تراس و کوارتنگ با سر زمین خوردند

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: به نقل از بلومبرگ، لیز تراس نخست‌وزیر جدید انگلیس و کواسی کوارتنگ، وزیر دارایی کابینه وی دو هفته پیش طرح اقتصادی جدیدی را برای احیای امور مالی و وضعیت اقتصادی ناگوار مردم معرفی و آن را بلافاصله اجرایی کردند. با این حال طرح مزبور چنان ناکارآمد بود که بهای پوند، ارز رسمی این کشور بشدت کاهش یافت، اوراق بهادار دولت رنگ باخت و سیاست‌های بانک مرکزی بریتانیا برای رونق اوراق قرضه درهم پیچیده شد.

این یک ضرب‌المثل جهانی است که اولین اثری که انسان روی دیگران می‌گذارد، مهم‌ترین و دیرپاترین اثر اوست و در این صورت تراس که یک ماه و اندی پیش جای بوریس جانسون نخست‌وزیر جنجالی سابق انگلیس را گرفت، شروعی فاجعه وار را در سمت تازه خود داشته و منفی‌ترین اثر را در ذهن مردم به جا گذاشته است. در همین ارتباط بودجه اصلاح شده دولت جانسون هم که دستپخت کوارتنگ است، محافل مالی این کشور را ناامید ساخته است. سیاست‌های متخذه جانسون بخصوص در تعیین مالیات‌ها و ازدیاد پول در گردش هم مصیبت ساز بود، اما تدابیر کوارتنگ از آن هم اثرات سوء بیشتری داشته است.

ترس شرکت‌ها از معامله با دولت

ایراد بزرگ لیز تراس این است که باور نمی‌کند میزان قروض دولت به واحد‌های تجاری داخلی و شرکت‌های بین‌المللی فراتر از باور است و با ترمیمی جزئی رفع نمی‌شود و یک راه حل طولانی مدت و عقلایی می‌خواهد. ناکارآمدی دو سه دولت اخیر انگلیس که «ترزا می» را هم شامل می‌شد، به حدی می‌رسد که کمپانی‌های فرامرزی اینک شهامت معاملات تازه با دولت لندن را ندارند، یکی از دلایل پیروزی تراس در انتخابات ماه سپتامبر مقابل ریشی سوناک این بود که طرح‌های به ظاهر انقلابی تری را در قیاس با تدابیر سوناک برای نجات اقتصاد به گل نشسته بریتانیا ارائه داد، اما امروز همان طرح‌ها در مقام اجرا کج و معوج بودن خود را به اثبات رسانده‌اند. از یک سو تبعات «برگزیت» (جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا) صنایع بزرگ بریتانیا را مستأصل کرده و از جانب دیگر شرکت‌های کوچک‌تر را از هر ریسک و انجام گشایش‌های تازه در این زمینه برحذر کرده است.

یک نیاز عاجل

تراس حتی حاضر نشد برای حفظ ظاهر هم که شده با سیاستمداران و متخصصان اقتصادی احزابی بجز حزب خودش (محافظه کار) همکاری و مشورت کند و به جای اینکه به صاحبان صنایع این اطمینان را ببخشد که در صورت سرمایه‌گذاری وسیع از تمامی اقدامات حمایتی دولت برخوردار خواهند شد، فقط قول حفظ آیین نامه‌های موجود را داد که از آن احتیاط می‌بارد و کمک خرجی‌های ذکر شده در آن حداقلی است. تراس هنوز مدعی است که سیاست‌های انتخابی‌اش روزی به بار خواهد نشست و اقتصاد بی‌پشتوانه انگلیس را احیا خواهد کرد، اما میزان و نوع نیازمندی بریتانیا در زمینه‌های اقتصادی یک چیز عاجل است و مجالی برای فوت وقت وجود ندارد.

تراس و وزیر اقتصاد منتخب وی کوشیده‌اند در روند مالی جدید کشور نقش و سهم بانک مرکزی کشور را کاهش داده و با دور زدن این نهاد واحد‌های بانکی کوچک‌تر را وارد چرخه تراکنش‌های عظیم دولتی کنند، اما این روند باعث افزایش تورم در انگلیس خواهد شد که همین حالا هم نرخ آن بسیار بالا است. بهانه کوارتنگ برای اجرای سیاست مذکور ناکارآمدی بانک مرکزی انگلیس در رتق و فتق کار شرکت‌های تجاری نیمه دولتی و خصوصی عنوان شده، اما جانشینان کارآمدی برای این بانک و مؤثر در فرایند تأمین بودجه لازم برای این شرکت‌ها تعیین و به کار گرفته نشده‌اند.

تراس در نطق‌های انتخاباتی اش سیاست‌های کاری بانک مرکزی را به سخره گرفته و گفته بود ادعا‌های سران این بانک در خصوص عملکرد‌های مستقل و مؤثرشان بیشتر به یک شوخی می‌ماند. امروز که سیاست‌های او و کوارتنگ برای رسیدن به سطح بالاتری از کارآمدی در زمینه تقویت کارخانه‌های کوچک و واحد‌های تجاری آماری ناامیدکننده‌تر از سابق را به ثبت رسانده، سقوطی هرچه سخت‌تر برای تراس و دولت جدید در همان بدو کارشان به تصویر کشیده شده است و آن‌ها با سر زمین خورده‌اند.

قسمت اصلی‌تر ماجرا‌

می‌توان به بهانه‌هایی مثل تبعات جنگ اوکراین چنگ زد و محدودیت‌های اقتصادی برخاسته از آن را در کمرنگ شدن سیاست‌های مالی تراس بی‌تأثیر ندانست، اما این فقط گوشه‌ای کوچک از ماجرا است و قسمت بزرگ‌تر عجز کابینه جدید بریتانیا در تشخیص نیاز‌های اقتصادی این کشور و یک طراحی دقیق برای رفع معایب موجود و نظام‌مند کردن چهارچوب‌های آن است.