مجله خبری-سبک زندگی نگار هر گاه بین دو یا چند نفر در امری از امور توافق و سازگاری وجود نداشته باشد، به عبارت «آبشان از یک جوی نمیرود» استناد و استشهاد میکنند. در این عبارت مثلی به جای نمیرود گاهی فعل نمیگذرد هم به کار میرود، که در هر دو صورت معنی و مفهوم واحد دارد.
سابقا که شهرها لوله کشی نشده بود سکنه هر شهر برای تامین آب مورد احتیاج خود از آب رودخانه یا چشمه و قنات، که غالبا در جویهای سرباز جاری بود استفاده میکردند. به این ترتیب که اول هر ماه، یا هفتهای یک بار- بسته به قلت یا وفور آب- حوضها و آب انبارها را با آب جوی کوچه پر میکردند و از آن برای شربت و شستشو و نظافت استفاده میکردند.
طبیعی است در یک محله که دهها خانه دارد و همه بخواهند از آب یک جوی در دل شب استفاده کنند، چنانچه بین اشخاص خانوادهها سازگاری وجود نداشته باشد، هر کس میخواهد زودتر آب بگیرد.
همین عجله و شتاب زدگی و عدم رعایت تقدم و تأخر سبب مشاجره و منازعه خواهد شد. شبهای آب نوبتی در محلههای تهران واقعأ تماشایی بود. زن و مرد و پیرو جوان از خانهها خارج میآمدند و چنان قشقرقی به راه میانداختند که هیچکس نمیتوانست تا صبح بخوابد.
شادروان عبد الله مستوفی مینویسد:” من کمتر دیده ام که دو نفر که از یک جوی آب میبرند از همدیگر راضی باشند و اکثر بین دو شریک شکراب میگردد. “
۱- یعنی آنقدر با یکدیگر دشمن اند که حتی اگر هرکدامشان آبی را بر جویی بریزد آبهای هیچ کدامشان از یک مسیر نمیگذرند و این اوج اختلاف را نشان میدهد.
۲- این ضرب المثل زمانی به کار میرود که دو یا چند نفر همیشه با یکدیگر خصومت و جنگ داشته باشند.
۳- کنایه از ناسازگاری و ناهماهنگی افراد است.