تولید روزانه ۱۱۰ تن پسماند بیمارستانی در تهران

به گزارش مجله خبری نگار، شینا انصاری در وبینار نقش مدیریت بهینه پسماند‌ها در ارتقای سلامت و بهداشت که به مناسبت هفته سلامت توسط سازمان مدیریت پسماند برگزار شد، گفت: با توجه به اهمیت موضوع سلامت شهری، طی سال‌های گذشته شهرداری تهران و به‌طور مشخص سازمان مدیریت پسماند نسبت به جمع‌آوری، دفع و امحای پسماند‌های پزشکی اقدام کرده است، درحالی‌که طبق قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی مترتب بر آن می‌بایست پس از تبدیل این پسماند‌ها به پسماند‌های عادی، شهرداری آن‌ها را جمع‌آوری کند.

مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با بیان اینکه بخش اعظم پسماند‌هایی که در مراکز بزرگ و کوچک واحد‌های درمانی تولید می‌شوند، در گروه پسماند‌های خطرناک قرار می‌گیرند و انجام کنترل‌های لازم و مدیریت صحیح و هوشمندانه آن‌ها بسیارحائز اهمیت است، تصریح کرد: مدیریت نامناسب پسماند‌های بیمارستانی می‌تواند موجب انتشار عفونت و عوامل بیماری‌زا و گسترش بسیاری از بیماری‌های خطرناک مانند ایدز، هپاتیت‌های B ,C از طریق زخم‌های حاصل از پسماند‌های تیز و برنده شود. ضمن اینکه عوامل شیمیایی و فلزات سنگین مانند جیوه، برم و نقره که در برخی تجهیزات پزشکی وجود دارد، تا مدت‌های مدیدی در طبیعت باقی می‌ماند.

انصاری خاطرنشان کرد: بیمارستان‌های کشور به عنوان یکی از بزرگ‌ترین منابع تولید پسماند‌های پزشکی روزانه ۴۰۰ تن پسماند تولید می‌کنند که این آمار در شهر تهران در ایام کرونا بالغ بر ۱۱۰ تن در روز بوده است. بخشی از این پسماندها، پسماند‌های خطرناکی هستند که در صورت عدم اعمال مدیریت مناسب مخاطرات زیادی برای محیط زیست، بهداشت محیط و سلامتی شهروندان ایجاد می‌کنند.

مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با اشاره به اینکه از سال ۱۳۸۶ با تصویب و ابلاغ ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماند‌های پزشکی و وابسته در کشور روش‌های تصفیه و بی‌خطرسازی غیرسوز مطرح شده است و متعاقب آن بیمارستان‌های کشور مجهز به سیستم‌های غیرسوز شدند، گفت: نکته قابل توجه این است که استفاده و راهبری این سیستم‌ها به‌صورت مجزا در واحد‌های درمانی به نحوی که بتواند پسماند‌های ویژه بیمارستانی را به معنای واقعی کلمه بی خطر و نه کم خطر و صرفا ضدعفونی یا disinfect کند به سختی قابل حصول است.

انصاری افزود: در مرحله پایش پسماند‌های پزشکی، طبق قانون، تولیدکنندگان پسماند پزشکی موظفند پسماند‌های تولیدی خود را شناسایی و آمار تولید را به تفکیک چهار دسته اصلی یعنی «عفونی»، «تیز و برنده»، «شیمیایی - دارویی» و «عادی» به‌صورت روزانه ثبت کنند.

مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران تصریح کرد: موضوع بعدی نگهداری این پسماند‌ها در مراکز درمانی در اتاق مبرد همچنین مدت زمان نگهداری پسماند است که در صورت نبود سیستم خنک‌کننده، زمان نگهداری موقت پسماند‌های عفونی یعنی فاصله زمانی بین تولید و ضدعفونی شدن در شرایط آب و هوای گرم ۲۴ ساعت و سرد ۴۸ ساعت است.

وی با تاکید بر اهمیت پایش دستگاه‌های ضدعفونی کننده پسماند‌های عفونی مراکز پزشکی گفت: هر یک از انواع دستگاه‌های ضدعفونی کننده باید مجهز به تجهیزات ثبت کامپیوتری یا گرافیک باشد تا به‌طور اتومات و مداوم پایش شده و تاریخ، زمان، روز، تعداد بار در زمان مشخص شود. دستگاه ضدعفونی کننده باید حداقل سالی یکبار کالیبره شود و مستندات در زمان بازدید موجود باشد تا محصولات جانبی سمی یا خطرناک در حین کار تولید نشود. مرحله بعد پایش میکروب‌زدایی پسماند‌های عفونی توسط دستگاه‌های غیرسوز است که با استفاده از اندیکاتور‌های باکتریایی می‌توان میکروب‌زدایی پسماند‌های پزشکی را صحه گذاری کرد. به نحوی که هر دستگاه ضدعفونی کننده باید قابلیت غیرفعال‌سازی میکروبی اسپور‌های باکتری به میزان حداقل شش کاهش لگاریتمی در پایه ۱۰ را داشته باشد.

انصاری با بیان اینکه بررسی‌ها حاکی از وجود مشکلات متعدد در عملکرد دستگاه‌ها به علت نقایص فنی، عدم کالیبراسیون، عدم نگهداشت و راهبری مناسب و نبود امکانات برای رصد و نظارت کافی و وافی بر عملکرد تک تک این تجهیزات دارد، اظهار کرد: حال اگر علاوه بر مراکزی که این تجهیزات را دارند یعنی بیمارستان‌ها، مراکز زیادی مانند مطب‌های پزشکی، مراکز تزریقات محلی، کلینیک‌ها، وآزمایشگاه‌های تشخیص طبی و پژوهشی و سایر مراکز خرد که بالغ بر ۴۲۰۰ مرکز در تهران هستند را در نظر بگیریم، خواهیم دید که تنها در رابطه با مدیریت بهینه پسماند‌های بیمارستانی بالاخص پسماند‌های عفونی و تیز و برنده با مشکلات عدیده‌ای روبه رو هستیم که فشار مدیریتی و اجرایی آن علیرغم عدم الزام و تکلیف قانونی شهرداری‌ها همچنان بر دوش شهرداری تهران سنگینی می‌کند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، انصاری در پایان یادآور شد: علاوه بر مساله پسماند‌های ویژه پزشکی، مساله دیگر پسماند‌های ویژه و صنعتی است که لازم هست با توجه به خطرات جدی این دسته از پسماند‌ها از جمله پسماند‌های برق و الکترونیک و پسماند‌های حاوی جیوه و الزام جایگزینی لامپ‌ها و تجهیزات پزشکی دارای جیوه با انواع فاقد جیوه، با توجه به الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون میناماتا برای مدیریت آن‌ها هم اقدامی اثرگذار از جانب متولیان انجام شود.