EJCN: رژیم غذایی مدیترانه‌ای خطر فشار خون بالا را کاهش می‌دهد

به گزارش مجله خبری نگار/در مطالعه‌ای که اخیراً در مجله اروپایی تغذیه بالینی منتشر شده است، محققان تأثیر طولانی‌مدت مصرف رژیم غذایی مدیترانه‌ای را بر بروز فشار خون بالا (هیپرتانسیون) در یک دوره ۲۰ ساله در گروهی از بزرگسالان بدون فشار خون بالا ارزیابی کردند.

فشار خون بالا تأثیر قابل توجهی بر سلامت جهانی دارد و منجر به عوارض جدی مانند بیماری قلبی و سکته مغزی می‌شود که به ویژه در کشور‌های با درآمد کم و متوسط ​​​​شایع است. با وجود دارو‌های ضد فشار خون موثر که سطح فشار خون جهانی را تثبیت می‌کنند، فشار خون بالا حدود ۳۰ ٪ از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به افزایش هزینه‌ها و مرگ و میر مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) می‌شود. اصلاح سبک زندگی مانند رژیم غذایی متعادل، ورزش و ترک سیگار برای درمان و پیشگیری از فشار خون بالا مهم است.

توصیه‌های بهداشتی شامل رژیم غذایی سرشار از غذا‌های گیاهی، چربی‌های سالم، پروتئین‌های بدون چربی و کم سدیم و الکل است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای که از دهه ۱۹۶۰ به دلیل توانایی‌اش در پیشگیری از بیماری‌های مزمن و کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی شناخته شده است، فاقد شواهد بلندمدت و قانع‌کننده‌ای برای اثربخشی آن در مدیریت فشار خون است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.

مطالعه ATTICA که مطابق با اعلامیه هلسینکی انجام شده است، یک مطالعه پزشکی بلندمدت مبتنی بر جمعیت است که میزان بروز بیماری‌های قلبی عروقی را در بزرگسالان یونانی بررسی می‌کند. این مطالعه با ۴۰۵۶ شرکت‌کننده آغاز شد که ۳۰۴۲ نفر از آنها رضایت خود را اعلام کردند و به مدت ۲۰ سال پیگیری شدند. مرحله اولیه مطالعه که در سال‌های ۲۰۰۱-۲۰۰۲ انجام شد، شامل مصاحبه‌های حضوری در منزل یا محل کار شرکت‌کنندگان بود. این مصاحبه‌ها توسط کارکنان آموزش‌دیده بهداشت انجام شد که داده‌های جامع اجتماعی-جمعیتی، بالینی و بیوشیمیایی را با استفاده از یک پروتکل استاندارد جمع‌آوری کردند.

اقدامات کلیدی شامل، از جمله، نمونه خون ناشتا برای ارزیابی گلوکز، انسولین، کلسترول تام (TC) و پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hsCRP) بود. شرکت‌کنندگان همچنین تحت معاینه فیزیکی برای تأیید عدم وجود بیماری قلبی عروقی و اندازه‌گیری فشار خون قرار گرفتند. عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی و عادات سیگار کشیدن به دقت ثبت شدند، الگو‌های غذایی با استفاده از پرسشنامه بسامد خوراک معتبر ارزیابی شدند و پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای با استفاده از MedDietScore ارزیابی شد.

این مطالعه از طریق ویزیت‌های پیگیری برنامه‌ریزی‌شده، که آخرین آن در سال ۲۰۲۲ بود، به مدت ۲۰ سال با شرکت‌کنندگان در ارتباط بود. فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی. اطلاعات بر اساس گزارش‌های خانواده و سوابق پزشکی افراد فوت‌شده تأیید شد.

این مطالعه از نرم‌افزار آماری برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مقایسه الگو‌های غذایی پایه و ۱۰ ساله و شناسایی چهار مسیر متمایز از پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای استفاده کرد. تجزیه و تحلیل‌های آماری شامل ضرایب همبستگی، آزمون‌های کای دو و مدل‌های رگرسیون لجستیک برای بررسی ارتباط بین پایبندی به رژیم غذایی و خطر فشار خون بالا بود و عوامل متعددی مانند سن، جنس، شاخص توده بدنی (BMI)، سبک زندگی و وضعیت سلامت پایه را در نظر گرفت.

این مطالعه که شامل ۱۴۱۵ شرکت‌کننده بود، ارتباط بین پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای و سلامت را در طول ۲۰ سال بررسی کرد. در ابتدا، میانگین سنی شرکت‌کنندگان ۴۱ سال بود و توزیع جنسیتی تقریباً برابر (۴۴٪ مرد) داشتند. جمعیت مورد مطالعه پایبندی متوسطی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای نشان دادند و میانگین امتیاز MedDiet آنها ۲۷.۱ بود. از نظر جسمی، ۶۳.۱٪ از افراد مورد مطالعه فعالیت بدنی کمی داشتند و حدود نیمی از آنها دارای اضافه وزن یا چاقی بودند. معاینات پزشکی شیوع کلسترول بالا را در ۳۵.۳٪ و دیابت را در ۳.۹٪ از شرکت‌کنندگان نشان داد.

تجزیه و تحلیل داده‌های پایه، همبستگی منفی آشکاری را بین پایبندی به رژیم غذایی مدیترانه‌ای و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک نشان داد، که نشان می‌دهد پایبندی بالاتر با سطح پایین‌تر فشار خون مرتبط است. طی دو دهه پیگیری، ۳۱۴ نفر به فشار خون بالا مبتلا شدند که ۲۲.۲٪ از موارد ابتلا را تشکیل می‌دهد. افرادی که به فشار خون بالا مبتلا شدند، مسن‌تر، عمدتاً مرد بودند و در مقایسه با افرادی که بدون فشار خون بالا باقی ماندند، سطح بالاتری از چاقی، پروفایل‌های قلبی-متابولیکی بدتر و مصرف مکرر دخانیات داشتند.

تجزیه و تحلیل عمیق نشان داد که امتیاز MedDietScore پایین‌تر در شروع مطالعه با بروز بیشتر فشار خون بالا مرتبط است. به طور خاص، شرکت‌کنندگانی که پایبندی کمی به رژیم غذایی داشتند، در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که پایبندی متوسط ​​یا بالایی داشتند، میزان فشار خون بالای ناگهانی به طور قابل توجهی بالاتری داشتند. تجزیه و تحلیل آماری تأیید کرد که هر واحد افزایش در امتیاز MedDietScore در شروع مطالعه با ۷ ٪ خطر کمتر ابتلا به فشار خون بالای ناگهانی در طول ۲۰ سال همراه بود. حتی پس از تعدیل عواملی مانند سن، جنس، BMI، سبک زندگی و وضعیت سلامت اولیه، ارتباط معکوس بین پایبندی به رژیم غذایی و خطر فشار خون بالا همچنان قابل توجه بود.

بررسی بیشتر مسیر‌های پایبندی به رژیم غذایی از ابتدا تا ۱۰ سال، الگو‌های متنوعی را نشان داد. یک یافته مهم این بود که شرکت‌کنندگانی که به طور مداوم به رژیم غذایی مدیترانه‌ای پایبند بودند (همیشه یک مسیر نزدیک) در مقایسه با افرادی که پایبندی آنها به مرور زمان کاهش یافته بود، میزان ابتلا به فشار خون بالا به طور قابل توجهی کمتر بود. در این گروه، خطر در مدل کاملاً تنظیم شده ۴۶.۵ ٪ کمتر بود که نشان دهنده اثر محافظتی پایبندی مداوم به رژیم غذایی مدیترانه‌ای در برابر فشار خون بالا است.