به گزارش مجله خبری نگار،تستوسترون به عنوان هورمون مردانه شناخته میشود، زیرا در مردان بیشتر یافت میشود. هورمون تستوسترون در واقع در زنان به مقدار کم تولید میشود. تستوسترون در دوران بلوغ حتی به میزان بیشتری ترشح میشود و رشد و تولید مثل سالم را در مردان تضمین میکند.
تستوسترون یک هورمون جنسی است که در اصل توسط گلبولهای لایه میانی تخمدان در زنان و توسط گلبولهای لیدی در بیضههای مردان ترشح میشود. علاوه بر این، تستوسترون همچنین توسط بخشهای دیگری از بدن نظیر بخش بالایی کلیه ها، پوست، مغز، غدههای بارتولین در زنان، غدههای پروستات و غدههای بزاقی نیز ترشح میشود، اما حجم تولید تستوسترون توسط این بخش ها، نسبت به تولید آن توسط تخمدانها و بیضهها کمتر است.
مقادیر تستوسترون در بدن مردان، بیشتر از مقادیر تولید شده در بدن زنان است. از میان مردان، بیشترین سطح تستوسترون در مردان جوان بوده و پس از گذر از سن جوانی، سطح آن کاهش مییابد. سطح تستوسترون در بدن همچنین به وسیله فعالیت بدنی، مصرف مواد غذایی خاص، تنظیم خواب و کاهش استرس تحت تأثیر قرار میگیرد.
هورمونهای FSH و LH تولید شده از غده هیپوفیز در مغز، تولید تستوسترون از بیضهها در مردان و تولید استروژن از تخمدانها در زنان، توسعه و حفظ یک سیستم تناسلی سالم را تضمین میکند. تستوسترون در مردان از بیضهها ترشح میشود و در تولید اسپرم نقش دارد. در زنان به مقدار کم توسط تخمدانها و غدد فوق کلیوی تولید میشود و منبع آن کلسترول است.
اندازه گیری تستوسترون معمولاً قبل از ساعت ۱۱ صبح به صورت ناشتا انجام میشود. تشخیص کمبود تستوسترون باید با اندازه گیریهای مکرر، حداقل دو بار تایید شود. از آنجایی که روش اندازه گیری تستوسترون آزاد یک آزمایش دشوار است، اندازه گیری تستوسترون آزاد که در آزمایشگاههای معمولی انجام میشود ممکن است قابل اعتماد نباشد. ممکن است پزشک شما به محاسبات متفاوتی در مورد سطح تستوسترون تام و پروتئینهای حامل آن به نام SHBG نیاز داشته باشد. سطح تستوسترون تام زیر ۳۰۰ نانوگرم در دسی لیتر در مردان نشان دهنده سطح پایین تستوسترون است.
علاوه بر تاثیر هورمون تستوسترون بر روی میل جنسی، اثراتی مانند ضعف تمرکز و حافظه، احساس بد، افکار افسردگی، اختلال خواب و افزایش خواب آلودگی، افزایش چربی بدن، شکستگی و پوکی استخوان، کاهش عملکرد فیزیکی یا کاری دارد، همچنین میتواند کاهش اعتماد به نفس را به دنبال داشته باشد.
تستوسترون که با ۴۰ سالگی شروع به کاهش میکند، با افزایش سن هر سال ۱-۲ درصد کاهش مییابد. به این شرایط آندروپوز یا یائسگی مردان نیز میگویند. علاوه بر این، علل ژنتیکی (بیماریهایی مانند کلاین فلتر)، بیماریهای غده هیپوفیز، تومورها و جراحی یا پرتودرمانی، بیماریهای بیضه، تروما، جراحی ناشی از تومور، دریافت شیمی درمانی، نارسایی کلیه، بیماریهای ریوی، دیابت، سندرم متابولیک، افزایش وزن و چاقی مزمن، از جمله دلایل کاهش تستوسترون هستند. امروزه استرس یکی از دلایل اصلی کمبود تستوسترون است. در اینجا آنچه باید در مورد علائم کمبود تستوسترون بدانید آورده شده است:
*تاخیر یا ناتوانی در رشد جنسی
*کاهش میل و فعالیت جنسی
*احساس بد داشتن.
*افسردگی.
*کاهش خود به خودی نعوظ.
*اختلال تمرکز و حافظه
*ژنیکوماستی (رشد سینه – درد).
*اختلال خواب و افزایش خواب آلودگی
*کاهش موهای بدن.
*کوچک شدن بیضه ها.
*ناتوانی در بچه دار شدن.
*عدم وجود یا کم شدن اسپرم
*افزایش چربی بدن.
*استئوکلازیس.
*کاهش عملکرد فیزیکی یا کاری.
*کاهش انگیزه و اعتماد به نفس.
*گرگرفتگی و تعریق.
کاهش انگیزه، اعتماد به نفس، احساس بد، افکار و خلق و خوی افسرده نیز میتواند بر شخصیت فرد تأثیر بگذارد.
درمان کمبود تستوسترون به علت بروز و اینکه آیا فرد میخواهد بچه دار شود یا خیر بستگی دارد. در موارد کمبود تستوسترون ناشی از هیپوفیز، درمانهای هورمونی HCG و FSH که از نظر فیزیولوژیکی تولید تستوسترون را تحریک میکنند، برای مردانی که میخواهند بچه دار شوند، تجویز میشود. مردانی که نمیخواهند بچه دار شوند، میتوانند برای درمان تستوسترون از قرص، تزریق ماهانه یا سه ماهه، ژل و ایمپلنت زیر پوست استفاده کنند. درمانهای تستوسترون باید توسط پزشکان متخصص و با بررسی عوارض جانبی تستوسترون در فواصل منظم انجام شود.
در برابر کمبود تستوسترون، سطح تستوسترون را میتوان با خواب کافی و با کیفیت، فعالیت بدنی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم افزایش داد. تغییرات سبک زندگی و کاهش وزن باعث افزایش سطح تستوسترون به خصوص در بیماران مبتلا به دیابت، چاقی و سندرم متابولیک میشود. برای اینکه دچار کمبود تستوسترون نشوید، باید از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید.
برای افزایش تستوسترون میتوان از غذاهای دریایی مانند صدف و میگو، سبزیجاتی مانند آووکادو، بروکلی، اسفناج، گل کلم، موز، تخم مرغ و عسل کمک گرفت.
کمبود تستوسترون میتواند باعث اختلال نعوظ شود، اما هیچ رابطه خطی بین میزان نعوظ و سطح تستوسترون وجود ندارد. به عبارت دیگر، در افرادی که سطح تستوسترون پایین و اختلال نعوظ دارند، اختلال نعوظ ممکن است علیرغم درمان با تستوسترون بهبود پیدا نکند. باز هم، برخی از مردانی که اختلال نعوظ ندارند ممکن است دچار کمبود تستوسترون شوند. اختلال نعوظ وضعیتی است که دلایل زیادی به جز کمبود تستوسترون دارد.
استفاده از تستوسترون تزریقی در بدنسازی به منظور افزایش سایز و قدرت عضلات، افزایش تعداد سلولهای قرمز خون، کاهش چربی بدن و افزایش تحمل در تمرینات بدنسازی مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، استفاده از تستوسترون تزریقی بدون مشورت با پزشک متخصص و نظارت صحیح میتواند عوارض و مشکلات جدی را به همراه داشته باشد.
استفاده نامناسب از تستوسترون تزریقی میتواند باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی مختلف شود که شامل افزایش خطر بروز بیماریهای قلبی، بروز بیماریهای پوستی، کاهش حجم تخمدانها در مردان و زنان، کاهش تولید شیر در زنان، افزایش خطر بروز سرطان پروستات و سرطان سینه در زنان و مردان، اختلال در ضربان قلب و فشار خون و ... میشود.
بنابراین، برای استفاده از تستوسترون تزریقی برای بدنسازی، باید حتما به دنبال مشورت با پزشک متخصص و نظارت صحیح باشید. پزشک متخصص میتواند به شما راهنماییهای لازم در مورد نحوه استفاده، مقدار استفاده و زمانبندی استفاده از تستوسترون تزریقی برای بدنسازی دهد و همچنین به شما در مورد عوارض و مشکلات ناشی از استفاده نامناسب از این هورمون هشدار دهد.
منبع:دندان لند