«آبله میمونی» یا بیماری «دست و پا و دهان»؟

به گزارش مجله خبری نگار، به تازگی گزارش‌هایی مبنی بر دیده شدن ضایعات تاولی در پوست کودکان اعلام شده که والدین را نگران کرده و به دلیل شیوع آبله میمونی این تصور را ایجاد می‌کند که فرزندشان مبتلا به این بیماری شده است. اما دکتر شیروانی فوق تخصص عفونی اطفال و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفته است که این ضایعات پوستی نتیجه بیماری «دست، پا و دهان» است و جای نگرانی نیست. در ادامه به بررسی این بیماری خواهیم پرداخت.

بیماری دست، پا و دهان چیست؟

بیماری دست، پا و دهان (HFMD) یک بیماری ویروسی است که با بروز بثورات پوستی و جوش‌های تاولی در ناحیه دست، پا و دهان شناخته می‌شود. این بیماری بیشتر کودکان زیر ۱۰ سال را درگیر می‌کند و به شدت مسری و واگیردار است.

علت بیماری دست، پا و دهان

شایع‌ترین علت بروز این بیماری عفونت با کوکساکی ویروس (Coxsackievirus A۱۶)
است. ویروس Coxsackievirus یکی از اعضای گروهی از ویروس‌ها به نام nonpolio enteroviruses است. البته همیشه علت ابتلا به این بیماری ویروس کوکساکی نیست و گاهی اوقات دیگر انواع entrovirus علت ابتلا به بیماری دست، پا و دهان هستند.

راه‌های انتقال بیماری

این بیماری به صورت فرد به فرد و از طریق تماس مخاط دهان با ترشحات تنفسی فرد بیمار، یا تماس با مایع داخل وزیکول و تاول فرد بیمار انتقال می‌یابد. بیمار مبتلا می‌تواند ویروس را به مدت ۶ هفته یا بیشتر از طریق مدفوع دفع کند، ولی انتقال ویروس از طریق ترشحات تنفسی تا یک ماه پس از ابتلا به طول می‌انجامد. کودک مبتلا حدود ۷ روز ناقل این بیماری است.

علایم و نشانه‌ها

بیماری دست، پا و دهان ممکن است باعث بروز همه علایم و نشانه‌های زیر یا فقط برخی از آن‌ها شود:

تب ناگهانی

بدن درد

افزایش فشارخون

گلودرد همراه با وجود تاول و زخم در دهان و گلو

سردرد

بثورات و راش پوستی بدون خارش به صورت تاول دور دهان، کف دست‌ها، پا‌ها و کشاله ران

بی‌اشتهایی

گاهی درد شکمی

دوره معمول بروز عفونت تا شروع علایم و نشانه‌ها (دوره نهفتگی بیماری) سه تا شش روز است.

معمولا تب اولین نشانه بروز بیماری دست، پا و دهان است و به دنبال آن فرد احساس گلودرد دارد و با کاهش اشتها و ضعف همراه خواهد بود. یک یا دو روز پس از شروع تب، ممکن است زخم‌های دردناکی در قسمت جلوی دهان یا گلو ایجاد شود. طی یک یا دو روز بعد فرد شاهد بروز ضایعات روی دست‌ها و پا‌ها یا باسن خود خواهد بود.

احتمال درگیری در بزرگ سالی

کودکان با افزایش سن در برابر این ویروس آنتی بادی تولید می‌کنند که آن‌ها را در برابر ابتلا به این بیماری مصون نگه می‌دارد. البته با وجود این آنتی بادی‌ها بازهم ممکن است بزرگ سالان و افراد بالغ به این بیماری دچار شوند.

با شستن دست پیشگیری کنید

رعایت بهداشت دست مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. سطوح در معرض تماس با ترشحات تنفسی یا گوارشی بیمار مبتلا باید ضدعفونی شوند. مراقبان کودک مبتلا باید حین و بعد از تعویض پوشک بهداشت دست را رعایت کنند. استراحت در منزل برای کودکانی که تاول‌های باز زیاد (برای جلوگیری از عفونت پوستی ثانویه) یا آب ریزش شدید ناشی از ضایعات دهانی دارند، ضروری است.

درمان

هیچ درمان ویژه‌ای برای بیماری دست، پا و دهان وجود ندارد. این بیماری به تجویز دارو‌های ضد ویروسی نیاز ندارد و بیماران به ندرت در صورت بروز عوارض شدید نیازمند بستری هستند.

منبع: خراسان