پژوهشگر برجسته زبان وادب فارسی با اشاره به شیوع کرونا گفت:به یاری فناوری رسانهای در این زمان میتوان از راه دور هم با دیگران در پیوند بود.هرچند به هیچروی این شیوهنو نمیتواند جای آنپیوند را که همههمواره بدان نیازمندیم بگیرد،اما از رنج وشکنج تنهایی ودورماندگی بسیار میتوان کاست.
به گزارش مجله خبری نگار،اسفند سال ٩٨ بود که خواستم برای نخستین مصاحبه با استاد میرجلال الدین کزازی وقت بگیرم که گفت: مشروط بر این مصاحبه میکنم که اگر یک «واو» پس و پیش شد، در لیست سیاهم قرار میگیری.
پذیرفتم و مصاحبه انجام شد.
امروز بعد از یک سال به مناسبت فرارسیدن بهار و چگونگی به جا آوردن دید و بازدیدهای نوروزی در شرایط دامن گیر کرونا خواستم از او مصاحبه دیگری بگیرم.
تلفن را جواب داد و پرسید: نخست بار است که با من گفت وگو میکنید؟
گفتم: نه، یک «واو» پس و پیش نمیشود، در لیست سیاه هم نیستم.
استاد کزازی خندید و گفت: عبارات آشنایت میگوید که آشنایی دیرینه داریم و به حرمت این آشنایی باید اندکی هم که شده سخن بگویم... این روزگار روزگاری است تلخ، حتی میتوانم گفت تاریک، از این دید که مردمان از هم گسستهاند. پیوندهایی که به شیوههای گوناگون با هم داشتهاند، پیوندهایی که ناگزیر زندگانی آدمی است، گسسته شده است. نه در سوگ اندوه میتوانند با هم باشند نه در سور در شادی.
استاد کزازی ادامه داد: پس یکی از نیازهای بنیادین آدمی که با دیگران بودن است از آنها خواسته یا ناخواسته، آگاهانه یا ناآگاه، بهره و یاری جستن است، در این روزگار برآورده نمیشود.
نویسنده کتاب «رؤیا، حماسه، اسطوره» تصریح کرد: این نیاز، ناگفته پیداست به ویژه در اندوه در سوگ ژرفا و توانی بیشتر دارد. سوگوار اندوهناک بیش از هر زمان نیاز دارد که با دیگران به سر ببرد. از همدردی و همدلی آنان بهره بجوید.
وی افزود: به درست از همین رو که در فرهنگ ایرانی آیینهای سوگ در گروه انجام میگیرد، زیرا ایرانیان از دیرزمان میدانستند که تنهایی سوگوار را بسیار دلآزار میافتد. او را میفرساید از درون، حتی فرومیتواند پاشید. پس میکوشیدهاند که به بهانههای گوناگون در کنار او باشند. از سوز سوگ در وی بکاهند.
استاد کزازی یادآور شد: آیینهایی که سه روز پس از درگذشت کسی برگزار میشود یا ۱۰ روز یا ۴۰ روز یا پس از یکسال، همه آیینهایی است که به گونه گروهی انجام میگیرد. خویشان، دوستان، آشنایان بر خود بایسته میدانند که در این روزها حتی در روزهایی دیگر در کنار سوگوار اندوهگین باشند.
اما در این روزهای گوشهگیری و تنهاماندگی چه میتوان کرد؟
استاد کزازی با این پرسش که «در این روزهای گسست و جدایی، در این روزهای گوشهگیری و تنهاماندگی چه میتوان کرد» ادامه داد: خوشبختانه به یاری فناوری رسانهای در این زمان میتوان از راه دور هم با دیگران در پیوند بود.
این شاهنامهپژوه تاکید کرد: پیوند آوایی با فراوا (تلفن) یا پیوند دیداری، فراتر از این دو پیوند دیداری و گفتاری. درست است که کسان به تن خویش با هم نیستند، اما با این شیوه میتوانند به گونهای دیگر با هم باشند.
وی تصریح کرد: این تنها راه و چارهایست که در این زمان میتوان از آن بهره گرفت. هرچند به هیچ روی این شیوه نو نمیتواند جای آن پیوند را که همه ما همواره بدان نیازمندیم بگیرد، اما از رنج و شکنج تنهایی و دورماندگی بسیار میتواند کاست.
از: الهام دربان
منبع: ایرنا