به گزارش مجله خبری نگار، در سراسر جهان، تقریباً ۴۲۵ میلیون نفر از دیابت رنج میبرند. تقریباً ۷۵ میلیون نفر از آنها روزانه انسولین تزریق میکنند. اکنون، ممکن است به زودی جایگزین جدیدی برای سرنگ یا پمپ انسولین داشته باشند. دانشمندان روش جدیدی برای رساندن انسولین هوشمند کشف کردهاند.
انسولین جدید را میتوان در یک کپسول یا حتی بهتر از آن، در یک تکه شکلات مصرف کرد. در داخل آن، نانوحاملهای کوچکی را میبینیم که انسولین را کپسوله میکنند. این ذرات به اندازه یک ده هزارم عرض موی انسان هستند و آنقدر کوچکند که حتی در زیر میکروسکوپ استاندارد نیز قابل مشاهده نیستند.
پروفسور پیتر مککورت از دانشگاه UiT The Arctic در نروژ، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «این روش تجویز انسولین دقیقتر است، زیرا انسولین را به سرعت به مناطقی از بدن که بیشترین نیاز را به آن دارند، میرساند. وقتی انسولین را با سرنگ تزریق میکنید، در سراسر بدن پخش میشود و میتواند عوارض جانبی ناخواستهای ایجاد کند.» این مطالعه در مجله Nature Nanotechnology منتشر شده است.
سالها پیش محققانی از دانشگاه سیدنی و منطقه بهداشت محلی سیدنی با همکاری UiT کشف کردند که میتوان داروها را با استفاده از نانوحاملها به کبد رساند. این روش متعاقباً در استرالیا و اروپا توسعه بیشتری یافت.
بسیاری از داروها را میتوان به صورت خوراکی مصرف کرد، اما تاکنون افراد مجبور بودند انسولین را به بدن خود تزریق کنند. مککورت توضیح میدهد که مشکل انسولین نانوحامل این است که در معده تجزیه میشود و بنابراین به محل مورد نیاز در بدن نمیرسد. این موضوع به یک چالش بزرگ در توسعه یک داروی خوراکی دیابت تبدیل شده است.
اما اکنون محققان این مشکل را حل کردهاند.
مککورت میگوید: «ما پوششی ایجاد کردیم که از انسولین در برابر تخریب توسط اسید معده و آنزیمهای گوارشی هنگام عبور از دستگاه گوارش محافظت میکند و آن را تا رسیدن به مقصد، یعنی کبد، ایمن نگه میدارد.»
سپس این پوشش در کبد توسط آنزیمهایی که فقط در زمان بالا بودن قند خون فعال هستند، تجزیه میشود و انسولین آزاد میکند که میتواند در کبد، ماهیچه و چربی عمل کند و قند را از خون حذف کند.
نیکلاس جی. هانت از دانشگاه سیدنی میگوید: «این به این معنی است که وقتی قند خون بالا است، انسولین به سرعت آزاد میشود و مهمتر از آن، وقتی قند خون پایین است، انسولینی آزاد نمیشود.»
او توضیح میدهد که این روش، روشی کاربردیتر و راحتتر برای درمان دیابت برای بیمار است، زیرا خطر افت قند خون یا هیپوگلیسمی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد و برخلاف تزریقات که تمام انسولین را به طور همزمان آزاد میکنند، امکان آزادسازی کنترلشده انسولین را بر اساس نیاز بیمار فراهم میکند.
این روش جدید مشابه نحوه عملکرد انسولین در افراد سالم عمل میکند. پانکراس انسولین تولید میکند که ابتدا از کبد عبور میکند، جایی که بیشتر آن جذب میشود و سطح قند خون را پایدار نگه میدارد. در روش جدید انسولین، یک نانوحامل انسولین را در کبد آزاد میکند، جایی که میتواند جذب شود یا برای گردش خون به جریان خون آزاد شود.
«وقتی انسولین را با سرنگ زیر پوست تزریق میکنید، مقدار بسیار بیشتری از آن نسبت به حالت عادی که انسولین از پانکراس آزاد میشود، وارد عضله و بافت چربی میشود که میتواند منجر به تجمع چربی شود. این امر همچنین میتواند منجر به هیپوگلیسمی شود که به طور بالقوه برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک است.»
با روش جدید، چنین عوارض جانبی کمتری وجود خواهد داشت.
علاوه بر این، نیازی به سوزن زدن به خودتان نیست و به شما این امکان را میدهد که داروی لازم را کمی محتاطانهتر مصرف کنید. همچنین مهم است که این نوع انسولین نیازی به نگهداری در یخچال ندارد.
انسولین خوراکی روی نماتدها، موشها و موشهای صحرایی آزمایش شده است. در نهایت، این دارو قبلاً روی بابونها در کلونی ملی بابونها در استرالیا آزمایش شده است.
هانت میگوید: «برای اینکه انسولین خوراکی خوشطعم شود، آن را در شکلات بدون قند گنجاندیم و این رویکرد با استقبال خوبی روبهرو شد.»
او میگوید ۲۰ بابون در این مطالعه شرکت داشتند. وقتی دارو را دریافت کردند، سطح قند خونشان کاهش یافت.
بابونها حیوانات سالم و طبیعی بودند، اما انسولین خوراکی روی موشها و موشهای صحرایی که واقعاً دیابت داشتند نیز آزمایش شد. موشها و موشهای صحرایی هیچ موردی از قند خون پایین (هیپوگلیسمی)، افزایش وزن یا تجمع چربی در کبد نشان ندادند و بر مشکلات فعلی انسولینهای تزریقی و خوراکی غلبه کردند.
اکنون تنها کاری که باقی مانده، آزمایش این روش جدید روی انسانها است.
هانت میگوید: «آزمایشهای انسانی در سال ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد. آزمایشهای بالینی در سه مرحله انجام میشوند. در مرحله اول، ما ایمنی انسولین خوراکی را بررسی خواهیم کرد و میزان بروز هیپوگلیسمی را در بیماران سالم و بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ به طور انتقادی بررسی خواهیم کرد. تیم ما بسیار هیجانزده است که ببیند آیا میتوانیم یافتههای هیپوگلیسمی مشاهده شده در بابونها را در انسان تکرار کنیم، زیرا این یک گام بزرگ به جلو خواهد بود. این آزمایشها مطابق با استانداردهای کیفی سختگیرانهای هستند و باید با همکاری پزشکان انجام شوند تا از ایمن بودن آنها برای افراد اطمینان حاصل شود.» «پس از مرحله اول، ما خواهیم دانست که این دارو برای انسان بیخطر است و بررسی خواهیم کرد که چگونه میتواند جایگزین تزریق برای بیماران مبتلا به دیابت در آزمایشهای مرحله دوم شود.»
محققان امیدوارند که این داروی جدید ظرف ۲ تا ۳ سال آینده برای استفاده عمومی آماده شود.