نگاه فناورانه شهید رئیسی؛ از نانو و هوش مصنوعی تا دیپلماسی علم‌وفناوری

به گزارش مجله خبری نگار، شهید ابراهیم رئیسی در طول سکانداری دولت سیزدهم، بار‌ها جلسات و نشست‌هایی با اساتید و نخبگان علم و فناوری داشت. اهمیت علم و فناوری و دانش‌بنیان برای رئیس جمهور شهید به پایتخت محدود نمی‌شد و در بسیاری از سفر‌های استانی با نخبگان و فعالان دانش بنیانی نشست برگزار می‌کرد و در این راستا مصوباتی نیز داشت.

استفاده از پتاسیل بالای یزد برای انتخاب شدن به عنوان استان فناور و دانش‌بنیان و ایجاد شهرک صنعتی تخصصی فناوری در کرمان، به عنوان دو نمونه از مصوبات و وعده‌های استانی رئیس‌جمهور شهید نشان از جایگاه مهم دانش‌بنیان برای شهید جمهور دارد.

طرح احداث پارک کلر ماهشهر برای تکمیل زنجیره تأمین کلر با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش بنیان و فناور داخلی، نیز نمونه دیگری از مصوبات رئیسی در سفر‌های استانی است.

در این راستا، بهره برداری از پروژه ملی و دانش‌بنیان کارخانه اسانس‌گیری اکالیپتوس خوزستان یک مورد از مصوبات استانی رئیس جمهور بود که به بار نشست؛ در این کارخانه از چهار تکنولوژی منحصر به فرد و بومی برای تولید اسانس اکالیپتوس با خلوص ۷۵ درصد استفاده می‌شود.

رئیسی معتقد بود بسیاری از مشکلات و مسائل کشور را با کمک نخبگان و توجه ویژه به علم و فناوری می‌توان حل کرد و همواره استفاده از نخبگان در حکمرانی مورد توجه وی بود.

رئیس جمهور شهید باور داشت که توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان، ایجاد اشتغال، رشد تولید و پیشرفت فناورانه را درپی دارد لذا هر نوع حمایت مالی و ارائه تسهیلات و تخصیص منابع به فعالیت‌های دانش‌بنیان، سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

شهید سید ابراهیم رئیسی با این که کمتر از یک دوره، ریاست دولت را به عهده داشت، اما در همین مدت نیز خدمات زیاد و شگرفی به حوزه فناوری و دانش‌بنیان کرد.

آخرین استوری صفحه شخصی رئیس‌جمهور نیز حاکی از اهمیت این حوزه برای وی بود. در این استوری رئیسی به معاون علمی و فناوری برای تشکیل کارگروهی ویژه و تدوین راهکار‌های لازم جهت تقویت سرمایه انسانی در حوزه فضای مجازی ماموریت داده بود.

در ادامه مطلب برخی از خدمات شاخص رئیس جمهور هشتم در حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان را می‌خوانید.

۱۵ دستور رئیسی درباره نخبگان و دانش‌بنیان‌ها به معاونت علمی

در بهمن‌ماه ۱۴۰۲، رئیسی در جلسه نظارت ستادی معاونت علمی ۱۵ دستور درباره رسیدگی به نخبگان و فعالیت‌های دانش بنیان به معاونت علمی داد.

رئیس جمهور تأکید داشت که هدف‌گذاری در زمینه ایجاد اشتغال باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر رفع کامل مشکل بیکاری فارغ التحصیلان، زمینه برای بازگشت نخبگان در خارج کشور نیز فراهم شود.

«اهتمام و پیگیری حل اختلاف نظر‌های احتمالی میان شرکت‌های دانش بنیان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی»، «تسریع و تسهیل صدور روادید برای رفت و آمد نخبگان شرکت‌های دانش بنیان فعال در کشور»، «فراهم کردن زمینه برای ورود شرکت‌های دانش بنیان به بورس»، «بازاریابی و بازارسازی داخلی و خارجی برای محصولات شرکت‌های دانش بنیان»، «حساسیت ویژه نسبت به واردات بی‌رویه و جلوگیری از ورود محصولات تولید مشابه شرکت‌های دانش بنیان داخلی»، «تسریع در رفع موانع اداری و کاهش مدت زمان جذب نخبگان»، «توجه به تنوع گرایی بر اساس اولویت‌های ملی» و «بررسی و ارزیابی دقیق تأثیر سیاست‌های اقتصادی، پولی و بانکی در توسعه شرکت‌های دانش بنیان» از دیگر دستورات و توصیه‌های مهم رئیس جمهور به مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری بود.

قانون جهش تولید دانش بنیان

تصویب و ابلاغ قانون «جهش تولید دانش‌بنیان» به همت مجلس یازدهم و با همکاری ویژه معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی با جدیت و پیگیری‌های شخص رئیس جمهور شهید به ثمر نشست.

این قانون به دنبال رفع نواقص و مشکلات قانونی پیش روی کسب و کار‌های دانش‌بنیان و خلاق است و به نوعی تضمین‌کننده ۲۰ سال آینده کشور در حوزه اقتصاد دانش بنیان است.
تصویب و ابلاغ قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، تحول بزرگی برای زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور به شمار می‌رود. مفادی که در این قانون تصویب شده، به توسعه بخش‌های مختلف زیست‌بوم فناوری و نوآوری از بخش‌های سرمایه‌گذاری و زیرساختی تا تولید محصول دانش‌بنیان و خلاق با استفاده از اختیارات معاونت علمی و فناوری کمک می‌کند.

به گفته معاون علمی و فناوری، نام‌گذاری سال توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی، باعث شد رئیس جمهور شخصا پیگیری کند که این قانون که در راستای شعار سال بود، به تصویب برسد.

دو یادگار ارزشمند رئیس‌جمهور شهید در حوزه دانش‌بنیان و فناوری

معاون علمی رئیس جمهور از شورای رهبری فناوری‌های هوش مصنوعی و شورای راهبری فناوری کوآنتومی به عنوان دو یادگار رئیس‌جمهور شهید یاد کرد که معاونت علمی سعی دارد تا پایان دولت سیزدهم این دو مهم را به سرانجام برساند. رئیس جمهور دستور اجرای این دو شورا را تصویب کرده بود.

هدف‌گذاری رئیسی برای ایستادن بر سکو‌های اول تا سوم منطقه در حوزه نانو و هوش مصنوعی

کشور ما رتبه‌های خوب جهانی در حوزه علم و فناوری کسب کرده است، اما به گفته معاون علمی، هدفگذاری رئیس‌جمهور شهید این بود که ایران در حوزه‌های راهبردی مثل نانو و هوش مصنوعی در منطقه بتواند در طول برنامه هفتم در جایگاه‌های اول تا سوم قرار بگیرد.

حکمرانی نخبگانی از سیاست‌های رئیس‌جمهور شهید بود

توجه ویژه رئیس جمهور به نخبگان تا جایی بود که ارتباطات با نخبگان خارج از کشور در دولت سیزدهم از طریق معاونت علمی توسعه یافت.

رشد ۳ برابری همکاری با نخبگان ایرانی خارج از کشور و رشد ۱.۸ برابری بازگشت نخبگان از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا از نتایج این توجه ویژه بود.

پای ثابت همه سفر‌های رئیسی دیپلماسی علم و فناوری بود

یکی از موضوعات اولویت دار رئیس جمهور شهید در همه تعاملات خارجی، حوزه علم و فناوری بود لذا یک رکن اصلی در همه سفرها، معاونت علمی بود. معاون علمی، در این‌باره می‌گوید: «سال گذشته بیش از ۳۰۰ هیئت تجاری را میزبانی کردیم. این عدد ۶ برابر سال ۱۴۰۱ است.»

خدمات رئیس‌جمهور شهید به دانش‌بنیان‌ها در عمل

۴.۸ برابر شدن قرارداد‌های بار اول دانش‌بنیان‌ها با دستگاه‌های دولتی، تخصیص ۴ برابری منابع به دانش‌بنیان‌ها، افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه نفت به ۶۰۰ شرکت، فروش ۵۳۰ همت شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته، سه برابر شدن صادرات دانش‌بنیان‌ها ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱، افزایش تعداد شرکت‌های دانش بنیان از ۵۰ مورد در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به حدود ۱۰ هزار مجموعه در سال ۱۴۰۲ (افزایش۲۰۰ برابری)، شکسته شدن انحصار‌ها در تولید تجهیزات پزشکی از سوی تولیدکنندگان ایرانی نمونه‌هایی از خدمات رئیسی در دولت سیزدهم در این راستا است.

از طرفی بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان صادرات محصولات دانش‌بنیان سال ۱۴۰۲ به دو و نیم میلیارد دلار رسید که حاکی از رشدی چندین برابری بوده و نشان‌دهنده توفیقاتی است که در این زمینه در دولت سیزدهم و با حمایت‌های رئیس جمهور شهید حاصل شده است.