به گزارش مجله خبری نگار، این کشف که در مجله Science منتشر شده است، تصورات قبلی از تاریخ زمین شناسی ماه را که تصور میشد فعالیتهای آتشفشانی حدود ۳ میلیارد سال پیش متوقف شده است، لغو میکند.
این کشف انقلابی بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق دانههای شیشه در مقیاس نانو است که توسط کاوشگر چینی Chang'e-۵ در سال ۲۰۲۰ از منطقه آتشفشانی مونس رومر در سمت نزدیک ماه آورده شده است.
از بیش از ۳۰۰۰ دانه شیشهای مورد بررسی، دانشمندان سه دانه را با اثر انگشت شیمیایی منحصربهفرد که منشا آتشفشانی را نشان میدهد، با غلظت بالایی از عناصر "کرپ" (جزء ژئوشیمیایی برخی از سنگهای ماه باقی مانده از برخورد) شناسایی کردند که به عنوان یک منبع گرمایی قدرتمند عمل میکنند.
"کرپ" مخفف انگلیسی است که از حرف "K" (نماد شیمیایی خارجی برای پتاسیم عنصری)، "Rey" (مخفف انگلیسی "عنصر خاکی کمیاب") و "B" (نماد شیمیایی عنصر فسفر) گرفته شده است.
پروفسور الکساندر نمچنوک، نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: "این گرانولهای شیشهای کپسولهای زمانی هستند که فعالیتهای آتشفشانی ماه را ثبت میکنند. تاریخ گذاری تشعشع نشان داد که حدود ۱۲۳ میلیون سال قدمت دارد و آن را به آخرین شواهد آتشفشانهای ماه تبدیل میکند.
این کشف پیامدهای عمیقی برای درک ما از تکامل اجرام آسمانی کوچک دارد. در حالی که مدلهای قبلی فرض میکردند که ماه به دلیل اندازه کوچکش باید به سرعت سرد میشد و فعالیت آتشفشانی خود را زودتر متوقف میکرد، این نتایج ثابت میکند که فرآیندهای حرارتی داخلی بسیار بیشتر از آنچه دانشمندان انتظار داشتند به طول انجامیدند.
این تیم توضیح میدهد که وجود عناصر کرپ به حفظ منابع حرارتی در داخل ماه کمک میکند و باعث میشود سنگهای گوشته به طور متناوب ذوب شوند و تا اواخر زمان زمین شناسی به شکل گدازه به سطح هجوم بیاورند. این یافتهها نه تنها تاریخ ماه را بازنویسی میکند، بلکه بینشهای ارزشمندی را در مورد درک تکامل حرارتی سیارات و قمرهای کوچک در منظومه شمسی و فراتر از آن ارائه میدهد.
با ادامه تجزیه و تحلیل نمونههای جدید ماه، دانشمندان انتظار شگفتیهای بیشتری را دارند که ممکن است فصلهای ناشناختهای را در تاریخ نزدیکترین همسایه آسمانی ما آشکار کند.
منبع: ایندیپندنت