به گزارش مجله خبری نگار-مالیندی: روی تخت بیمارستانی در شهری ساحلی در کنیا، شوکورانی کونده توفا، نوجوان ۱۴ ساله، پس از آنکه پزشکان پس از گزش مار نتوانستند با پادزهر آن را نجات دهند، در حالی که از درد ناله میکند، آماده میشود تا پای چپش را قطع کند.
او بیش از یک ماه پیش هنگام غذا خوردن در فضای باز در روستایش در نزدیکی مالیندی، مورد حمله یک مار افعی پفکی - رایجترین و سمیترین مار در کشورهای جنوب صحرای آفریقا - قرار گرفت.
خانوادهاش او را با موتورسیکلت به بیمارستانی که دو ساعت با محل فاصله داشت، بردند، اما پادزهری که به او داده شد نتوانست از مسمومیت جلوگیری کند یا آن را از بین ببرد.
ماریامو کینگا کالومه، مادر پسر، گفت: «پای پسرم کاملاً پوسیده است، حتی کرمها از آن بیرون میآیند. باید قطع شود.»
سالانه حدود ۵.۴ میلیون نفر در سراسر جهان توسط مارها گزیده میشوند که منجر به ۱۳۸۰۰۰ مرگ میشود. با این حال، این ارقام که توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است، به طور قابل توجهی کمتر از مقدار واقعی است، زیرا ۷۰ درصد موارد گزارش نمیشوند.
علاوه بر مرگ و میر ناشی از مارگزیدگی، ۴۰۰۰۰۰ نفر از اثرات جسمی دائمی این بیماریها رنج میبرند.
برخی باورها و خرافات در تحریف صحت دادهها نقش دارند، زیرا بسیاری از قربانیان مارگزیدگی ترجیح میدهند به جای مراجعه به پزشک، به درمانهای سنتی متوسل شوند یا این حوادث را به «جادوی سیاه» انجام شده توسط «دشمنان» نسبت دهند.
چند کیلومتر دورتر از بیمارستانی که تووا در آن تحت درمان است، داگلاس راما باگلا راهکارهای پزشکی سنتی خود را برای «جذب» سم به خبرگزاری فرانسه نشان میدهد.
یک داروی محبوب «سنگ مار» است که از استخوان گاو ساخته میشود و حدود ۱ دلار قیمت دارد.
به گفته این درمانگر، این روش درمانی سالها پس از استفاده اولیه قابل اعتماد است، زیرا او تأکید میکند که برای «شارژ مجدد» کافی است آن را به مدت چند ساعت در شیر خیس کنید.
به گفته مادرش، هنگام انتقال تولا به بیمارستان، سنگی روی پای او گذاشته شد، اما او در راه افتاد. این نوع عمل رایج است، زیرا درمانهای مؤثر گران هستند.
قیمت پادزهر تا ۸۰۰۰ شیلینگ (۶۲ دلار) برای هر ویال میرسد و برخی از بیماران به حداکثر ۲۰ دوز نیاز دارند.
طبق اعلام موسسه کیپر کنیا که تحقیقات زیستپزشکی و بالینی انجام میدهد، ذخایر پادزهر کنیا بین ۱۰ تا ۳۰ هزار ویال تخمین زده میشود و برای مدیریت مؤثر این مشکل به ۷۰ هزار ویال دیگر نیاز است.
پادزهرها با استخراج زهر از دندانهای نیش مار، رقیق کردن آن و تزریق آن در دوزهای کم به حیواناتی مانند اسب ساخته میشوند که آنتیبادیهایی تولید میکنند که سپس میتوان آنها را برای استفاده در انسان استخراج کرد.
همچنین، سرم همیشه مؤثر نیست، زیرا اغلب از کشورهای دیگری مانند هند میآید، جایی که مارها تا حدودی متفاوت هستند.
اما به گفته کایل باستر-ری، متخصص، پادزهر اشتباه میتواند «واکنشهای بسیار بدی» ایجاد کند.
ری در یک مزرعه پرورش مار در واتامو، که بیش از ۴۰۰ گونه سمی و غیرسمی را در خود جای داده است، از خزندگان مراقبت میکند و گاهی اوقات با ارائه پادزهر رایگان به قربانیان بیماریهای وخیم، به جامعه کمک میکند.
با این حال، ذخایر موجود محدود است. این مزرعه همچنین به افراد در معرض خطر، در صورت گزش، اقدامات اضطراری مانند پاشیدن آب به داخل چشم در صورت پاشیدن سم را آموزش میدهد.
در جلسهای که با حضور خبرگزاری فرانسه برگزار شد، تقریباً نیمی از اعضای جامعه گفتند که حداقل یک بار توسط مار گزیده شدهاند و تقریباً همه آنها در ابتدا به طب سنتی متوسل شدهاند.
بسیاری از آنها علائم فلج را نشان دادند و یکی از آنها از نابینایی نسبی رنج میبرد.
در نایروبی، موسسه کیپر در حال توسعه یک پادزهر مخصوص کنیا است که میتواند علیه چندین گونه مار استفاده شود و محققان امیدوارند که ظرف حدود دو سال آینده در دسترس قرار گیرد.
ولنتاین موسابییمانا، محقق این موسسه، میگوید: «هدف، توسعه پادزهری چنان مؤثر است که بیمار فقط به یک ویال نیاز داشته باشد.»
اگرچه این روند طولانی و پرهزینه است، موسابییمانا خوشبین است و میگوید: «از آنجایی که این یک پروژه دولتی است، هزینه آن یارانهای خواهد بود تا در توان شهروندان عادی باشد.».
اما آن زمان برای شوکورانی کونده توفا خیلی دیر خواهد بود.
در مزرعه مار، ری به پسر هشدار میدهد که ممکن است با عواقب روانی مشابهی روبهرو شود. او میگوید: «کسی شاهد پوسیدن کامل عضوش بود. آن را کالبدشکافی و قطع کردند. آسیبهای روانی زیادی وجود دارد.»
(خبرگزاری فرانسه)