این پرتاب، جیلی به دومین خودروساز بزرگ دنیا تبدیل شده است که یک تجارت فضایی متحد دارد.

این ماهواره‌ها از انتقال داده‌های با سرعت بالا و محاسبات ابری پشتیبانی می‌کنند و به‌روزرسانی‌های سریع هوایی را برای وسایل نقلیه خود و همچنین «تحویل محتوا و داده‌های مهم» به صاحبان شرکت امکان‌پذیر می‌کنند. میزان داده‌های خودرو‌های خودران بسیار بالاست به گونه‌ای که براساس گزارش بلومبرگ، انتظار می‌رود یک وسیله نقلیه خودران حداکثر ۴۰ ترابایت داده در ساعت تولید کند که این اطلاعات شامل داده‌های دوربین‌های داخلی، رادار و حسگر‌های متعددی خواهد بود که در این خودرو‌ها تعبیه شده است.

دقت بالای ماهواره‌ها

دقت بالای ماهواره‌ها هم می‌تواند به امنیت بیشتر خودرو‌های کاملاً خودران در آینده کمک کند؛ درحالی که ماهواره‌های GPS کنونی به لطف مدار‌های بالایشان تا چندین متر دقیق هستند، اما گفته می‌شود دقت ماهواره‌های مدار پایین می‌تواند تا یک سانتیمتر برسد. به این ترتیب میزان تصادفات احتمالی یا برخورد با موانع متحرک در جاده و سایر موارد کاهش چشمگیری خواهد یافت. یکی از نمایندگان این شرکت همچنین یادآور شد که این دقت نه تنها برای خودرو‌های خودران از اهمیت بالایی برخوردار است، بلکه در آینده با توجه به افزایش میزان پهپاد‌های مورد استفاده در مناطق مختلف و همچنین تاکسی‌های پرنده، بسیار ضروری خواهد بود.

درصورتی که دنیا شروع به پر شدن از خودرو‌های خودران کند، میزان تقاضا برای اتصال خودرو به اینترنت می‌تواند بسیار فراتر از آنچه امروز است باشد، بنابراین داشتن شبکه ماهواره‌ای برای پشتیبانی از این تقاضا می‌تواند یک مزیت مهم نسبت به رقبا به همراه داشته باشد. البته این هلدینگ چینی، پا را از حوزه خودرو‌های خودران فراتر گذاشته و فعالان حوزه هوافضا در این شرکت معتقدند از طریق ساخت صور فلکی سفر‌های آینده، یک محیط زیست فناوری جدید با پوشش کامل خودرو‌ها و محصولات الکترونیکی مصرفی ایجاد خواهد شد که می‌تواند برای فعال کردن سفر‌های هوشمند، سیستم‌های بدون سرنشین، شهر‌های هوشمند و سایر مواردی که به فناوری هوش مصنوعی بازمی گردد، مورد استفاده قرار بگیرد.

ماهواره‌هایی با عمر ۵ سال

اسپیس ایکس متعلق به ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا درحال حاضر چندین هزار ماهواره در مدار شبکه استارلینک خود دارد که خدمات اینترنتی تجاری ارائه می‌دهد. در حالی که اسپیس ایکس از موشک‌های خود برای پرتاب ماهواره‌هایش استفاده می‌کند، geely از موشک Long March ۲C که توسط یک نهاد دولتی چینی توسعه یافته و اداره می‌شود، برای پرتاب این ماهواره‌ها استفاده کرد.

این هلدینگ در بیانیه خود آورده است این ماهواره‌ها که در مدار پایین زمین قرار گرفته‌اند، علاوه بر پشتیبانی از اتصال داده‌های پرسرعت، ناوبری بسیار دقیق و قابلیت‌های محاسبات ابری در خودرو‌های آینده، در سایر عملکرد‌های تجاری هم قابلیت کاربری خواهند داشت. در این بیانیه آمده است: عمر عملیاتی این ماهواره‌ها پنج سال است و درنهایت هم در جو زمین، بدون باقی ماندن زباله‌های فضایی متلاشی می‌شوند.

هرچند شبکه‌های ماهواره‌ای چین تحت تسلط ارتش این کشور هستند، اما دولت در سال ۲۰۱۴ اجازه سرمایه‌گذاری خصوصی در صنعت فضایی این کشور را داد. از آن زمان، شرکت‌های تجاری که برخی از آن‌ها توسط دولت‌های محلی حمایت می‌شوند، به این بخش ورود کرده‌اند و بیشتر آن‌ها بر ساخت ماهواره تمرکز کرده‌اند. گفتنی است پکن در آخرین برنامه پنج ساله خود برای ۲۰۲۱-۲۰۲۵ خواستار ایجاد شبکه یکپارچه ماهواره برای ارتباطات، سنجش از راه دور و افزایش دقت سیستم‌های ناوبری مورد نیاز خودرو‌های خودران شد. حالا به نظر می‌رسد این کمپانی خودروسازی چینی برای ایجاد این شبکه گام‌های بلندی برداشته و چین می‌تواند به سرعت به هدف خود دست یابد.

قانونگذاری برای خودران‌ها

با توجه به چشم‌انداز چین برای توسعه خودرو‌های خودران در این کشور پرجمعیت، به نظر می‌رسد قانونگذاری برای آن، از اهمیت بالایی برخوردار باشد. به همین منظور هم مدتی قبل چین قانون و دستورالعمل ایمنی استفاده از وسایل نقلیه خودران در وسایل حمل ونقل عمومی را صادر کرد. این دستورالعمل، برای همه خودرو‌های خودران حامل مسافر از جمله تاکسی‌ها و همچنین خودرو‌های خودران ویژه حمل بار اجرا خواهد شد.

با توجه به اینکه خودرو‌های خودران در درجه‌های مختلف اتوماسیون به بازار ارائه خواهد شد، پس این قوانین شامل همه خودرو‌های خودران می‌شود و باید در گام نخست حداقل یک بازرس ایمنی در آن‌ها وجود داشته باشد. همچنین شرکت‌هایی که از وسایل نقلیه خودران برای حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، باید واجد شرایط باشند و ازسوی دیگر مجوز مورد نیاز را هم اخذ کرده باشند. همچنین این شرکت‌ها می‌توانند برای انجام چنین فعالیت هایی، با خودروسازان همکاری کنند.

فناوری ۵G و هوش مصنوعی

سازندگان خودرو‌های خودران به دنبال استفاده از اتصال ماهواره‌ای برای بهبود پردازش داده‌ها و پوشش وسایل نقلیه هستند. برای اینکه خودرو‌های خودران به طور یکپارچه کار کنند، باید بهترین اتصال را داشته باشند و برای داشتن بهترین اتصال، خودرو باید بتواند یک شبکه قابل اعتماد داشته باشد که بتواند برای دریافت داده یا ارسال، به آن متصل شود.

انتظار می‌رود ۵G به لطف قابلیت‌های شبکه با تأخیر کم، صنعت خودرو‌های خودران را بهبود بخشد که البته ضامن این امر هم پوشش گسترده فناوری اینترنت نسل پنجم است. هرچند چین از نظر این شاخص به موفقیت‌های بزرگی دست یافته و حتی به دنبال ۶G است، ولی واقعیت این است که هنوز شبکه ۵G به طور کامل در بسیاری نقاط جهان در دسترس مردم و کاربران قرار ندارد؛ بنابراین به اعتقاد کارشناسان، اگر کشور‌ها می‌خواهند به حوزه خودرو‌های خودران ورود کنند که یکی از زیرساخت‌های مورد نیاز آن فناوری اینترنت نسل پنجم است. درحال حاضر اکثر خودرو‌های خودران موجود در بازار کاملاً خودکار نیستند و به سیستم‌های کمک راننده پیشرفته مانند تشخیص برخورد و ابزار کنترل تطبیقی نیاز دارند. انتظار دارد این صنعت تا سال ۲۰۳۰ شاهد خودرو‌های کاملاً خودمختار شود، البته به شرطی که بیشتر نگرانی‌ها در مورد وسایل نقلیه خودران تا آن زمان برطرف شود.

یادگیری عمیق (Deep learning) هم یکی از فناوری‌های مورد نیاز خودرو‌های خودران است که می‌تواند به این خودرو‌ها اجازه دهد بدون نیاز به قابلیت‌های شبکه اضافی، در خود خودرو تصمیم بگیرند. هوش مصنوعی در یادگیری عمیق می‌تواند با استفاده از داده‌های تولید شده در خودرو، نتایج عملی را سریع‌تر پردازش و تولید کند و کل فرایند را بهبود بخشد. قابلیت‌های پردازش داده در خودرو‌های خودران باید با حداقل تأخیر باشدو تنها در این صورت این اطمینان را ایجاد می‌کند که وسایل نقلیه کاملاً خودمختار می‌توانند بدون مشکل کار کنند.