چرا دچار اعتیاد می‌شویم؟ مفهوم‌شناسی اعتیاد

به گزارش مجله خبری نگار، اعتیاد یک اختلال مزمن در سیستم مغزی است که این چرخه شامل پاداش، انگیزه و حافظه است. این یعنی این که بدن شما از یک ماده یا رفتار لذت می‌برد، به خصوص اگر باعث رفتار اجباری یا وسواسی “پاداش” و عدم نگرانی در مورد عواقب آن باشد.

فردی که اعتیاد را تجربه می‌کند:‌

* نمی‌تواند از ماده دور بماند یا رفتار اعتیادآور را متوقف کند.

* عدم کنترل خود را نشان می‌دهد.

* تمایل بیشتری به ماده یا رفتار دارند.

* نادیده گرفتن اینکه چگونه رفتار آن‌ها ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شود.

* عدم پاسخ عاطفی

با گذشت زمان، اعتیاد می‌تواند به طور جدی در زندگی روزمره هر فردی اختلال ایجاد کند. افرادی که اعتیاد را تجربه می‌کنند نیز مستعد چرخه‌های عود و بهبودی هستند. این بدان معنی است که آن‌ها ممکن است بین استفاده شدید و ملایم نوسان کنند. با وجود این چرخه ها، اعتیاد معمولاً در طول زمان بدتر می‌شود. اعتیاد می‌توانند منجر به عوارض دائمی سلامت و مشکلات جدی مانند ورشکستگی شوند.

انواع اعتیاد چیست؟

بر اساس گزارش موسسه خیریه بریتانیا در مورد اعتیاد، از هر ۳ نفر در جهان یک نفر به نوعی اعتیاد دارد. اعتیاد می‌تواند به شکل هر ماده یا رفتار باشد.

شناخته شده‌ترین و جدی‌ترین اعتیاد به مواد مخدر و الکل است. (انواع مواد مخدر بین نوجوانان و جوانان) از هر ۱۰ آمریکایی یک نفر به هر دو اعتیاد دارد. از میان افراد معتاد به مواد مخدر، بیش از دو سوم نیز از الکل استفاده می‌کنند.

شایع‌ترین اعتیاد به مواد مخدر عبارتند از:

* نیکوتین موجود در تنباکو

* THC که در ماری جوانا یافت می‌شود

* مواد افیونی (مخدر) یا مسکن‌ها

* کوکائین

* مواد یا رفتار‌هایی که می‌توانند باعث اعتیاد شوند

در سال ۲۰۱۴، Addiction.com، وب سایتی که به کمک به افراد معتاد اختصاص داده شده است، ۱۰ نوع اعتیاد برتر را فهرست کرده است. علاوه بر نیکوتین، مواد مخدر و الکل، سایر اعتیاد‌های رایج عبارتند از:

* قهوه یا کافئین

* اعتیاد به قمار

* خشم به عنوان یک استراتژی مقابله‌ای

* غذا

* فن آوری و اعتیاد به اینترنت

* ارتباط جنسی

* کار کردن

انجمن روانپزشکی آمریکا در آخرین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اعتیاد به فناوری، جنسی و کار را به عنوان اعتیاد به رسمیت نمی‌شناسد.

برخی عادات یا رفتار‌های اجتماعی مانند اعتیاد به نظر می‌رسند. اما در مورد اعتیاد، زمانی که فرد «پاداش» خود را دریافت نکند، معمولاً واکنش منفی نشان می‌دهد. به عنوان مثال، فردی که به قهوه معتاد است می‌تواند علائم ترک فیزیکی و روانی مانند سردرد شدید و تحریک پذیری را تجربه کند.

نشانه‌های اعتیاد چیست؟

بیشتر نشانه‌های اعتیاد به اختلال در توانایی فرد در حفظ خویشتن‌داری مربوط می‌شود. این نشانه‌ها شامل تغییراتی است که عبارتند از:

* اجتماعی، مانند جستجوی موقعیت‌هایی که یک ماده یا رفتار را تشویق می‌کند.

* رفتاری، رفتار‌هایی که به جست و جوی عامل مرتبط با اعتباد است.

* مرتبط با سلامتی، مانند بی خوابی یا از دست دادن حافظه

* مربوط به شخصیت، شخصی که اعتیاد دارد. رفتار خود را متوقف نمی‌کند، حتی اگر مشکلاتی را که اعتیاد ایجاد می‌کند تشخیص دهد. در برخی موارد، آن‌ها همچنین عدم کنترل را نشان می‌دهند، مانند استفاده از بیش از حدمجاز.

برخی از تغییرات رفتاری و عاطفی مرتبط با اعتیاد عبارتند از:

* ارزیابی غیر واقعی یا ضعیف از مزایا و معایب مرتبط با استفاده از مواد یا رفتار‌ها

* سرزنش عوامل یا افراد دیگر برای مشکلاتشان

* افزایش سطح اضطراب، افسردگی و غم

* افزایش حساسیت و واکنش شدیدتر به استرس

* مشکل در شناسایی احساسات

* مشکل در تشخیص تفاوت بین احساسات و احساسات فیزیکی عواطف خود

چه چیزی باعث اعتیاد می‌شود؟

مواد و رفتار‌های اعتیاد آور می‌توانند یک “اوج” لذت بخش را ایجاد کنند که این هم از نظر جسمی و هم روانی است. شما معمولاً از برخی مواد بیشتر استفاده می‌کنید یا رفتار‌های طولانی‌تری انجام می‌دهید تا دوباره به همان میزان اوج برسید. به همین دلیل با گذشت زمان، ترک اعتیاد دشوار می‌شود.

تفاوت‌های مغزی

برخی افراد ممکن است یک ماده یا رفتار را امتحان کنند و دیگر هرگز به آن نزدیک نشوند، در حالی که برخی دیگر معتاد شوند. این تا حدی به دلیل لوب‌های پیشانی مغز است. لوب پیشانی به فرد این امکان را می‌دهد که احساس پاداش یا رضایت را به تاخیر بیندازد. در اعتیاد، لوب فرونتال دچار اختلال می‌شود و احساس رضایت آنی است.

نواحی دیگری از مغز نیز ممکن است در اعتیاد نقش داشته باشند. قشر کمربندی قدامی و هسته اکومبنس که با احساسات لذت بخش همراه است، می‌تواند پاسخ فرد را در مواجهه با مواد و رفتار‌های اعتیاد آور افزایش دهد.

سایر علل احتمالی اعتیاد عبارتند از عدم تعادل شیمیایی در مغز و اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی. این اختلالات می‌توانند به راهبرد‌های مقابله‌ای منجر شوند که به اعتیاد تبدیل می‌شوند.

قرار گرفتن زودهنگام در معرض مواد

کارشناسان بر این باورند که مواجهه مکرر و زودهنگام با مواد و رفتار‌های اعتیاد آور نقش بسزایی دارد. ژنتیک نیز احتمال اعتیاد را افزایش می‌دهد. طبق گفته انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا، حدود ۵۰ درصد. اما فقط به این دلیل که اعتیاد در خانواده وجود دارد، لزوماً به این معنا نیست که فرد به اعتیاد مبتلا می‌شود.

محیط و فرهنگ نیز در نحوه واکنش فرد به یک ماده یا رفتار نقش دارند. فقدان یا اختلال در سیستم حمایت اجتماعی یک فرد می‌تواند منجر به اعتیاد به مواد یا رفتار شود. تجارب آسیب زا که بر توانایی‌های مقابله‌ای تأثیر می‌گذارد نیز می‌تواند منجر به رفتار‌های اعتیاد آور شود.

مراحل اعتیاد چیست؟

اعتیاد اغلب به صورت مرحله‌ای ظاهر می‌شود. واکنش‌های مغز و بدن شما در مراحل اولیه اعتیاد با واکنش‌های مراحل بعدی متفاوت است.

چهار مرحله اعتیاد عبارتند از:

* آزمایش: از روی کنجکاوی استفاده می‌کند یا درگیر می‌شود.

* اجتماعی یا منظم: از موقعیت‌های اجتماعی یا به دلایل اجتماعی استفاده می‌کند یا درگیر آن می‌شود.

* مشکل یا خطر: با بی توجهی به عواقب، به شیوه‌ای افراطی استفاده می‌کند یا درگیر می‌شود.

* وابستگی: علیرغم پیامد‌های منفی احتمالی، به صورت روزانه یا چندین بار در روز از یک رفتار استفاده می‌کند یا درگیر آن می‌شود.

اعتیاد چه عوارضی دارد؟

اعتیادی که درمان نشود می‌تواند منجر به عواقب طولانی مدت شود. این عواقب می‌تواند باشد:

* فیزیکی، مانند بیماری قلبی، HIV/AIDS و آسیب‌های عصبی

* روانی و عاطفی مانند اضطراب، استرس و افسردگی

* اجتماعی، مانند زندان و روابط آسیب دیده

* اقتصادی، مانند ورشکستگی و بدهی

مواد و رفتار‌های مختلف اثرات متفاوتی بر سلامتی افراد دارند. عوارض جدی می‌تواند باعث نگرانی‌های سلامتی یا موقعیت‌های اجتماعی شود که منجر به پایان زندگی شود.

چگونه اعتیاد را درمان کنیم؟

همه انواع اعتیاد قابل درمان است. بهترین برنامه‌ها جامع هستند، زیرا اعتیاد اغلب بر بسیاری از زمینه‌های زندگی تأثیر می‌گذارد. درمان‌ها بر کمک به شما یا فردی که می‌شناسید تمرکز می‌کنند تا به دنبال اعتیاد و درگیر شدن در آن نباشید.

درمان‌های رایج عبارتند از:

* داروها، برای اختلالات روانی مانند افسردگی یا اسکیزوفرنی

* روان درمانی، از جمله درمان‌های رفتاری، گفتاری و گروهی

* خدمات پزشکی، برای کمک به درمان عوارض جدی اعتیاد، مانند ترک در طول سم زدایی

* مدیر پرونده اعتیاد، برای کمک به هماهنگی و بررسی روند درمان

* درمان اعتیاد بستری

* گروه‌های خودیاری و حمایتی

همچنین می‌توانید برای ارزیابی به روانپزشک مراجعه کنید. نوع درمانی که پزشک توصیه می‌کند به شدت و مرحله اعتیاد بستگی دارد. در مراحل اولیه اعتیاد، پزشک ممکن است دارو و درمان را توصیه کند. مراحل بعدی ممکن است از درمان اعتیاد بستری در یک محیط کنترل شده بهره‌مند شوند.

منبع: ذهن‌آرا