همه می‌خواهند از اسد امتیاز بگیرند، اما او تسلیم نمی‌شود

به گزارش مجله خبری نگار،نشریه فایننشال تایمز در این مطلب که با تیتر "جهان عرب در حال سنجش هزینه پذیرش دوباره بشار اسد است" کار کرده در ابتدا با اشاره به تلاش‌هایی که برخی کشور‌ها در جریان اتفاقات سیاسی و جنگ داخلی در سوریه برای طرد و منزوی کردن این کشور در عرصه بین‌المللی انجام دادند، نوشته است: بشار اسد حالا در نقشی متفاوت یعنی میزبان مقامات عربی ظاهر می‌شود.

فایننشال تایمز در ادامه مجموعه سفر‌های ماه‌های اخیر مقام‌های عربی به سوریه را علامت به پایان رسیدن انزوای منطقه‌ای ۱۲ ساله رئیس جمهور سوریه دانسته و نوشته است: در این منطقه حالا بحث تحلیلگران و مقام‌ها از امکانپذیر بودن پذیرش مجدد بشار اسد به سمت این که چه امتیازاتی باید از دمشق در ازای این پذیرش مجدد اخذ کرد، رفته است. جوزف داهر، یک کارشناس سوری در انستیتوی دانشگاه اروپایی در ایتالیا گفت: دیگر عادی سازی روابط با بشار به طرزی فزاینده اجتناب ناپذیر می‌نماید.

او خاطرنشان می‌کند: کشور‌های عربی ممکن است اختلافاتی را داشته باشند، اما این اختلافات به میزان چشمگیری در حال کاسته شدن بوده و متقابلا علاقه مشترک آن‌ها به ثبیت شکلی از ثبات مقتدرانه منطقه‌ای در حال افزایش است.

سردمدار این روند، امارات متحده عربی و عربستانی بوده‌اند که اخیرا وزرای خارجه‌شان در ماه آوریل با بشار اسد در شهر دمشق ملاقات کردند. وزیر خارجه عربستان تبدیل به اولین مقام عربستانی شد که از سال ۲۰۱۱ تاکنون در یک سفر رسمی به سوریه رفته است. بعد از این سفر، همتای سوریه‌ای او نیز با هدف بحث درباره بازگشت سوریه به مجاوران عربی خود به ریاض سفر کرد.

نشریه فایننشال تایمز در ادامه این مطلب با اشاره به تلاش‌های مقامات عربی برای امتیاز گرفتن از سوریه نوشته است: در این میان بشار اسد احساس اطمینان خاطر دارد. برخی مقام‌ها در جریان یک نشست اخیر وزرای امور خارجه با موضوع بحث درباره پذیرش مجدد سوریه به اتحادیه عرب گفتند، بشار اسد هیچ علاقه‌ای به دادن هیچ امتیازی نشان نداده است. یکی از این مقام‌ها گفت: سوری‌ها خواهان تسلیم کامل (طرف مقابل) هستند. برخی از آن‌ها حتی به شوخی می‌گویند که ممکن است خواستار عذرخواهی هم بشوند.

برخی کشور‌های عرب، اما مردد هستند؛ کویت و قطر جزو آن‌هایی بوده‌اند که به برنامه‌های تدارک دیده شده با رهبری عربستان برای دعوت از بشار اسد به نشست ماه جاری میلادی اتحادیه عرب اعتراض کردند. از طرف دیگر مقام‌های ارشد چند کشور عربی از جمله عربستان، اردن، عراق و مصر در حال بررسی مسائلی برای طرح کردن نزد مقام‌های سوریه‌ای بوده‌اند. یک دیپلمات بیان کرد، یک چنین مذاکراتی محک می‌زنند که آیا بشار اسد نسبت به بازگشت به دیپلماسی عربی "جدی است یا خیر. "

فایننشال تایمز با اشاره به این که کشور‌های عربی تحت رهبری امارات بعد از بازپس گیری کنترل اکثریت نقاط سوریه توسط دولت این کشور جرقه تعامل مجدد با دمشق را زدند و در این راستا امارات و بحرین در سال ۲۰۱۸ سفارت خود در دمشق را بازگشایی کردند، نوشته است:

اندرو تابلر، یک مقام سابق آمریکایی و کارشناس سیاست عربی در انستیتوی واشنگتن می‌گوید، فشار‌های دولت ترامپ در ادامه نگذاشت که دیگر کشور‌ها از این رویه پیروی کنند.

در آن مقطع منطقه درگیر رقابت بین ایران و عربستان سعودی بود بنا براین میل چندانی برای تعامل مجدد با بشار اسد وجود نداشت. کشور‌های حوزه خلیج فارس مدت زیادی بود که از گروه‌های مخالف دولت سوریه حمایت و با حضور فزاینده ایران در سوریه مخالفت کرده بودند.

اما در ادامه نگرش‌ها نسبت به تهران تغییر کرد و به گفته مقام‌های منطقه‌ای بخشی از دلیل این تغییر، فقدان وجود مسیری واضح از سمت آمریکا و میل امارات و عربستان برای کاستن از تنش‌ها با ایران و نایب‌های آن بود. همین روند راه را برای میانجی‌گری چین برای تنش زدایی بین ایران و عربستان در ماه گذشته میلادی هموار کرد.

یک مقام ارشد عربستانی گفت، مساله تعامل مجدد با سوریه "پیش نیاز" توافق آن‌ها نبود، اما "هر دو فاکتور بر همدیگر تاثیر گذاشتند. " او اضافه کرد: "فکر نمی‌کنم اگر برای برقرار ارتباط با ایران اقدام نکرده بودیم می‌توانستیم برای ارتباط با سوریه اقدام کنیم. "

حتی ترکیه که از حامیان مهم شورشیان مخالف با بشار اسد بوده نشانه‌هایی موقت را از تغییر احتمالی موضعش در قبال سوریه به دست داده است.

تابلر اظهار کرد: آمریکا بعد از زلزله‌های بزرگ ماه فوریه در مناطقی از ترکیه و سوریه، موقتا محدودیت‌های تحریم‌ها را علیه سوریه برداشت تا ورود کمک به این کشور را تسهیل کند و چیزی که باعث شگفتی آمریکا شد این بود که این تصمیم موقعیتی را که رهبران عربی مغتنم شمردند، ایجاد کرد.

فایننشال تایمز در ادامه این گزارش نوشته است: برخلاف سال ۲۰۱۸، تحرکات اخیر با واکنش منفی شدیدی از سمت واشنگتن مواجه نشده‌اند. محمد علا غانم، رئیس سیاستگذاری در انستیتوی شورای آمریکایی سوریه، یک گروه لابی‌گر مخالف با بشار اسد می‌گوید: سوریه اولویت اصلی دولت بایدن نبوده است.

غانم اظهار کرد: آمریکا زمانی می‌گفت که جراتش را دارید با بشار اسد روابط را عادی سازی کنید، اما حالا موضعش این است که اگر شما با بشار اسد عادی سازی می‌کنید حواستان باشد که امتیازی را از آن بگیرید. وی به اظهارات اخیر یک مقام ارشد آمریکایی اشاره کرد که گفته بود با وجود اینکه باید با سوریه به عنوان یک خودسر رفتار کرد، اگر کشور‌های عربی می‌خواهند دوباره با بشار اسد تعامل کنند باید از این تعامل امتیازی را اخذ کنند.

در واقع، حتی ریاض، که گشایش‌های دیپلماتیک اخیر خطاب به دمشق را رهبری کرده است، هنوز به عادی‌سازی کامل روابط با بشار اسد بدون تحرکی از طرف سوریه متعهد نشده است.

یک مقام ارشد عربستانی گفت: صرف این که شما کانال گفتگو را باز کنید به این معنی نیست که دیگر همه چیز تمام است. هنوز این کانال تمام و کمال گشایش نیافته، اما بدون این تعامل نمی‌توانید بر سر چیزی که می‌خواهید مذاکره کنید.