PNAS: مولکول پیشرفته نویدبخش معکوس کردن علائم آلزایمر است

به گزارش مجله خبری نگار، یک مطالعه جدید نشان داده است که مولکولی که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس شناسایی و سنتز شده است، با فعال‌سازی مجدد و مؤثر مدار‌های حافظه مغز، عملکرد شناختی را در موش‌های دارای علائم بیماری آلزایمر بازیابی می‌کند.

نویسندگان این مطالعه می‌گویند اگر ثابت شود که این دارو تأثیر مشابهی در انسان دارد، این ترکیب می‌تواند به دلیل توانایی‌اش در بازیابی حافظه و عملکرد شناختی، به درمانی جدید برای بیماری آلزایمر تبدیل شود.

پروفسور ایستوان مودی، نویسنده‌ی اصلی این مطالعه از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، گفت: «واقعاً چیزی شبیه به این در بازار وجود ندارد، اما به صورت تجربی نشان داده نشده است که این کار را انجام دهد.»

مولکول DDL-۹۲۰ متفاوت از دارو‌های آلزایمر که اخیراً توسط FDA تأیید شده‌اند، عمل می‌کند. این دارو‌ها پلاک‌های مضری را که در مغز بیماران آلزایمری ایجاد می‌شوند، از بین می‌برند. در حالی که نشان داده شده است که از بین بردن این پلاک‌ها سرعت زوال شناختی را کاهش می‌دهد، اما حافظه و اختلال شناختی را بازیابی نمی‌کند.

مودی گفت: «آن‌ها مغزی را به جا می‌گذارند که ممکن است پلاک‌ها را نداشته باشد، اما تمام تغییرات پاتولوژیک در مدار‌ها و مکانیسم‌های نورون‌ها اصلاح نمی‌شوند.»

در مطالعه‌ای که در مجله‌ی «مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم» منتشر شد، محققان UCLA به رهبری دکتر ایستوان مودی و دکتر وارگیس جان، استاد مغز و اعصاب و مدیر آزمایشگاه توسعه‌ی دارو (DDL) در مرکز تحقیقات و درمان بیماری آلزایمر مری اس. ایستون، به دنبال یافتن ترکیبی بودند که بتواند، به اصطلاح، کلید سیستم حافظه‌ی مغز را روشن کند.

مانند یک چراغ راهنمایی، مغز سیگنال‌های الکتریکی را با ریتم‌های مختلف برای شروع و توقف عملکرد‌های مختلف ارسال می‌کند. نوسانات گاما از جمله ریتم‌های با فرکانس بالا هستند و نشان داده شده است که مدار‌های مغزی را سازماندهی می‌کنند که زیربنای فرآیند‌های شناختی و حافظه کاری - نوع حافظه‌ای که برای به خاطر سپردن شماره تلفن استفاده می‌شود - هستند. مودی گفت، بیمارانی که علائم اولیه بیماری آلزایمر، مانند اختلال شناختی خفیف، دارند، نوسانات گاما کمتری دارند.

مطالعات دیگر سعی کرده‌اند از تکنیک‌های نورومدولاسیون برای تحریک نوسانات گاما جهت بازیابی حافظه استفاده کنند. مودی گفت، تحریک مغناطیسی شنوایی، بینایی یا فراجمجمه‌ای در فرکانس ۴۰ هرتز - همان فرکانس خرخر گربه - به حل پلاک‌ها در مغز کمک کرد، اما باز هم هیچ بهبود شناختی قابل توجهی نشان نداد.

در این مطالعه‌ی اخیر، مودی و تیمش سعی کردند از زاویه‌ی دیگری به این مسئله بپردازند. اگر آنها نمی‌توانستند این مدار‌های حافظه را با ابزار‌های خارجی تحریک کنند، شاید راهی برای تحریک این ریتم‌های الکتریکی از درون، با استفاده از یک مولکول، وجود داشت.

به طور خاص، آنها به ترکیبی نیاز داشتند که نورون‌های سریع‌الاثر خاصی به نام نورون‌های رابط پاراوالبومین را هدف قرار دهد، که نقش مهمی در تولید نوسانات گاما و در نتیجه حافظه و عملکرد شناختی دارند. با این حال، گیرنده‌های شیمیایی خاصی در این نورون‌ها، که به یک پیام‌رسان شیمیایی به نام GABA پاسخ می‌دهند، مانند پدال ترمز عمل می‌کنند تا نوسانات گامای ایجاد شده توسط این نورون‌ها را کاهش دهند.

مودی، جان و تیمشان ترکیبی به نام DDL-۹۲۰ را شناسایی کردند که این گیرنده‌ها را مسدود می‌کند و به نورون‌ها اجازه می‌دهد نوسانات گامای قوی‌تری را تحمل کنند.

برای آزمایش اینکه آیا این امر واقعاً حافظه و شناخت را بهبود می‌بخشد، محققان از موش‌هایی که از نظر ژنتیکی اصلاح شده بودند تا علائم بیماری آلزایمر را نشان دهند، استفاده کردند.

هر دوی این موش‌های مدل آلزایمر و موش‌های وحشی تحت آزمایش‌های شناختی اولیه در یک هزارتوی بارنز، یک سکوی دایره‌ای احاطه شده توسط نشانه‌های بصری و حاوی یک سوراخ فرار، قرار گرفتند. از این هزارتو برای اندازه‌گیری میزان توانایی جوندگان در تشخیص و به خاطر سپردن محل سوراخ فرار استفاده می‌شود.

پس از آزمایش اولیه، محققان DDL-۹۲۰ را به صورت خوراکی و دو بار در روز به مدت دو هفته به موش‌های مدل بیماری آلزایمر تجویز کردند. پس از درمان، موش‌های مدل آلزایمر توانستند راه خود را از یک هزارتو با همان سرعت موش‌های وحشی به خاطر بیاورند. علاوه بر این، موش‌های درمان شده هیچ تغییر رفتاری غیرطبیعی، بیش‌فعالی یا سایر عوارض جانبی قابل مشاهده را در طول دوره دو هفته‌ای نشان ندادند.

مودی گفت اگرچه این درمان در موش‌ها مؤثر بوده است، اما برای تعیین اینکه آیا این درمان در انسان نیز ایمن و مؤثر خواهد بود یا خیر، به کار بسیار بیشتری نیاز است. مودی گفت اگر در نهایت مؤثر بودن آن ثابت شود، این دارو می‌تواند پیامد‌هایی برای درمان سایر بیماری‌ها و شرایط سلامتی که نوسانات گاما را کاهش می‌دهند، مانند افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال طیف اوتیسم، داشته باشد.

مودی گفت: «ما در مورد این موضوع بسیار مشتاق هستیم، زیرا جدید است و مکانیسم عملی دارد که قبلاً بررسی نشده است.»