به گزارش مجله خبری نگار/برنا،پژوهش جدیدی از دانشگاه کلرادو بولدر نشان میدهد مصرف اریتریتول، شیرینکنندهای که در بسیاری از محصولات بدون قند و کمکربوهیدرات استفاده میشود، ممکن است سلامت عروق مغزی را تهدید کند و خطر سکته را افزایش دهد.
به گزارش science tech daily اریتریتول که سالها بهعنوان جایگزینی بیخطر برای شکر به افراد مبتلا به چاقی یا دیابت توصیه میشد، حالا در مرکز توجه پژوهشگران بهعنوان مادهای با آثار بالقوه خطرناک قرار گرفته است. این ترکیب که در بستنیهای رژیمی، نوشابههای بدون قند و خوراکیهای کتوژنیک یافت میشود حالا ممکن است بیش از آنچه تصور میشد، سلامت مصرفکنندگان را تهدید کند.
بیشتر بخوانید
احیای مغز در پارکینسون با خاموشکردن یک آنزیم!
سرعت پیری شما چقدر است؟
راز مغز در ذخیرهسازی منظم خاطرات کشف شد
مکانیسمی که پشت پرده این خطر نهفته است
محققان دانشگاه کلرادو بولدر در مطالعهای که در مجله Journal of Applied Physiology منتشر شده، سلولهای رگهای خونی مغز انسان را با دوزی از اریتریتول که معادل مقدار موجود در یک نوشیدنی رایج بدون قند است، تحت آزمایش قرار دادند. نتایج نگرانکننده بود:
• سلولها تولید مولکول نیتریکاکسید که مسئول گشاد شدن رگهاست را بهشدت کاهش دادند؛
• همزمان سطح اندوتلین-۱ پروتئینی که باعث تنگ شدن رگها میشود افزایش یافت؛
• پاسخ سلولها به مادهای لختهزا به شکل قابلتوجهی مختل شد؛
• و همچنین تولید رادیکالهای آزاد (ROS) افزایش یافت؛ ترکیباتی که میتوانند موجب التهاب، آسیب سلولی و پیری زودرس سلولها شوند.
این مجموعه از تغییرات به گفته آبرن بری، نویسنده اصلی مطالعه، میتواند زمینهساز سکته مغزی شود. او توضیح میدهد: اگر رگها تنگتر شوند و توانایی بدن در مقابله با لختههای خون کاهش پیدا کند، طبیعتاً خطر بروز سکته مغزی افزایش مییابد. ما در این پژوهش نشان دادیم که اریتریتول چطور میتواند این مسیر را فعال کند.
نگرانی از مصرف روزانه در محصولات غذایی رایج
اریتریتول یک الکل قندی است که در سال ۲۰۰۱ توسط FDA تأیید شد و در صدها محصول غذایی استفاده میشود. این ترکیب تقریباً بدون کالری است، شیرینی آن حدود ۸۰ درصد شکر است و اثر بسیار ناچیزی بر سطح قند خون دارد، اما پژوهشگران هشدار میدهند که حتی مقدار اندک آن نیز میتواند اثرات مخربی بر سلولهای عروقی داشته باشد.
کریستوفر دسوزا، استاد فیزیولوژی یکپارچه و سرپرست این مطالعه میگوید: ما از همان مقدار اریتریتولی استفاده کردیم که در یک وعده نوشیدنی معمول بدون قند یافت میشود. حالا تصور کنید که یک فرد در روز چندین وعده از این محصولات مصرف کند... طبیعتاً خطرات میتوانند شدیدتر باشند.
ارتباط با یافتههای قبلی درباره سکته و حمله قلبی
این پژوهش در ادامه نتایج مطالعات دیگری انجام شده که نشان داده بودند افراد با سطح بالاتر اریتریتول در خون، احتمال بیشتری برای تجربه سکته قلبی یا مغزی در سه سال آینده دارند. اکنون، این مطالعه جدید نشان میدهد که این خطر میتواند ناشی از اختلال مستقیم عملکرد سلولهای رگهای خونی باشد.
پژوهشگران تأکید دارند که مطالعه آنها روی سلولهای انسانی در آزمایشگاه انجام شده و نیاز به تحقیقات وسیعتر انسانی وجود دارد. با این حال، آنها معتقدند وقت آن رسیده که درباره ایمنی شیرینکنندههای مصنوعی، بهویژه اریتریتول، تجدیدنظر شود.
دسوزا توصیه میکند که مصرفکنندگان با دقت برچسب محصولات غذایی را بخوانند و در صورت مشاهده ترکیباتی مانند «اریتریتول» یا «sugar alcohol»، نسبت به مصرف آن هوشیار باشند.
او میگوید: با توجه به یافتههای ما و شواهد اپیدمیولوژیکی موجود، عاقلانه است که مردم مصرف شیرینکنندههای غیرمغذی را تحت نظر داشته باشند و تصور نکنند که، چون قند نیستند، الزاماً بیخطرند.