اگر می‌خواهید شوهرانی شایسته و نمونه باشید، به رسول‌اکرم (ص) نگاه کنید

به گزارش مجله خبری نگار، خانواده همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث در سبک زندگی دینی مطرح بوده و در همین راستا نیز الگو‌های متعددی از ائمه اطهار و رسول اکرم (ص) در خصوص روابط شایسته و سازنده با اهل خانه وجود دارد که قطعا پرداختن به هر یک از آنها می‌تواند برای تمام خانواده‌ها راهگشا باشد. همزمان با شهادت حضرت رسول (ص) می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به شیوه همسرداری پیامبر اسلام که به رغم جایگاه والا و رسالت الهی‌شان، در جایگاه یک همسر نیز مردی تمام عیار با شاخصه‌های اخلاقی بودند که سبک همسرداریشان حتی پس از گذشت قرن ها، به کار مردان امروز نیز می‌آید.

غره‌شدن به خود و فراموشی فداکاری همسران ممنوع!

در دنیای امروز بسیاری از مردان با زنانی ازدواج می‌کنند که به لحاظ مالی در سطح بالاتری نسبت به خودشان هستند و در کنار آنها زندگی مشترکشان را می‌سازند، اما به محض دستیابی به موقعیت خوب کاری و مالی، تمام فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌های همسرشان را به فراموشی می‌سپارند و حتی با غرور کاذب، مقدمات اختلافات زناشویی را رقم می‌زنند، در حالی که این شیوه رفتاری به هیچ عنوان در سبک زندگی پیامبر اسلام (ص) دیده نمی‌شود و اساسا ناسپاسی در سیره ایشان و دیگر اهل بیت (ع) نبوده است.

پیامبراکرم در تمام عمر مبارکشان همواره به نیکی از حضرت خدیجه (س) یاد می‌کردند و هیچ گاه نمی‌گذاشتند نام و شهرت این بانوی فداکار به حاشیه رانده شود که این نیز بزرگترین درس برای تمام مردان یک خانواده است. رسول اکرم (ص) چه در دوران حیات حضرت خدیجه (س) و چه پس از آن، همواره قدردان این بانو بودند، به طوری که تا زمان حیات ایشان هیچ وقت همسر دیگری برنگزیدند و تا پایان عمر خود نیز از یاد حضرت خدیجه (س) غافل نشده و با دادن صدقه همواره از ایشان یاد می‌کردند. حضرت رسول در وصف همسرشان خدیجه می‌فرمودند: «پروردگار، بهتر از او را به من نداده‌است. وی زمانی به من ایمان آورد که مردمان، کافر بودند. او مرا راستگو شمرد هنگامی که مردم مرا دروغگو شمردند.» (متقی هندی، پیشین، ج ۲، ص۱۳۲)

در هدیه دادن به همسر خود دست و دلباز باشید

هدیه دادن به همسر به عنوان یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها در ابراز محبت به خانم‌ها و تحکیم روابط زوجین به شمار می‌رود؛ شیوه‌ای که گرچه حالا در دنیای امروز ما بسیار باب شده و بسیار هم اثربخش است، اما جالب است بدانید که قرن‌ها پیشتر پیامبر اسلام (ص) بر مبنای سبک زندگی دینی و عمل به دستورات خداوند، بر این کار اهتمام داشتند و هدیه دادن به همسر و فرزندان را از کار‌های پسندیده می‌دانستند؛ مثلا خودشان همواره هدایایی از بازار می‌خریدند و به منزل می‌بردند. (فیض کاشانی، ملامحسن؛ المحجه البیضاء، ج ۶، ص ۲۴۸). 

به واقع نفس هدیه دادن به همسر به قدری حائزاهمیت است و مردان باید نسبت به آن تعهد داشته باشند که رسول اکرم در این باره می‌فرمایند: «کسی که از بازار، هدیه‌ای برای همسر خود تهیه کند، مانند کسی است که نیاز نیازمندان را تأمین می‌کند.» (نوری طبرسی، پیشین، ج ۱۵، ص ۲۵۷). در همین باره امام صادق (ع) نیز با اشاره به این ویژگی بارز رسول خدا فرموده اند: «رسول اکرم (ص) هرگاه در روز عید، عطری به‌دست می‌آورد، ابتدا آن را به همسرانش می‌داد.» (نوری طبرسی، پیشین، ج ۷، ص ۴۴۶)

کار‌های خانه را به دوش خانم‌ها نیندازید

امروزه دیگر مردسالاری جایگاه چندانی در میان خانواده‌های ایرانی ندارد و به لطف یکسری تغییرات فرهنگی، کار کردن مرد‌ها در خانواده به عنوان یک ضد ارزش محسوب نمی‌شود، اما با این حال هنوز هم بسیاری از آقایان با اصل مشارکت در انجام امور منزل مشکلاتی دارند و اساسا خانه‌داری را وظیفه زنان خانه می‌دادند که این نگاه به هیچ عنوان با دستورات دینی همخوانی ندارد و حتی در احکام مختلف نیز نسبت به این موضوع تاکید شده است. 

اگر آقایانی با ادعای وظیفه زنان برای انجام کار خانه بدانند که حتی پیامبر اسلام (ص) با آن جایگاه عظیم و رسالت دینی؛ باز هم در خانه خود کمک حال همسرانشان بوده‌اند، حتما متعجب خواهندشد. در این راستا روایاتی آمده که پیامبر (ص) اتاق همسرشان را مرتب می‌کردند، لباس‌هایشان را وارسی و کفششان را اصلاح و با دست خود گوشت خرد می‌کردند. (ابن سعد و ابن اثیر، پیشین؛ محمدحسین طباطبایی، سنن النبی). رسول اکرم همچنین گاهی خانه خود را جارو می‌زدند، در سایر کار‌های داخلی کمک می‌کردند و مکرر می‌فرمودند: «کمک به همسر در کار‌های منزل، صدقه و احسان در راه خداست» (عقاد، عباس محمود؛ العبقریات الاسلامیه)

علاوه بر تمام این ها، توصیه ایشان به حضرت علی (ع) درخصوص کمک به همسر بسیار قابل تامل است. ایشان در بخشی از این توصیه فرموده‌اند: «یک ساعت خدمت کردن به همسر در کار‌های خانه بهتر از هزار سال عبادت، هزار حج، هزار عمره، بهتر از آزادی هزار بنده در راه خدا، هزار جنگ در راه دین، عیادت از هزار بیمار، هزار نماز جمعه، هزار تشییع جنازه، سیر کردن هزار گرسنه، پوشاندن هزار برهنه، هزار اسب در راه خدا دادن، هزار دینار به مستمندان صدقه دادن، بهتر از تلاوت تورات و انجیل و زیور و قرآن، بهتر از آزاد کردن هزار اسیر و بخشیدن هزار شتر به فقیران است! مرد خدمتکار به همسر از دنیا بیرون نمی‌رود مگر اینکه جایگاه خوب خود را در بهشت ببیند. (بحار الانوار، جلد ۱۳)

محبت و دلجویی از خانم‌ها عار نیست

اغلب مردانی که مومن به دستورات خدا و آشنا با سبک زندگی دینی هستند به خوبی می‌دانند که غرور در زندگی زناشویی معنایی ندارد و محبت و دلجویی از همسر مهم‌ترین اصل در تحکیم روابط است؛ درست مثل رسول اکرم (ص) که همسرانشان را با القابی خاص و لحنی محبت‌آمیز صدا می‌زدند و هر کجا که لازم بود از آنها دلجویی می‌کردند. مثلا گفته می‌شود درحجةالوداع وقتی شتر «صفیه» حرکت نکرد و او گریه می‌کرد. پیامبر (ص) با دست خود اشک او را پاک کردند، او را دلداری داده و دستور دادند، قافله آنجا فرود آید. (مقریزی، پیشین، ج۶، ص۸۶-۸۷) 

ایشان در رابطه با محبت به همسران می‌فرمودند: «با زنانتان مهربان باشید، دل‌هایشان را به‌دست آورید تا آنها نیز با شما همراهی کنند. ایشان را وادار به کاری نسازید که میل ندارند و بر آنان خشمگین نشوید» (نوری طبرسی، حسین؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص ۲۵۲)

در برابر اشتباه همسر از کوره درنروید

کنترل خشم از مهارت‌های ارزشمندی است که در همه ابعاد زندگی بطور محسوسی کاربرد دارد و اهل بیت نیز در حداعلا از آن بهره می‌برده‌اند. مهارتی که اگر زوجین روی آن تمرکز داشته باشند، قطعا بسیاری از اختلافات شکل نمی‌گیرد و کار به جا‌های باریک نمی‌کشد. این شیوه‌ای است که حضرت رسول (ص) نیز در زندگی و در مواجهه با اشتباهات همسران خود به کار می‌بستند و با صبوری تمام، از روش‌های مختلف و متناسب با آن اشتباه، برای آگاه‌سازی همسرانشان بهره می‌گرفتند. مثلاً گاهی با قطع مراوده و گاهی با قطع تکلم به طور موقت، مسئله را حل می‌کردند. مواقعی هم که احساس می‌کردند همسرشان به دلیلی از ایشان ناراحت شده، با کمال بزرگواری از او عذرخواهی و ناراحتی او را بر طرف می‌کردند. (علاءالدین علی بن حسام، کنز العمال، حیدر آباد، ج۷۳، ص۱۲۹) 

متاسفانه خشونت میان زوجین گاهی به جا‌های باریک کشیده و منجر به زد و خورد می‌شود که برخلاف فضاسازی‌های ضداسلام، دین ما در حمایت از حقوق زنان، دقت‌نظر بسیاری دارد و رسول‌اکرم نیز همواره مردان را از این عمل منع کرده و فرموده‌اند: «هر مردی که یک سیلی به صورت همسرش بزند، خدای عز و جل به «مالک» که مامور دوزخ است، دستور می‌دهد در آتش جهنم، هفتادسیلی به گونه او بزند.»