چالش تولید قطعات بی‌کیفیت خودرو در کشور

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: کشورمان طی سالیان گذشته با بحران تولید خودرو روبرو بوده است به طوری که ساخت یک خودرو اقتصادی با کیفیت برای مسئولین امر به مهمترین هدف تبدیل شده است به همین منظور سید رضا فاطمی امین با ابراز گلایه از این موضوع اظهار کرد: نمی‌توانیم از همه ظرفیت خودروسازی کشور استفاده کنیم، زیرا ما خودروی اقتصادی و محصول جدیدی نداریم که متناسب با تقاضا و قدرت خرید عموم مردم باشد.

وزیر صمت افزود: اگر خودروسازان ما دو شیفت کار کنند ما برای امسال ظرفیت مونتاژ ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه را داریم و اگر سه شیفت کار کنند ظرفیت بیشتر هم می‌شود، اما هم اکنون تولید کمتر از ظرفیت است، به طوری که که در سال گذشته فقط ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شد. وی ادامه داد: نبود خودروی اقتصادی روی خط تولید یکی از نقایص صنعت خودروسازی است که البته شرکت ایران خودرو تولید یک محصول جدید را آغاز کرده است ضمن اینکه ما هم در بخش واردات، مشوق‌هایی برای واردات خودرو‌های اقتصادی پیش بینی کرده ایم. فاطمی امین گفت: ضمن اینکه از دو خودروساز بزرگ کشور خواسته ام تا تولید محصولات جدید را به سمت تولید خودرو‌های اقتصادی سوق دهند تا جایگزین محصولاتی مانند تیبا بشوند. بخش زیادی از این امر به کیفیت پایین قطعات خودرو برمی گردد که باید قطعه سازان باید با افزایش همکاری با موسسات دانش بنیان به تولید این قطعات بی کیفیت پایان دهند.

قطعه سازان سهیم در کیفیت پایین خودرو‌های داخلی

روح الله ایزدخواه گفت: در صنعت خودرو که یک زنجیره صنعتی بوده، قطعه سازی، دومین رکن مهم صنعت به شمار می‌آید، کیفیت خودرو اگر امروز مشکل دارد عمدتا در قطعه سازیست که البته دامن خودروساز را هم می‌گیرد. به گفته عضو کمیسیون صنایع مجلس، خودروساز و قطعه ساز اعضای یک خانواده هستند، اما رابطه درستی با یکدیگر ندارند یعنی رابطه قراردادی، رابطه حقوقی و مالی قطعه سازان و خودروسازان درست نیست. ایزدخواه گفت: اساسا باید نوآوری در درون زنجیره صنعت خودرو منتشر شود که قطعه سازی هم از این جهت بسیار حائز اهمیت است، اگر رابطه میان قطعه سازی و خودروسازی و از طرفی مراکز تحقیق و توسعه، دانشگاه ها، مراکز نوآوری و شرکت‌های دانش بنیان به درستی شکل می‌گرفت امروز شاهد شرایط کنونی در صنعت خودرو نبودیم. این نماینده مجلس ادامه داد: این انتقاد به وزارت صمت وجود داردکه فقط به خودروساز توجه کرد، در حالی که خودروسازی زنجیره‌ای ست که قطعه سازی، خدمات پس از فروش، نشان‌های تجاری و تحقیق و توسعه دارد که همه این موارد، صنعت خودروسازی را شکل می‌دهند؛ وزرای صنعت اغلب با فشار رانتی از دو خودروساز حمایت می‌کنند در حالی که باید رابطه صنعت خودرو از جمله با قطعه سازی را تنظیم کنند. به گفته عضو کمیسیون صنایع مجلس، از دیگر موارد مهم، رابطه دانشگاه با قطعه سازی است؛ قطعه سازی جایی است که در آن نوآوری‌های متعدد محصول و نوآوری در فرآیند را شاهد هستیم، گاهی قطعه ساز در خودروساز سهام دار می‌شود که این روش کاری، در برخی کشور‌ها ممنوع است و مشکل ایجاد می‌کند و خودروساز را تحت سیطره خود قرار می‌دهد.

ضرورت ارتباط قطعه سازان داخلی خودرو با قطعه سازان بین المللی

آرش محبی نژاد با بیان اینکه برخی قطعات خودرو مورد تقاضای خودروسازان مطرح دنیا هستند، گفت: در حال حاضر قطعه سازان به طور مستقیم به هیچ خودروساز بین المللی قطعه صادر نمی‌کنند. دبیر انجمن قطعه سازان همگن کشور با اشاره به اینکه برخی قطعات مانند قطعات ریخته گری، تزریقی و پلاستیکی قابلیت صادرات دارند، افزود: برخی قطعه سازان داخلی برخی قطعاتی که مزیت نسبی رقابتی را در داخل کشور دارند، به شرکت‌های قطعه ساز خارجی صادر می‌کنند. به گفته محبی نژاد، صادرات قطعات می‌تواند افزایش یابد که برای انجام این کار باید با قطعه سازان بین المللی ارتباط داشته باشیم؛ اکنون برخی قطعه سازان به طور مستقیم با شرکت‌های خودروساز مطرح دنیا ارتباطی ندارند، اما غیر مستقیم با زنجیره تامین برخی خودروسازان مطرح ارتباط دارند.

آسیب صنعت خودرو از تولید با قطعات بی کیفیت

فرزین انتصاریان- رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران، ضمن تاکید براینکه بی‌کیفیتی خودرو‌ها علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی و حقوقی، صنعت خودروسازی ایران را با وجود قدمت بسیار در محدوده مرز‌های کشورمان زمین گیر کرده است، گفت: بررسی دلایل ناکارآمدی و بهره‌وری نامناسب این صنعت نیازمند بررسی ابعاد مختلف مشکلات و سیاست‌های صنعتی و اقتصادی حاکم بر این صنعت است که در مرکز آن‌ها، نبود راهبرد توسعه و ارتقا کیفیت صنعت خودروسازی و به‌ویژه در صنعت قطعه‌سازی قراردارد. مشکلات کیفیت محصولات خودرویی در زنجیره تولید خودرو، وابستگی مستقیم به کیفیت قطعات دارد.

وی تصریح کرد: وضعیت کنونی صنعت قطعه‌سازی خودرو کشور، حاکی از رفتار تهاجمی و فشار‌های مالی تولیدکنندگان خودرو و نهاد‌های نظارتی و بازرسی بر قطعه‌سازان است که عملا این بنگاه‌ها را به سمت رفتار تقابلی تنها برای ادامه حیات خود و بی‌تفاوتی در توسعه کیفیت پیش برده است. در نتیجه، اغلب این بنگاه‌ها انگیزه‌ای برای رشد و بهبود کیفیت، اصلاح سیستم مدیریت کیفیت محصول یا حتی توسعه کسب و کار خود ندارند. انتصاریان ادامه داد: براین اساس انجمن مدیریت کیفیت ایران عطف به درخواست تشکل‌های تخصصی حوزه قطعات و خودروسازی و همچنین لزوم تاکید بر ارتقا کیفیت خودرو‌های داخلی، پروژه ارتقا سیستم مدیریت کیفیت در صنعت خودروسازی متمرکز بر شرکت‌های قطعه‌ساز را با هدف بهبود زیر ساخت‌های موثر بر کیفیت مبتنی بر برنامه راهبردی توسعه و ارتقای کیفیت صنعت قطعه‌سازی خودرو در دستور کار قرار داد. پس از تحقیقات گسترده در سطوح ملی و بین‌المللی "مدل راهبردی و برنامه‌های اساسی توسعه و ارتقا کیفیت صنعت قطعه سازی خودرو" را طراحی کرده است. انجمن ما آمادگی دارد در اسرع وقت این برنامه‌ها را با همکاری مسئولان و ذی‌نفعان صنعت خودروسازی ایران اجرائی کند.

رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران در ادامه ضمن اشاره به اینکه در این طرح، انجمن با نگاهی متفاوت از رویکرد جاری، بهبود کیفیت زنجیره تامین صنعت خودرو را با تمرکز بر توسعه سیستم مدیریت کیفیت شرکت‌های قطعه‌ساز هدف قرار داده است، تاکید کرد: انجمن با نگاهی کلی‌نگر، راهبردی و همه جانبه، وضعیت صنعت خودرو سازی و زنجیره تامین آن را از منظر مدیریت کیفیت با همکاری انجمن خودروسازان ایران، انجمن‌ها قطعه‌ساز و انجمن خدمات پس از فروش، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است؛ مسلما اجرای چنین برنامه گسترده و راهبردی بدون حمایت متولیان و مسئولان صنعت خودروسازی و پشتیبانی و حمایت شرکت‌های خودروساز امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: طرح تحول کیفیت در زنجیره تامین، در قالب یک برنامه پنج ساله تنظیم شده تا بصورت یکپارچه زمینه رفع مشکلات خودروسازی را از نقطه نظر کیفیت مورد بررسی و اصلاح قرار دهد. این طرح، ایده‌ها را از خودروسازان و قطعه‌سازان دریافت کرده تا در دیدگاه کلان، نقاط ضعف درون‌سازمانی را رفع کند. همچنین نحوه تامین مالی این طرح از محل آزادسازی مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازان در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی شده که با آزادسازی بخشی از مطالبات قطعه‌سازان با تمرکز بر ارتقا کیفیت، اقدامات صورت گیرند. از طرف دیگر آمار‌ها نشان می‌دهد نزدیک به ۱۲۰۰ قطعه ساز در زنجیره تامین داخلی حضور دارند که توانمندسازی آن‌ها و رفع موانع تولید می‌تواند سبب تقویت گوشه‌ای از نیاز بازار به کالا‌های ایرانی شود.