به گزارش مجله خبری نگار، دانشمندان خطر جدیدی را در ارتباط با مصرف غذاهای فوق فرآوری شده کشف کردهاند. محققان موسسه علوم اعصاب دانشگاه مکگیل نتایج یک مطالعه گسترده را در مجله npj Metabolic Health and Disease منتشر کردهاند که ارتباط بین مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده و تغییرات ساختاری در مغز را نشان میدهد.
غذاهای فوق فرآوری شده (UPF) به دلیل ارتباط آنها با چاقی، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی مدتهاست که مورد توجه متخصصان سلامت بودهاند. با این حال، تا همین اواخر، تعداد کمی از مردم متوجه شده بودند که این غذاها میتوانند مستقیماً بر ساختار مغز، به ویژه نواحی مسئول تنظیم اشتها و سیستم پاداش، تأثیر بگذارند.
به عنوان بخشی از این مطالعه، گروهی از دانشمندان علوم اعصاب دادههای بیش از ۳۳۰۰۰ داوطلب، از جمله اطلاعات مربوط به رژیم غذایی، اندازهگیریهای آنتروپومتریک و نتایج تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز را تجزیه و تحلیل کردند. نتایج نگرانکننده بود: شرکتکنندگانی که رژیم غذایی آنها شامل ۵۰٪ یا بیشتر غذاهای فوق فرآوریشده بود، تغییرات قابلتوجهی در ساختار مغز نشان دادند. دانشمندان توجه ویژهای به هیپوتالاموس، ناحیهای کوچک، اما بسیار مهم در مغز که احساس گرسنگی و سیری را تنظیم میکند، داشتند. مشخص شده است کسانی که فست فود، غذاهای فرآوری شده و سایر غذاهای بسیار فرآوری شده مصرف میکنند، علائم التهاب هیپوتالاموس دارند که میتواند مکانیسمهای کنترل اشتهای طبیعی را مختل کند.
علاوه بر این، محققان تغییراتی را در ساختارهای مغزی مرتبط با سیستم پاداش - جسم مخطط، آمیگدال و هسته اکومبنس - مشاهده کردند. شرکتکنندگانی که مصرف UPP بالایی داشتند، در این نواحی، یکپارچگی سلولی کمتری داشتند که ممکن است در اعتیاد به مواد مخدر نقش داشته باشد.
فیلیپ موریس، سرپرست این مطالعه، توضیح میدهد: «تحقیقات ما نشان میدهد که غذاهای فوق فرآوریشده فقط از طریق کالری اضافی به افزایش وزن منجر نمیشوند. آنها در واقع مغز را از نو سیمکشی میکنند، ساختارهای کلیدی را تغییر میدهند و یک چرخه معیوب از مصرف غذاهای ناسالم ایجاد میکنند.»
جالب توجه است که برخی از تغییرات مشاهدهشده در مغز را نمیتوان صرفاً با تجمع چربی یا التهاب سیستمیک توضیح داد. این نشان میدهد که اجزای خاصی از FPP، مانند طعمدهندههای مصنوعی، مواد نگهدارنده یا ترکیبات خاصی از چربیها و کربوهیدراتها، ممکن است مستقیماً بر نوروشیمی مغز تأثیر بگذارند. محققان به ویژه تأکید میکنند که رژیم غذایی مدرن ساکنان کشورهای توسعهیافته حاوی درصد بیسابقهای از غذاهای فوق فرآوریشده است. به طور متوسط، ۵۰٪ از کالری مصرفی توسط شرکتکنندگان در مطالعه از غذاهای فرآوریشده تأمین میشد که نشاندهنده روند جهانی افزایش مصرف غذاهای بسیار فرآوریشده است.
این تیم تحقیقاتی اکنون در حال برنامهریزی تحقیقات بیشتر است تا مشخص کند کدام اجزای غذاهای فوق فرآوریشده بیشترین ضرر را برای مغز دارند و چگونه میتوان تأثیر منفی آنها را به حداقل رساند. دانشمندان همچنین علاقهمندند بدانند که آیا میتوان با تغییر به غذاهای کمتر فرآوریشده، تغییرات ساختاری در مغز را معکوس کرد یا خیر.
این یافتهها بر اهمیت یک رژیم غذایی متعادل با تأکید بر غذاهای کامل و غیر فرآوری شده نه تنها برای حفظ وزن سالم، بلکه برای عملکرد بهینه مغز نیز تأکید میکنند. کارشناسان توصیه میکنند که به تدریج میزان غذاهای فوق فرآوری شده را در رژیم غذایی خود کاهش دهید و آنها را با جایگزینهای طبیعی جایگزین کنید.