متکی: می‌توان به لغو تحریم‌ها امیدوار بود

به گزارش مجله خبری نگار، منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه در همایش خانه احزاب که با موضوع منافع ملی ایران در مذاکرات وین برگزار شد، اظهار کرد: ما در مجلس هفتم که دو سال از طرح مسئله هسته‌ای در دولت اصلاحات گذشته بود اولین مصوبه‌ای که گذراندیم این بود که حمایت مجلس از دولت در بحث هسته‌ای و ضرورت فعالیت صلح آمیز هسته‌ای را داشته باشیم.

وی افزود: در همین راستا یکی از روز‌های تاریخی مجلس رقم خورد و ما توانستیم امضای بخش قابل توجهی از نمایندگان مجلس با گرایش‌های مختلف سیاسی را برای حمایت از فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورمان بگیریم و در روز رای‌گیری نیز این طرح با اتفاق ارا به تصویب رسید تا یکپارچگی ایران در به رسمیت شناختن فعالیت هسته‌ای کشورمان به عنوان یک حق مسلم به شکل قاطع اعلام شود. بعد‌ها هم که بنده در وزارت خارجه مسئول پیگیری تداوم فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای در کشور شدم بر روی این نکته تاکید داشتم که مسئله هسته‌ای یک موضوع ملی است و حمایت آحاد ملت و همچنین احزاب و تشکل‌های سیاسی به عنوان نمایندگان مردم همواره پشتوانه ما در مسیر تحقق منافع ملی در این حوزه است.

متکی با بیان اینکه در این فراز و نشیب ۱۶ ساله ما به این نتیجه رسیدیم که دشمن با طراحی به دنبال کار بر روی پرونده هسته‌ای ایران است، تاکید کرد: این در حالی بود که ما طراحی واحدی در این حوزه نداشتیم و در یک برهه حسن نیتی را نشان دادیم با این امید که با این رویکرد بتوانیم به منافع ملی دست پیدا کنیم. البته اگر ما در آن برهه تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای را نمی‌پذیرفتیم امروز این گزاره مطرح می‌شد که اگر آن روز تعلیق را می‌پذیرفتیم شاید تحریم‌ها به شکل کامل لغو می‌شد و کشور یک دهه درگیر مسائل مرتبط با پرونده هسته‌ای نمی‌شد؛ بنابراین ما یک تعلیق ۲ ساله را پذیرفتیم، ولی در عین حال در ماه‌های پایانی دولت هشتم بود که اروپایی‌ها پاسخ این حسن نیت ایران را دادند و در این پاسخ همه چیز جز به رسمیت شناختن حق فعالیت هسته‌ای صلح آمیز برای ایران وجود داشت؛ بنابراین در همان ماه‌های پایانی دولت اصلاحات بود که مسئله فک پلمب از تاسیسات هسته‌ای مطرح و اجرایی شد.

وزیر اسبق امور خارجه ادامه داد: همان مقطع بود که غربی‌ها اعلام کردند اگر تعلیق را بشکنید ما پرونده شما را به شورای امنیت خواهیم برد، ولی ایران به درستی زیر بار تهدیدات زورگویانه قرار نگرفت و همین پروسه موجب شد تا در روز‌های ابتدایی دولت نهم ما درگیری بیشتری با غرب بر سر فعالیت‌های هسته‌ای پیدا کنیم؛ بنابراین اینکه آمریکایی‌ها و غربی‌ها در پرونده هسته‌ای و به درازا کشیدن این پرونده را برای اهداف دیگری در نظر دارند همواره باید گوشه ذهنمان قرار دهیم.

متکی با بیان اینکه زمانی که برجام در دولت دوازهم به نتیجه رسید مهمترین دستاورد آن لغو تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل بر روی کاغذ بود، اما لغو تحریم‌ها بدون عمل به آن برای ما یکسان بود، گفت: ما در دوره‌های مختلف مذاکرات هسته‌ای دریافتیم که باید استراتژی طرف مقابل را بدانیم. همه دولت‌ها از سال ۸۲ تا کنون به دنبال حل مسئله هسته‌ای و تحقق منافع ملی در این مسئله بودند، اما تصور من این است که جهت گیری‌های ما متفاوت بوده که ناشی از تفاوت دیدگاه سیاسی دولت‌ها بوده است.

وی ادامه داد: کشور‌ها در مسائل سیاسی اگر احساس کنند که دولتی وجود دارد که قابل پیش بینی نیست از آن کشور به عنوان کشور یاغی یاد می‌کنند، اما در مذاکرات در عین حال ما نباید قابل پیش‌بینی باشیم و طرف مقابل باید بداند که ما گزینه‌های مختلفی داریم. مسئله‌ای که تجربه این سال‌ها به ما نشان داده و هر بار به آن توجه نکردیم در مذاکرات دچار مشکل شدیم. خروجی این اشتباه بود که موجب شد تا تحمیل تحریم‌های جدید از دوره اوباما و پس از انعقاد برجام شروع شود نه در دوره ریاست جمهوری ترامپ.

متکی تاکید کرد: اگر غربی‌ها احساس کنند که نگاه ما این است که بدون مذاکره و تعامل با غرب مشکلات کشور قابل حل و فصل نیست بدون شک شرایط برای تیم مذاکره کننده کشورمان نیز به مراتب دشوارتر خواهد شد. امروز مذاکرات در فضای متفاوتی در جریان است و از نظر من اینکه ما از ریز مذاکرات خبر نداریم یکی از نکات مثبت این دور از مذاکرات است؛ چرا که ما امورات کشور به ویژه مسائل اقتصادی را به مذاکرات گره نزده‌ایم. مسئله‌ای که رهبری نیز در این سال‌ها با بیان اینکه نباید اقتصاد کشور را شرطی کرد مورد تاکید قرار دادند، ولی متاسفانه به این مسئله آنطوری که باید و شاید توجه نشد.

متکی گفت: با این حال شاهد هستیم که دولت سیزدهم این نکته کلیدی را مورد نظر قرار داده و مذاکرات امروز از موضعی همراه با مناعت طبع در حال پیشروی است، البته دو نتیجه قابل پیش‌بینی همواره مطرح است که یا به نتیجه خواهد رسید و یا نخواهد رسید، ولی شرایط امروز منطقه و بین الملل از جمله شرایط داخلی متزلزل دولت بایدن در آمریکا بیانگر این است که در صورت یکپارچگی احزاب و تشکل‌های سیاسی در ایران و تاکید آن‌ها بر حق مسلم ایران برای غنی‌سازی صلح‌آمیز هسته‌ای می‌توان به لغو تحریم‌ها نیز امیدوار بود.