منابع مالی طالبان از کجا تامین می‌شود؟

به گزارش مجله خبری نگار، به نقل از بی بی سی انگلیسی، طالبان از سال ۱۹۹۶ تا اواخر ۲۰۰۱ بر افغانستان حکمرانی کرد، زمانی که به دست نیرو‌های آمریکایی سرنگون شد.

با وجود ۲۰ سال درگیری و کشته شدن ده‌ها هزار نیروی طالبان، کنترل ارضی این گروه و توان نظامی اش در سال‌های اخیر افزایش یافته است.

تا اواسط سال ۲۰۲۱، طالبان به طور تقریبی ۷۰ هزار تا ۱۰۰ هزار نیرو داشت که از حدود ۳۰ هزار نیرو طی یک دهه قبل، بیشتر بود.

اما حفظ این میزان تحرک و فعالیت، مستلزم تامین مقادیر هنگفت وجوهات مالی از منابع داخلی و خارجی افغانستان است.

سازمان ملل درآمد سالانه این گروه را از سال ۲۰۱۱ به بعد حدود ۴۰۰ میلیون دلار (۲۹۰ میلیون پوند) تخمین زده است.

اما از اواخر سال ۲۰۱۸، این میزان به طور قابل توجهی افزایش یافته و به حدود ۱.۵ میلیارد دلار در سال رسیده است.

اما طالبان این پول‌ها را از کجا تامین می‌کند؟ بررسی‌های بی بی سی حاکی است که این گروه یک شبکه مالی پیچیده و سیستم مالیاتی را مدیریت می‌کند.

طالبان تعدادی منابع درآمدی ایجاد کرده که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

کمک‌های خارجی

برخی مقام‌های افغانستان و آمریکا از دیرباز برخی کشور‌های خاص از جمله پاکستان و روسیه را به اهدای کمک‌های مالی به طالبان متهم کرده اند. این اتهامی که کشور‌های یاد شده به طور معمول آن را رد می‌کنند.

این در حالی است که گمان می‌روند اافرادی از پاکستان و چند کشور حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان، امارات متحده عربی و قطر، بزرگترین اهداکنندگان انفرادی به طالبان باشند.

اگرچه ارزیابی دقیق این مبالغ غیرممکن است، تصور می‌شود که این منابع مالی، سهم قابل توجهی از درآمد طالبان را تامین می‌کنند. به گفته کارشناسان، این مبالغ ممکن است ۵۰۰ میلیون دلار در سال باشد.

براساس یک گزارش اطلاعاتی طبقه بندی شده آمریکا، در سال ۲۰۰۸، طالبان ۱۰۶ میلیون دلار از منابع خارجی به ویژه کشور‌های حاشیه خلیج فارس دریافت کرده است.

تجارت مواد مخدر

از مدت‌ها قبل تصور بر این بوده که طالبان یک سیستم مالیاتی را برای سرپوش گذاشتن بر عملیات خود از جمله در زمینه تجارت غیرقانونی مواد مخدر مدیریت می‌کند.

افغانستان بزرگترین تولید کننده تریاک در جهان است. تریاک با ارزش صادرات سالانه ۱.۵ تا ۳ میلیارد دلار در سال، تجارت بزرگی است.

براساس اعلام سازمان ملل، برداشت تریاک تقریبا ۱۲۰ هزار شغل در افغانستان در سال ۲۰۱۹ ایجاد کرد.

به گفته مقام‌های دولتی افغانستان، ۱۰ درصد از مالیات کشت از پرورش دهندگان تریاک اخذ می‌شود. همچنین مبالغی مالیات از آزمایشگاه‌هایی که تریاک را به هروئین تبدیل می‌کنند و دلالانی که قاچاق مواد مخدر می‌کنند، جمع آوری می‌شود.

حال باید دید سابقه طالبان در تولید تریاک چگونه است؟ رقم تقریبی درآمد‌های سالانه طالبان از اقتصاد مواد مخدر غیرقانونی بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است.

به گفته ژنرال «جان نیکولسون» فرمانده ارتش آمریکا، تجارت مواد مخدر تا ۶۰ درصد از درآمد سالانه طالبان را تشکیل می‌دهد. اما برخی کارشناسان می‌گویند این رقم، بیش از حد برآورد شده است.

طالبان اغلب نقش خود در تجارت مواد مخدر را رد می‌کند و از اینکه کشت تریاک را برای مدتی از زمانی که در قدرت بوده، منع کرده است، به خود می‌بالد.

گسترش مناطق کنترل

شبکه مالی طالبان، فراتر از مالیات بر تجارت تریاک است. در نامه‌ای سرگشاده که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، طالبان به تجار افغان هشدار داد زمانی که از مناطق تحت کنترل این گروه تردد می‌کنند، مالیات شان بر برخی کالا‌ها از جمله سوخت و مصالح ساخت و ساز را پرداخت کنند.

پس از سرنگونی دولت افغانستان، طالبان اکنون مسیر‌های اصلی تجاری در کشور را کنترل می‌کند و منابع بالقوه بیشتری درآمدی را از واردات و صادرات به دست می‌آورد.

طی دو دهه گذشته، مقادیر زیاد پول غرب به طور ناخواسته از جیب طالبان سردرآورد.

اول آنکه، طالبان بر طرح‌های توسعه و زیرساختی همچون احداث جاده، مدرسه و کلینیک مالیات بست که اغلب از سوی غرب تامین مالی می‌شد.

دوم آنکه، گمان می‌رود این گروه سالانه ده‌ها میلیون دلار مالیات از کامیون دارانی که به نیرو‌های بین المللی مستقر در بخش‌های مختلف کشور تجهیزات ارسال می‌کنند، اخذ می‌کند.

همچنین گفته می‌شود که مقادیر قابل توجهی پول از خدمات تامین شده از سوی دولت افغانستان، سر از جیب طالبان درمی آورد.

رئیس شرکت برق افغانستان در سال ۲۰۱۸ به بی بی سی گفت که طالبان بیش از ۲ میلیون دلار در سال از صورتحساب مصرف کنندگان برق در بخش‌های مختلف افغانستان درآمد کسب می‌کند.

همچنین درآمد‌هایی نیز مستقیما از درگیری‌ها به دست می‌آید. هر بار که طالبان یک ایست نظامی یا یک مرکز شهری را اشغال می‌کند، خزانه را خالی و مقادیری سلاح، اتومبیل و خودرو‌های زرهی را توقیف می‌کند.

معادن و مواد معدنی

افغانستان سرشار از مواد معدنی و سنگ‌های قیمتی است که بخش زیادی از آن در نتیجه سال‌های درگیری مورد بهره برداری قرار نگرفته است. به گفته مقام‌های دولتی افغانستان، صنعت معدن در این کشور سالانه یک میلیارد دلار ارزش دارد.

بیشتر استخراج‌ها در مقیاس کوچک انجام می‌شود و مقادیر قابل توجهی از آن غیرقانونی است.

طالبان کنترل مناطق معدنی را در اختیار گرفته و از عملیات معادن غیرقانونی و قانونی، اخاذی می‌کند.

تیمی از سازمان ملل در گزارشی که در سال ۲۰۱۴ منتشر کرد، خبر داد که طالبان بیش از ۱۰ میلیون دلار در سال از ۲۵ تا ۳۰ عملیات معادن غیرقانونی در ولایت هلمند در جنوب افغانستان کسب درآمد می‌کند.