مجله خبری-سبک زندگی نگار: چه دلایلی میتواند باعث ترک ورزش شود؟ وقتی پس از مدتی به باشگاه برمیگردید، ممکن است که احساس کنید تمرینات برایتان سخت شده است. ترک ورزش و بازگشت به آن پس از یک وقفه کوچک، میتواند مثل وزنهزدن برای اولین بار باشد.
احتمالا تجربه این موضوع را دارید و میدانید که جلسه اول پس از مدتی دوری از ورزش، چه احساس عجیبی دارد. این تغییر از نظر فیزیکی و ذهنی، واقعی و کمی دلسرد کننده است؛ اما واقعا چقدر شما را از هدف تناسب اندامتان دور میکند؟
چقدر طول میکشد تا دوباره انجام تمرینات برایتان آسان شود؟
شما بهعنوان یک فرد ورزشکار، اگر چند روزی ورزش را کنار بگذارید اتفاق بدی رخ نخواهد داد. در واقع گاهی ممکن است برای بدن شما خوب باشد و به این استراحت نیاز داشته باشد.
برای بیشتر افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند و سطح آمادگی متوسط تا بالایی دارند یک هفته استراحت، فرصتی برای استراحت و تجدید قوا در ذهن و بدن است. البته با فرض اینکه به این استراحت عادت نکنید! در اینصورت نیازی نیست درباره چند روز ترک ورزش استرس داشته باشید.
بزرگترین خطر در مرخصی یک هفتهای از ورزش، تاثیر ذهنی و روانی آن است. برای افراد مبتدی، ایجاد یک روتین ورزشی کار بزرگی است و ایجاد انگیزه پس از یک هفته تعطیلی ممکن است برایش کمی سخت باشد. اگر هنوز ورزش در زندگی شما تبدیل به یک روتین مشخص نشده، ترک ورزش خطرناک است و ممکن است به کنار گذاشتن کلی آن بینجامد.
یک پیشنهاد: ترک ورزش برای چند روز اتفاق بدی نیست، اما لازم است که رژیم غذایی سالم خود را همچنان حفظ کنید و به یکباره همه چیز را ترک نکنید.
اگر یک هفته تا ۱۰ روز ورزش را ترک کنید، تغییرات اندکی را تجربه خواهید کرد. البته خیلی از این تغییرات را احتمالا متوجه نشوید؛ اما وجود دارند. باید انتظار از دستدادنِ توده عضلانی و تجمع چربی بدن را داشته باشید. حتی اگر هیچ تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد نکنید، ممکن است در این بازه زمانی یک کیلوگرم (یا حتی بیشتر) وزن اضافه کنید.
شاید در این مدت، متوجه کاهش عملکردتان هم بشوید. سرعت، استقامت و قدرت بدنی میتواند در عرض دو تا سه هفته بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش یابد. از طرف دیگر، انعطاف بدنی به آهستگی کم میشود. تا جایی که حتی اگر بدن خود را گرم نکنید نتوانید در یک جلسه به انعطاف قبلی بازگردید.
کاهش توده عضلانی، اندازه مویرگی و تراکم عضلات، تغییر دیگری است که رخ میدهد. از آنجایی که فیبرهای عضلانی متوجه میشوند که نیازی به ذخیره انرژی ندارند، گلیکوژن کمتری هم ذخیره میکنند که منجربه آتروفی (یا کوچک شدن فیبرهای عضلانی) خواهد شد. وقتی فیبرهای عضلانی کوچک میشوند، به محرکهای بیشتری برای انقباض نیاز دارند؛ بنابراین برای دیدن نتایج، باید بیشتر تلاش کنید. البته این تغییرات برای یک هفته چشمگیر نیست و به این معنا نیست که به یکباره تمام عضلات شما از دست میرود. باید حواستان باشد که همیشه تغییرات بزرگ به آهستگی آغاز میشود و اگر به ورزش بازنگردید، کار برایتان سخت خواهد شد.
یک ماه تمرین نکردن زمان زیادی است و نتایج خوبی به همراه ندارد. حالا دیگر نهتنها قدرت بدنی و حجم عضلات بهوضوح کمتر شده، بلکه توان هوازی (قلبی عروقی) هم کاهش مییابد. دیگر تغییرات شما به این ترتیب است:
نکته: در این حالت اگر بخواهید به روال سابق تمرین کنید احتمالا غمگین خواهید شد؛ چراکه میبینید توان قبلی را ندارید.
یک سال برای ورزش نکردن، زمان خیلی زیادی است و تبعات زیر را به همراه دارد:
بسته به اینکه قبلا چه ورزشی انجام میدادید، باید انتظار از دسترفتن دستاوردهای ورزشی خود را داشتهباشید؛ بهطور مثال اگر فوتبالیست بودید، پس از ترک ورزش به مدت طولانی نمیتوانید همان فوتبالیست همیشگی باشید. عوارض کلی ترک ورزش را در ادامه بخوانید:
پر واضح است که توان قلبی_عروقی بعد از مدت طولانی بسیار افت خواهد کرد. قلب یک عضله است که در ورزش نکردن ضعیف میشود؛ بهطور مثال ممکن است حتی با بالارفتن از ۱۰ پله دچار تنگی نفس شوید یا دیگر نتوانید مسافت کوتاهی را هم با سرعت متوسط بدوید، چرا که به قلبتان فشار وارد میشود.
از دسترفتن قدرت بدنی و حجم عضلانی که با انجام ورزش زیاد به دست آورده بودید، ناراحتکننده، اما واقعی است. یک سال زمان زیادی است و اینکه نتوانید آن دمبلها و وزنههای قبلی را بلند کنید، کاملا طبیعی است.
پس از ترک ورزش به مدت طولانی مهارتها و تواناییهای آمادگی جسمانی شما از بین میروند. پس از یک سال همان چابکی، استقامت و سرعت را هم نخواهید داشت و بسیار افت خواهید کرد. حتی انعطاف بدنی هم از بین خواهد رفت.
بهطورکلی، هر چه زمان دوری از تمریناتتان بیشتر شود، بازگشت به ورزش برایتان دشوارتر خواهدشد. ورزش کردن احساس بسیار خوبی به شما میدهد، اما وقتی ورزش نکنید این احساس خوب را فراموش خواهید کرد و بازگشت به تمرین به روال قبل، به انگیزه بالایی احتیاج دارد.
عوارض ورزش نکردن فقط به نداشتن اندام زیبا و قدرتمند خلاصه نمیشود؛ بلکه روی سلامتی هم تاثیرگذار است. فواید ورزش برای همیشه تاابد ماندگار نیست و اگر ورزش را ترک کنید، در معرض بیماریهایی مثل فشار خون بالا، دیابت، مشکلات قلبی، افسردگی و اضطراب و پوکی استخوان خواهید بود.
لزوما خیر. اینکه هرکس ورزش را قطع کند، بلافاصله وزنش اضافه میشود، برای همه صادق نیست؛ اما ارتباط مشخصی بین ورزش و تناسب اندام و وزن وجود دارد.
بهطور کلی باید بدانید که انجام ورزش، کالری زیادی مصرف میکند و با ترک آن، بین کالری دریافتی و موردنیازتان فاصلهی زیادی میفتد. به این معنا که آن میزان کالری که در اثر ورزش مصرف میسوزاندید، حالا دیگر مصرف نمیشود و بدن به ناچار آن را تبدیل به چربی و سپس آن را ذخیره میکند. پس بسیار محتمل است که با ترک ورزش چاق شوید؛ مگر اینکه با کنترل کالری دریافتی و رژیم غذایی جلوی چاق شدنتان را بگیرید.
از طرف دیگر ورزش، به خصوص تمرینات قدرتی، سوخت و ساز بدن شما را بالا نگه میدارد. در صورتیکه ورزش قطع شود، به مرور سوختوساز پایه بدنتان کم میشود و بازهم نیاز شما به کالری کمتر خواهد شد. همین موضوع میتواند شما را چاق کند.
نکته آخر این است که شما با ترک ورزش، درواقع یکسری عادات خوب را در زندگی خود حذف کردید و ممکن است همین حذف، باعث چاقی شما شود؛ بهطور مثال با ترک ورزش، ممکن است دیگر به مصرف الکل، نوشابه و غذاهای فست فودی حساس نباشید و چنین غذاهایی را زیاد مصرف کنید. برهم خوردن نظم خواب و افزایش استرس از دیگر عوارض احتمالی ترک ورزش است که روی وزنتان نیز تاثیر میگذارد.
در صورت آسیبدیدگی و دستور پزشک، ترک ورزش ضروری است. به بدن خود فرصت دهید تا خود را ترمیم کند و انرژیاش را برای ریکاوری آسیبها و صدمات صرف کند؛ اما ترک ورزش به هر دلیلی که باشد، بازهم نتیجه همان است؛ یعنی کم شدنِ قدرت عضلات، کاهش توان قلبی_عروقی و آمادگی جسمانی، بهخصوص اگر دوره نقاهت شما طولانی باشد.
در این زمان مهم است که برنامه غذایی خوبی داشته باشید تا زودتر بدنتان بهبود یابد و درعینحال دچار اضافه وزن نشوید. پس از پایان دوره نقاهت و اجازه پزشک، بهآرامی به تمرین بازگردید و از خود انتظار نداشته باشید که دقیقا مانند قبل عمل کنید؛ بلکه لازم است از وزنههای سبکتر و فشار ورزشی کمتری شروع کنید.
همانطور که توضیح دادیم، ترک ورزش باعث از دسترفتن تواناییهای ورزشی شما میشود و اگر ورزش شما بدنسازی باشد، متاسفانه باید منتظر از دسترفتن دستاوردهای بدنسازیتان باشید.
توان، قدرت و استقامت عضلات پس از ترک بدنسازی کم خواهد شد. اگر زمان خیلی زیادی از ترک بدنسازی بگذرد، ممکن است کلا توان و قدرتی شما ناپدید شود؛ مثلا حجم عضلات کم و رشد آنها متوقف میشود. چراکه فشار و چالشی روی عضله برای رشد نیست و طبیعتا عضلات شما ضعیف میشود. عضلات ساختهشده نیز به مرور کم حجم میشوند.
وقتی پس از مدتی دوری از ورزش به باشگاه بازمیگردید، در جلسات اول، توان و آمادگی سابق را نخواهید داشت و زمان میبرد تا به دورهی اوج خود برگردید. میزان تغییر در آمادگی بدنیتان به نوع ورزشی که میکردید و زمان دوری از ورزشتان بستگی دارد.